IS EEN NOODLEUGEN ZONDE?

Een voorbeeld uit de Bijbel

Jonathan en Ahimaaz moeten aan koning David, die gevlucht is voor zijn zoon Absalom, gaan vertellen hoe de toestand in Jeruzalem is. Zo juist hebben zij bij de fontein hun instrukties gekregen en daar snellen zij heen. Maar zij worden ontdekt en al spoedig worden zij achtervolgd door mannen van Absalom. Gelukkig krijgen ze dit al gauw in de gaten en kijken ze uit dit al gauw in de gaten en kijken ze uit naar een geschikte plaats om zich te verbergen. In het dorpje Bahurim zien ze een lege waterput; ze springen erin en hopen hier onopgemerkt te zullen blijven voor hun achtervolgers. Een vrouw heeft hen gezien; zij begrijpt. Ze dekt vlug de putopening af, strooit er gort over dat moet drogen en nog net op tijd kan ze zich terugtrekken. Daar rennen de achtervolgers haar erf op.

„Waar zijn die jongens? " klinkt hun vraag. „O", zegt ze, „ze zijn net dat riviertje overgegaan". De mannen ijlen weer verder en verdwijnen ook over het water. Onder het deksel halen de beide vrienden opgelucht adem. Ze zijn gered. Gered door een leugen.

Een voorbeeld uit de oorlog

Boer Vijfhuizen heeft op zijn. boerderij enkele Joden verborgen. Voor hen is een goede schuilplaats gemaakt. Ze zijn onvindbaar voor oningewijden. Onverwachts wordt er een razzia in de polder gehouden en ook boer Vijfhuizen krijgt duitse soldaten op zijn erf. De vijand heeft een stellig vermoeden, dat hier verborgen Joden zijn. Stelselmatig worden alle schuren doorzocht en ook de boerderij zelf wordt van onder tot boven doorzocht. Niemand wordt gevonden. De boer wordt ter verantwoording geroepen. „Zijn hier Joden? " Vastberaden klinkt het v..an zijn lippen: „Neen''. Nogmaals wordt alles ondersteboven gehaald. Tevergeefs. Onverrichterzake druipt de vijand af. De Joden zijn gered. Gered door een leugen.

Deze twee voorbeelden zijn met nog vele andere uit te breiden. Ook uit de Bijbel. Heel dikwijls wordt de toevlucht genomen tot een leugen om bestwil, of zoals we ook wel zeggen, tot een noodleugen.

Wat is een noodleugen?

Het antwoord is heel eenvoudig: een leugen om jezelf of een ander uit een moeilijke situatie te redden.

Ik denk, dat jezelf ook wel eens zo'n leugen verteld hebt als: je eens in het nauw zat. En dan héb je misschien wel gedacht: een leugentje om bestwil is geen, zonde. Dat is zo erg niet. Dat merkt God niet eens op; dat ziet Hij wel door de vingers. Zou het? Jullie hebben wel gemerkt, dat het in dit nummer van „Daniël" gaat om het negende gebod. Om het: Gij zult geen valse getuigenis spreken tegen uw naaste. In dit gebod gaat het dus om trouw zijn, om het waarachtig zijn tegenover de naaste. De catechismus zegt: dat ik tegen niemand valse getuigenis geve.

Er zijn graden in de zonde. Hoewel iedere zonde vijandschap is tegen God, is er toch onderscheid. Zo is er onderscheid tussen het moedwillig smoesjes verzinnen om jezelf vrij te spreken en het uitspreken van een noodleugen als er werkelijk nood is.

Ook is er onderscheid tussen het uitspreken van een noodleugen om jezelf uit een benarde situatie te redden of dat het gebeurt om een ander te redden.

Als boer Vijfhuizen uit ons tweede voorbeeld een man geweest is, die de Heere vreesde, heeft hij na het vertrek van de vijand zijn handen gevouwen en heeft hij uitgeroepen: „Heere, ik heb gelogen, ik wist geen andere uitweg, wilt U mij die zonde vergeven". En zou de Heere het hem. vergeven hebben?

In jullie vragenboek je staat: Gaat Gods voorzienigheid ook omtrent de zonde? En dan staaat er als antwoord: Ja, Hij laat die toe, beplaalt en bestuurt ze tot een zeker einde.

Ik denk hierbij aan de geschiedenis van Rachab en de verspieders. Met een noodleugen weet Rachab de twee verspieders uit handen van de vijand te houden en toch wordt deze vrouw gerekend onder de geloofshelden in Hebreeën 11.

Daarmee wordt de zonde niet goedgepraat, maar daarmee wordt wel duidelijk gezegd, dat de Heere het haar vergeven heeft.

Nog een voorbeeld

Sifra en Pua krijgen van de Farao de opdracht om alle jongetjes die geboren worden in het land Gosen bij de Israëlieten te doden. Doen ze dat? Nee, gelukkig niet. Er wordt er door hen niet één gedood. Ze vreesden God staat er. Als ze bij de Farao op het matje geroepen worden, omdat ze de jongetjes laten leven, vertellen ze de koning zo maar wat. En wat lees ik dan verder in Exodus 1? „Daarom deed God aan die vroedvrouwen goed". Die vrouwen werden door de Heere gezegend; niet omdat ze niet eerlijk voor de waarheid waren uitgekomen, maar omdat zij de Heere vreesden en geen jongetjes konden ombrengen.

We hebben als opschrift genomen: Is een noodleugen zonde? ? ?

Ik heb er drie vraagtekens achter gezet. De vraag is nu beantwoord dacht ik. Zet er het antwoord maar duidelijk achter: Ja, een noodleugen is ook zonde.

Kom daarom altijd voor de waarheid uit en probeer je toch niet altijd vrij te pleiten met het verzinnen van onwaarheden, want een ander spreekwoord is wel waar: al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt haar wel.

Hoe veel gebeurt het, dat we op school maar iets zeggen, dat waar zou kunnen zijn, als we ons huiswerk niet gemaakt hebben of te laat komen?

Hoeveel gebeurt het, dat we tegen onze ouders maar iets vertellen als we te laat thuiskomen?

Nee, het is beslist niet waar, dat een leugen om bestwil geen zonde is. En een noodleugen, werkelijk uit nood geboren, blijft ook een leugen, maar het liefhebben van de naaste gaat voor het uitspreken van de werkelijkheid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen