Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Reizen naar het verleden

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Reizen naar het verleden

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

Vroeger is in. Al jaren. Nostalgisch omzien naar de tijden van weleer is haast ieder mens eigen. Hoewel de Bijbel ons voorhoudt vooruit te zien en de ploeger op de akker erbij haalt om aan te tonen dat omkijken funest kan zijn, geven wij ons bij tijd en wijle over aan het gevoel met weemoed om te zien naar wat voorbij is. Ik kan het me levendig voorstellen, want ook ik betaal regelmatig mijn tol aan de histo' rie. Niet om ervan te leren, maar om ervan te dromen. Concreet op vrijdagavond. Dan is het moment gekomen om "even weg" te zijn. Nee, niet met een of ander stimulerend middel, maar met een cd'tje.

Oude platen
Tot voor kort was het bezit van platen uit de vooroorlogse periode slechts voorbehouden aan enkelen, audiofielen genaamd. Dat zijn mensen die rommelmarkten afstropen om net die ene opname van Caruso te vinden die nog ontbreekt aan hun collectie. Ze koesteren hun oude 78-toerenplaten alsof het relikwieën zijn. Daarbij worden deze zelden gedraaid, omdat die oude schellakplaten erg kwetsbaar zijn en de ruis na elke keer afspelen toeneemt. Zelf had ik tot voor kort ook een bescheiden stapeltje, maar ik heb ze op cassetteband laten zetten en de platen de deur uitgedaan. Tegenwoordig echter staat een groot deel van dat historische materiaal op cd en je kunt er in iedere platenzaak gemakkelijk aankomen. Vandaar dat ik mij af en toe eens onbezorgd overgeef aan een trip naar het verleden.

Waarom?
Maar wat trekt mij, en nog vele anderen, om te luisteren naar cd's die altijd nog zoveel ruis bevatten en waarvan de klank vlak en zonder veel boventonen het oor bereikt? Ik zal proberen het duidelijk te maken maar vooraf zeg ik: Het is een gevoelskwestie. Om mijn omgeving te sparen, beluister ik deze cd's meestal via de hoofdtelefoon. Nu is het bij muziek beluisteren zo, als het tenminste intensief gebeurt, dat je als luisteraar het ontstaan van de vertolking "meemaakt". Het beluisteren van opnamen met kunstenaars die niet meer in leven zijn, heeft voor mij iets navrants. Maar wanneer de bewuste opname gemaakt is in de jaren twintig of dertig, krijgt dat meeluisteren een extra dimensie. Toen was ik er nog niet of nog maar net. Ik ga dus terug tot vóór mijn tijd. Dat is spannend. Ik ben dus in contact met mensen die leefden in die tijd en wier leven dus ook gestempeld werd door die tijd. Die mensen wisten van veel dingen nog niet af; ze hadden zelfs geen vermoeden dat die zouden komen. Zij droomden misschien wel van ruimtevaart, maar zeker niet van milieuvervuiling, kernwapens of aids.

Revolutie
Zo heb ik enkele cd's met opnamen die zijn gemaakt tussen 1917 en 1920 door de violist Jascha Heifetz. Hij was toen 16 jaar en was juist aangekomen in Amerika, nadat in zijn eigen land de revolutie was uitgebroken. Een bewogen jaar dus, zeker voor een Rus. Aan dat alles moet ik denken als ik de melancholieke klanken beluister die hij uit zijn viool tovert (of toverde!). Door mij gaat dan wat heen. Die viool die door een mist van ruis tot mij doordringt en mij vertelt hoe het toen was. Ik zie dat kind daar staan met zijn kniebroek en zijn hoge boord, spelend in een voor hem vreemde wereld, volkomen zichzelf Zo heb ik ook enkele opnames van Serge Rachmaninoff, waarin hij als pianist optreedt en ook eigen werken dirigeert, waaronder het symfonisch gedicht "Het dodeneiland". Wat een groot musicus was die man trouwens. Hij weet er een huiveringwekkende vertolking van te geven. Of zijn Schubertuitvoering, samen met Frits Kreisler, gemaakt aan het eind van de jaren twintig. Oude muziekopnames halen iets van het leven van toen terug. Dat is voor mij nu pas echt een wonder van de techniek, o

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 9 september 1992

Terdege | 80 Pagina's

Reizen naar het verleden

Bekijk de hele uitgave van woensdag 9 september 1992

Terdege | 80 Pagina's