Speciaal onderwijs

In het tweede deel van het contourenplan wordt in hoofdstuk twee het "Speciaal onderwijs" behandeld. Speciaal onderwijs wordt de nieuwe naam van het huidige "buitengewoon onderwijs", omdat de term buitengewoon een negatieve klank heeft gekregen en omdat door de term een bijzondere positie van dit onderwijs wordt aangeduid.

Hetspeciaal onderwijs zal geen bijzondere positie gaan innemen binnen de nieuwe onderwijsstructuur.

Aangezien het speciaal onderwijs een onderdeel is van het funderend onderwijs, gelden de kenmerken daarvan ook voor het speciaal onderwijs. Deze kenmerken vindt u in het commentaar op de basisschool

Doel

Het speciaal ondemijs dient uitsluitend opvang te bieden aan die kinderen, waawan de handicap zo ernstig is, dat verblijf in het gewone onderwijs - ondanks de voorzieningen die daar getroffen zullen worden - onmogelijk moet worden geacht.

Waarom verandering van het buitengewoon onderwijs

Het Besluit Buitengewoon Onderwijs van 1967 geeft bepalingen voor liefst 20 verschillende schooltypen voor onderwijs van 3 tot 17 jaar. Deze situatie is onbevredigend en de volgende knelpunten worden in de nota gesignaleerd:

— De houding van de samenleving ten opzichte van het gehandicapte kind - zeker wanneer er geen direkt aanwijsbare handicap is - is nog weinig tolerant. Het kind wordt niet volledig geaccepteerd in zijn "anders-zijn". Het dreigt geisoleerd te raken. De maatschappij eist aanpassing.

— Plaatsing op scholen voor buitengewoon onderwijs wordt vooraf gegaan door een onderzoek, verricht door een toelatingscommissie of multi-disciplinair team.

Echter niet overal worden dezelfde criteria aangelegd. Tevens berust het onderscheid tussen de verschillende schooltypen op medische en niet op onderwijskundige criteria.

— Een adequate opvang van gehandicapte of afwijkende kinderen in het huidige gewone onderwijs wordt verhinderd doordat het scheppen van gelijke kansen en continue ontplooiing niet de vereiste nadruk krijgen.

— De overgang van het lager onderwijs naar het buitengewoon onderwijs is definitief. Een remediërende tussenweg is er niet. Men is niet op de hoogte van eikaars doen en laten.

Uitgangspunten voor het speciaal onderwijs

Uit de doelstelling kunnen we de volgende uitgangspunten destileren:

— In het basisonderwijs en de middenschool moeten bijzondere voorzieningen getroffen worden om kinderen, die nu nog naar het buitengewoon onderwijs worden verwezen, op die scholen te handhaven. Integratie.

Een scheiding tussen basisschool en middenschool is daarom ongewenst uit het oogpunt van continui'teit. Daarnaast moet een flexibel geheel van speciale onderwijsvoorzieningen er toe bijdragen dat probleemkinderen slechts in het uiterste geval geheel losraken van het reguliere onderwijs.

— Volledige integratie is niet mogelijk. Het aantal schooltypen voor speciaal onderwijs wordt wel beperkt tot 5 of 6. Dit onderwijs moet gebaseerd zijn op onderwijskundige behoeften en agogische criteria. Tevens zullen duidelijke verwijzings-en toelatingscriteria moeten gelden en per categorie moeten doelstellingen worden vastgelegd.

Inrichting van het speciaal onderwijs

Vier hoofdcategorieën worden in de nota onderscheiden:

— Het motorisch-gericht onderwijs dat bedoeld is voor kinderen, die door een tekort aan verstandelijke vermogens arbeidsplaatsen zullen bezetten, waar motorische en manuele prestaties overheersen zoals zwakzinnigen en debielen.

— Het correctief onderwijs dat gericht is op de aansluiting bij het basisonderwijs.

— Het compenserend onderwijs dat zich richt op functiestoornissen van organische aard.

— Het therapeutisch onderwijs dat zich richt op psychische stoornissen.

Uitgesloten is niet dat hier nog een vijfde of zesde categorie moet worden bijgevoegd.

Maatregelen

Tot realisering van het doel noemt de nota de volgende te nemen maatregelen:

— Het streven naar integratie noodzaakt het treffen van voorzieningen op het gebied van leerplanontwikkeling, scholenbouw, leermiddelen en begeleidingsdiensten, etc.

— Opzetten van experimenten.

— Tegengaan van uitbreiding van het aantal schooltypen voor "buitengewoon onderwijs”.

— Verbetering van opleidingen voor onderwijsgevenden.

— Voorbereiden van wettelijke maatregelen.

Conclusie

Het speciaal onderwijs gaat een wezenlijk deel uitmaken van het gehele toekomstige onderwijssysteem. De bovengenoemde integratiegedachte houdt in dat de onderwijsgevenden "duizendpoten" zullen moeten worden. Op zich kan een zich bezinnen op de problemen van het gehandicapte kind zeer nuttig zijn, maar ons inziens is de verwachting die men koestert ten aanzien van de toekomstige structuurverandering, waardoor het klassikaal onderwijs moet wijken ten bate van het individuele kind, te hoog.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen