Turen, tasten en taxeren bij Domeinen

Handelaren en particuliere: beiden zijn welkom op de kijkdagen die Domeinen, onderdeel van het ministerie van financiën, jaarlijks vele malen houdt. Op zes locaties ligt het telkens wisselende assortiment uitgestald. Soesterberg vormt de grootste eenheid, in 1995 goed voor een omzet van een kleine 20 miljoen gulden. Het bedrag stijgt jaarlijks. Minister Zalm is zuinig op de Dienst Domeinen, een van de weinige overheidstakken die geld voor de schatkist binnenhaalt. Wie bij Soesterberg de A28 verlaat, is er met een paar zuchten. Drie bochten, twee verkeersdrempels. Aan een doodlopende weg staat een lange rij auto's.
Een gemene deler valt niet eenvoudig aan te wijzen. De grote hoeveelheid Mercedes-sterren valt op. Dat wel. Maar elk ander merk is net zo goed vertegenwoordigd. Renault 21, Mazda 626, Peugeot 205. Het wagenpark is zo divers als het publiek. Een echtpaar met een kind dat voorlopig alleen aandacht voor zijn lollie heeft, loopt het terrein op. Twee ruig ogende mannen, royaal getatoeëerd, volgen.

Kringloopwinkel
Een perceel met auto's en motorfietsen, rechts van de ingang, trekt meteen de aandacht. Wie dat terrein op loopt, wordt via een luidspreker luid en beslist teruggedirigeerd. De kijkdag beperkt zich vandaag tot twee hallen, die op het eerste gezicht veel overeenkomsten met een doorsnee kringloopwinkel vertonen. De wijze van verkoop verschilt. Hier kunnen bezoekers niet via de weg van handjeklap tot een aanvaardbare prijs komen, om vervolgens de gekochte stoelen, banken of kasten meteen in te laden. Wie bij Domeinen wil kopen, doet een bod op papier. De hoogste bieder krijgt na verloop van tijd thuis bericht dat hij de handel kan ophalen. Bij het koopbedrag (minimaal 100 gulden) komt 15 procent opgeld. In alle hoeken van de hal klinkt gerommel. Kijken met de ogen gaat hier niet op, behalve bij de materialen die achter kippegaas liggen opgesteld. Om diefstal te voorkomen. Een heer in antraciet grijs kostuum met overhemd en das struint tussen de spullen door. Zijn pen glijdt regelmatig langs de kolommen in de catalogus. Aan het begin van een van de paden zit een vrouw met hond uit te blazen op een stoel die te koop is. Een man in overall en op klompen slaat de uitstalling vluchtig gade. In de verte klinken ineens pianoklanken. Een niet onverdienstelijk speler laat zijn handen soepel over de toetsen gaan.

Heftruckje
G.J. den Dekker is op zoek naar „een heftruckje of zo." De aspirant-koper had er een reis vanuit Wijk en Aalburg voor over om de staat van de voertuigen te onderzoeken. De drie jongens die hij heeft meegenomen, zijn er als de kippen bij om achter het stuur plaats te nemen. „Ze moeten een beetje opgeleid worden, leren niet te veel uit te geven", zegt Den Dekker. Hij is een regelmatige bezoeker van de kijkdagen. Recent nog leverde een veiling hem een bestelbus op. „Hij ziet er netjes uit, heeft weinig gelopen en veel stilgestaan. Maar hij was ook niet goedkoop." Een gouden greep heeft de zuivelhandelaar bij Domeinen nog nooit gedaan. „De prijzen liggen hier niet laag." Een kijker die zijn naam liever niet noemt, besnuffelt een rij motorfietsen en is niet bang daarbij wat vet op overhemd of stropdas te krijgen. „Er zitten heel slechte tussen", oordeelt hij. Of hij gaat bieden, weet de man nog niet. „Ik heb nog een week de tijd." Ook de heer Dijk uit Apeldoorn neemt geen overhaaste beslissingen. „Ik ga thuis nog eens rustig navragen wat iets waard is. Je neemt altijd een zeker risico. Maar ik heb er wel vertrouwen in. Als je niet te hoog inzet, kun je je er geen buil aan vallen."

Defensie
Mr. R.J.Q Schrama is directeur roerende zaken van Domeinen. Vorig jaar noteerde hij een omzet van 165 miljoen gulden. Via verschillende wegen komen de goederen bij zijn dienst terecht. Overtollige producten van ministeries, met Defensie als grootste leverancier, staan boven aan de lijst. Vervolgens noemt Schrama in beslag genomen materiaal. Verbeurd verklaarde goederen komen eveneens bij hem terecht. „Als een rechter een auto verbeurd verklaart, vervalt die aan de staat der Nederlanden." Niet alles komt in de verkoop. Vervalste merkkleding en opgevoerde bromfietsen bijvoorbeeld vallen onder de categorie te vernietigen goederen. „Vooral auto's worden bij duizenden afgevoerd. Voertuigen die verkeerstechnisch niet aan de minimumeisen voldoen, gaan van hier rechtstreeks naar een demontagebedrijf Eén keer per jaar houden we daarvoor een inschrijving onder een aantal vooraf geselecteerde bedrijven. Commercieel handelen is een van onze vertrekpunten."

Taxatieprijs
Voordat Domeinen de goederen te koop aanbiedt, komt aan elke kavel intern een taxatieprijs te hangen. De eigen medewerkers taxeren het gros. Af en toe schakelen ze voor „buitenissige dingen" externe deskundigen in. „Neem de specifieke technische apparatuur om luchtverontreiniging te meten. Wat is die nu waard? Als je de juiste koper weet te vinden, kan zo iets veel geld opbrengen. Anders kom je niet verder dan de schrootwaarde. Dat zijn moeilijke dingen. Ook voor Russische piano's en Chinees porselein hebben we ons wel door mensen van buitenaf laten adviseren." Als de taxatieprijs niet bij benadering wordt gehaald, gaat de verkoop niet door. „Dan kan het zijn dat we het op een andere plaats proberen te verkopen of in kleinere partijen. Het is onze eer te na iets te goedkoop weg te doen." Desondanks komt het zelden voor dat Domeinen een product aan de straatstenen niet kwijtraakt. Alleen het voorbeeld van een partij oude koelkasten schiet mr. Schrama te binnen. „Het waren uitgeleefde barrels, waar echt geen handel meer in zat."

Buitenland
Noem tien producten en de directeur zal tien keer knikken dat hij ze ooit te koop heeft aangeboden. Van tuinkabouters tot kuipjes boter en een partij zeep. Een flipperkast, maar ook een tandartsstoel. Schilderijen en porselein. „Wij verkopen van extreem lelijke en ordinaire goederen tot ontzettend mooie en dure. Dat valt iedere keer weer op. Het moet wel heel vreemd gaan, willen we een artikel nooit in huis hebben gehad." Jaarlijks heet Domeinen tienduizenden kijkers welkom. Zo'n 5500 vaste klanten krijgen de overzichten van de veilingen automatisch thuis. Verder probeert het bedrijf via advertenties in kranten en tijdschriften publiek te trekken. „Twee jaar geleden zijn we begonnen in buitenlandse bladen te adverteren. Inmiddels hebben we op deze locatie zo'n 30 procent buitenlandse bezoekers. Met name uit Engeland hebben we een aantal vaste kopers, die bij elke veiling een paar kavels mee naar huis nemen." Waarom steekt een Engelsman de Noordzee over om te kijken wat de Nederlandse overheid in de aanbieding heeft? Schrama: „De Nederlandse Defensie heeft vaak ontzettend goed materiaal in de verkoop. Dat is een groot verschil met andere legers, die vaak verouderd en afgeragd materiaal hebben. Het afgelopen jaar hebben we een paar duizend vrachtwagens verkocht, in perfecte conditie. De Engelsen zijn ook dol op de Landrover-terreinwagens."

Lekkere gebakjes
Mr. Schrama juicht de groei van de buitenlandse markt uit commercieel oogpunt toe. „Als je de afzetmarkt vergroot, gaat de prijs omhoog. De concurrentie is groter geworden." De pakweg zeventig werknemers van Domeinen mogen niet meedingen. „Wie hier werkt, koopt niet. Dat is simpel. Je ziet de mooiste dingen voorbij komen, maar we moeten de zaak clean houden. Het is hetzelfde verhaal als dat van het zoontje van de bakker. Die geeft op den duur ook niets meer om lekkere gebakjes." Om vier uur in de middag schuiven de deuren van de hallen dicht. De Surinaamse-specialiteitenverkoper die buiten de poort zijn verkoopwagen heeft opgesteld, kan voor vandaag de balans opmaken. J.M.L. Lont uit Hoogvliet weet precies wanneer de kijkdagen zijn. Eerder dit jaar begon hij in Soesterberg en op andere plaatsen aan het Domeinen-pubhek broodjes Pom en andere culinairia te verkopen. „Ik kan nog niet zeggen dat ik vandaag een goede dag heb gehad. Maar ik heb redelijk verkocht", zegt hij, nauwelijks hoorbaar door het lawaai van het aggregaat. Lont kocht het apparaat ooit aan de andere kant van het hek, evenals zijn gele VW-busje. „Ik denk dat je hier voordelig uit bent."

Veilinghal
Acht dagen later blijkt op het hoofdkantoor van Domeinen in Apeldoorn dat de Soesterbergse kijkdag ruim vierhonderd inschrijvers heeft opgeleverd. Slechts zes van hen zijn gekomen om de uitslag direct te vernemen. De veiUnghal blijkt een riante vergaderzaal, waarin medewerker verkoop D.J. Westerveld met een collega achter de tafel plaatsneemt. Even na tienen begint hij op te sommen welk bod de inschrijvers op de verschillende kavels hebben gedaan. Een zaak van lange adem. De bieders komen uit nagenoeg alle provincies. De plaatsnamen Joure, Harderwijk, Wijk bij Duurstede en Zoetermeer vallen. Enzovoorts. Het duurt niet lang of Westerveld stelt voor alleen de kavelnummers op te lezen. Als een van de aanwezigen het bijbehorende bedrag wil horen, zal hij het noemen. Overigens: als iemand erop staat het complete overzicht van kavels, bieders en bedragen te horen, zal de verkoper daaraan voldoen. „Maar dan zitten we hier wel tot drie uur. Dan moet u tussen de middag ergens gaan lunchen." Niemand heeft bezwaar tegen de verkorte voorleessessie. Een greep uit de biedingen: 163 gulden voor twee zaagmachines, 211 gulden voor een partij sportartikelen, 100 gulden voor een steekwagen, 825 gulden voor een partij gereedschap, 490 gulden voor een motorfiets. Het wemelt van de getallen. Na de voordracht verdwijnen alle gegevens in de computer, waarna de uitslag uit de printer rolt. Zodra 'Soesterberg' akkoord gaat, krijgen de hoogste bieders bericht. Kavel 1, een moedergans en drie kleintjes van Swarovskikristal, brengt 160 gulden op. Een vorkheftruck gaat voor 211 gulden over in andere handen. Enkele Guzzi-motorfietsen leveren ruim 2000 gulden per stuk op. Een partij meubilair 128 gulden. Tegen contante betaling kunnen de bieders hun handel in Soesterberg afhalen. Daar staan de hallen inmiddels vol met producten voor de volgende veiling. De winkel is continu in bedrijf

Voetstoots
Garantie is een term die in het woordenboek van Domeinen niet voorkomt, zegt mr. Schrama. „Wij verkopen voetstoots. Dat is een oude term uit het Burgerlijk Wetboek. Het wil zeggen dat iets wordt verkocht in de toestand zoals het er staat of ligt. Als we weten dat iets kapot is, zetten we het erbij. Soms weet je het niet. De mensen kunnen er bij het bieden rekening mee houden dat een apparaat het mogelijk niet doet. Als je een stereotoren koopt, zal die meestal wel werken, maar ik sluit niet uit dat een apparaat het een keer niet doet. Dat is all in the game." Wel probeert Domeinen in toenemende mate onzekerheid uit te sluiten. „Bij een auto werkt dat heel simpel. Die kun je door de ANWB laten keuren en dan doe je het keuringscertificaat erbij. Als je de risico's kleiner maakt, gaat de prijs ook omhoog. Maar er zullen altijd dingen blijven die niet met complete zekerheid te verkopen zijn. Dat valt ook onder voetstoots." Wie een motor met garantie wil kopen, moet naar een dealer gaan. Daarover is Schrama duidelijk. „Maar dan hangt er wel een prijskaartje aan dat 1500 tot 2000 gulden hoger ligt dan wanneer je hier koopt."

Belastingdienst
Voor een aantal goederen geldt dat er btw over betaald moet worden. Een opvallende oranje sticker wijst erop. Het betreft goederen die van de belastingdienst afkomstig zijn. Schrama: „Als u op tijd uw belasting betaalt, is er niets aan de hand. Als u niet op tijd betaalt, komt er op een gegeven moment een deurwaarder. Na een paar aanmaningen volgt een berichtje in de krant waarin staat dat op een bepaald adres dit of dat wordt verkocht. Dan komt de belastingdeurwaarder die spullen executeren, zoals dat heet. Bij zo'n verkoop worden kandidaat-kopers uitgenodigd. Als die er niet zijn, of ze willen geen reële prijs betalen, behartigt de rijksbieder de belangen van de Staat en koopt hij aan. Zo'n kaveltje komt dan uiteindelijk bij ons terecht. In dat geval moeten we btw afdragen. Alleen in dat geval." De koper betaalt dus btw over tweedehandsproducten? Schrama knikt. „Er zitten elementen in die niet echt logisch in elkaar zitten, maar de regels zijn nu eenmaal zo."

Strategische boot
A. van den Houten is regiohoofd in Soesterberg. Het gaat niet onopgemerkt aan hem voorbij dat Defensie de Prioriteitennota uitvoert. Een enorme toestroom van militaire goederen is het gevolg. Van den Houten kan de toevoer op dit moment nauwelijks verwerken. Hallen vol materiaal wachten op afhandeling. Van den Houten heeft het beheer over zes sluizen, vijf hallen en zeven velden, zoals de verzamelplaatsen in Domeinen-jargon heten. In totaal beslaan ze een oppervlakte van 15 hectare. Op deze locatie hebben jaarlijks zo'n 25 kijkdagen plaats. „Dit is onze handel", zegt Van den Houten, wijzend op parkeerplaatsen vol militair materieel, dat hier ook bij tijd en wijle geveild wordt. Zo ver het oog reikt, zie je niets anders dan legergroene voertuigen. Dat beeld zal voorlopig zo blijven. „De afwikkeling van de Prioriteitennota loopt tot eind deze eeuw. Daarna zal de hoeveelheid goederen van Defensie duidelijk afnemen, zowel wat omvang als wat kwaliteit betreft." Voordat Defensie-goederen in de verkoop gaan, worden ze gedemilitariseerd. Als het goed is, tenminste. Die ene keer dat het niet was gebeurd, rinkelde bij de regiomanager 's nachts de telefoon. Het SOS-systeem van een strategische boot was per abuis niet buiten werking gesteld. Na een drukbezochte kijkdag was het raak. In Frankrijk werd een signaal opgevangen. Op Soesterberg was een Engels opleidingsschip gezonken!

Informatie over kijkdagen: Domeinen, Apeldoorn, tel. 055-3574900.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen