Indrukken en Ervaringen (CXXXV.)

„De groote promotie”. Wat is daarover in de laatste weken ontzaggelijk veel gesproken in het leger. Daar deze promotie voor onze Divisie van groot belang was in verband met de pensioneering van den Divisiecommandant, wil ik er hier iets van zeggen. Zoo'n promotie is een ding van belang in het leger. Want ieder officier heeft zijn nummer in de ranglijst die er van al de officieren der verschillende wapens in het Nederlandsche leger bestaat en die een ieder kan vinden in het jaarboekje van de officieren van de land- en zeemacht. Zoo'n jaarboekje heeft ieder actief dienend officier en de meesten houden van elke grootere of kleinere promotie nauwkeurigaanteekening. Ieder officier kent ook zijn nummer op de ranglijst en meer dan eens heb ik gehoord, wanneer er over promotie gesproken werd: ik heb nog den tijd, want ik sta nummer 200 en zooveel. Ging nu zoo'n promotie altijd precies volgens het nummer, dan kon men haar vooruit reeds nauwkeurig berekenen. Die werd dan generaal, want hij staat nummer één als kolonel, en die werd kolonel omdat hij één staat als overste, en zoo zou het dan voortgaan tot den 2den luitenant toe. In de subalterne rangen, dat zijn de rangen tot kapitein, gaat het gewoonlijk volgens het nummer. 't Gebeurt maar een hoogst enkele maal dat een 2de luitenant na 4 jaar geen eerste wordt en dat een eerste luitenant wanneer hij aan de beurt is geen kapitein wordt. Wanneer dit niet gebeurt en dus zoo'n eerste of tweede luitenant gepasseerd wordt, dan wordt dat door den betrokkene zelf als een schande gevoeld en gewoonlijk zijn er dan ook dingen geschied, die zulk een passeering rechtvaardigen. Maar zooals ik reeds opmerkte, geschiedt dit maar een hoogst enkele keer. Die goed oppast en behoorlijk als luitenant zijn plicht doet, wordt na 4 jaar van tweede eerste en vervolgens op zijn nummer kapitein. Maar dan beginnen zoo langzamerhand de verrassingen. Want niet alle kapiteins worden majoor, niet alle majoors overste, niet alle oversten kolonel en niet alle kolonels worden generaal: op dien langen weg, welke er tusschen kapitein en generaal ligt, vallen er heel veel uit en slechts weinigen brengen het tot de gestreepte pet en de kraag met vier sterren. Want het is in het leger precies als in de maatschappij: hoe hooger men komt hoe zwaarder de eischen worden, zoodat alleen de bekwaamsten de allerhoogste rangen in het leger kunnen bereiken. Of het daarom altijd de bekwaamsten zijn en of naast bekwaamheid soms nog geen andere factoren een hoofdrol kunnen spelen, zou ik niet durven zeggen.
De moeilijkheden beginnen reeds bij den kapiteinsrang, want daarin moet uitkomen of de officier inderdaad een officier is, d.w.z. of de eigenschappen bij hem aanwezig zijn, die in een goed aanvoerder moeten gevonden worden. Want een aanvoerder moet niet alleen beschikken over de noodige kennis in verschillende vakken, maar hij moet ook takt bezitten, en op zoodanige wijze met zijn ondergeschikten weten om te gaan, dat zij een onbepaald vertrouwen in zijne leiding hebben en zich daaraan in de ure des gevaars blindelings onderwerpen. Een kapitein moet dan ook beoordeeld worden alvorens hij tot een hoogeren rang kan worden bevorderd en dikwijls heb ik het in deze mobilisatie gehoord: die en die kapitein staat goed voor majoor, d.w.z. zijn geschiktheid is van dien aard, dat wanneer hij aan de beurt is, hij bevorderd zal worden tot bataljons- of afdeelings-commandant. Deze bevordering geschiedt zoowel theoretisch als practisch, door oefeningen op de kaart als door oefeningen in het terrein, en het zijn geen gemakkelijke dagen voor een kapitein, wanneer hij door zijn hoogere chef voor een hoogeren rang moet worden beoordeeld. Ik heb hen in die dagen wel eens in een zeer zenuwachtigen toestand aangetroffen, vooral wanneer zij den indruk hadden gekregen, dat de oefening hier en daar niet naar wensch verloopen was. Begrijpelijk, want wordt een kapitein ongeschikt geoordeeld, dan kan hij er op rekenen, dat hij gepasseerd wordt, zoodra hij aan de beurt is. Maar daar hun dit vooruit wordt medegedeeld, nemen de meesten, zoodra dit maar eenigszins mogelijk is, voor dien tijd hun ontslag en vragen, gelijk men dat uitdrukt, hun pensioen aan.
Is het een heele stap om van kapitein majoor te worden, heel wat moeilijker wordt het om van majoor regimentscommandant of overste te worden. Want ook hier moet weer eene afzonderlijke beoordeeling voor plaats vinden. Worden de meeste kapiteins nog majoor, het getal majoors die oversten worden, is niet zooveel grooter als het getal dat gepasseerd wordt. En nog moeilijker wordt het om van overste kolonel te worden, steeds kleiner wordt, het getal dergenen, die geschikt geoordeeld worden voor kolonel, en nog kleiner het getal die goed staan voor generaal. Zoo zal het voldoende duidelijk geworden zijn waarom een aangekondigde promotie, vooral van een omvang als de laatste, de gemoederen der officieren in spanning brengt, omdat men te voren niet met zekerheid weten kan, welke verrassingen zij openbaren zal.

De Veldprediker.

P. S. Ik heb met groote dankbaarheid een aardig lijstje giften te vermelden. Van een broeder uit Rotterdam ƒ 10.—, uit den Helder ƒ 2.50, collecte Zeist ƒ 21.08, coll Oranjevereeniging Feijenoord ƒ 25.—, coll. Utrecht met nagekomen giften ƒ 52.—, coll. Steenwijk ƒ 41.40.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen