Apostolische Geloofsbelijdenis

GlLgOFSLEER

vanwaar Hij komen zal om te oordelen de levenden en de doden (Artikel 7, slot)

Dies irae

De Bijbel laat er geen enkele twijfel over bestaan: e goddeloze mensen zullen in Gods gericht ondergaan. De Heere gebruikt in de evangeliën verschillende uitdrukkingen om de eeuwige verlorenheid aan te duiden, bijvoorbeeld: laats van wening en knersing der tanden, buitenste duisternis, eeuwig vuur, eeuwige pijn, verdoemenis, hel, plaats waar de worm niet sterft en het vuur niet wordt uitgeblust. Het is de plaats die voor de duivel en z'n engelen is bereid (Matth. 25 : 41), de poel die 'van vuur en sulfer' brandt, de tweede dood (Openb. 20 : 15; 21 : 8). Het is de vuurbrand van Gods eeuwige toom. Het is voor de boze en goddeloze mensen inderdaad om voor te huiveren: Daarom is de gedachtenis van dit oordeel met recht schrikkelijk en vervaarlijk voor de bozen en goddelozen' (NBG, art. 37). Eens zal alle knie zich voor Christus Jezus buigen en alle tong zal belijden dat Hij de Heere is, tot heerlijkheid van God de Vader (Filipp. 2 : 10, 11). God zal Zijn Zoon volledig rehabiliteren voor het oog van allen. De donkere woorden uit de Schrift over het laatste oordeel hebben de eeuwen door schrik en vrees gewekt. In de schilderkunst bleek het een geliefd thema. Zo schilderde Michel Angelo in opdracht van paus Paulus III in de jaren 1534-1541 zijn beroemde Zaa/ste Oordeel aan de altaarwand van de Sixtijnse kapel te Rome. Uit de 13*^ eeuw stamt ook een beroemd geworden Latijns gedicht dat naar z'n twee beginwoorden de naam Dies irae (=Dag van toom) draagt. Het werd ook gezongen, aanvankelijk op 'Allerzielen', maar later ook bij andere gelegenheden. Vermoedelijk is het van de hand van de in het jaar 1255 gestorven Thomas van Celano. Uitgaande van Zefanja 1 : 14-18 schildert het in aangrijpende taal de verschrikking van de jongste dag en vertolkt daarmee ongetwijfeld een diep levensgevoel uit die tijd. Door onschriftuurlijke opvattingen over genade en geloof verkeerden velen in grote onzekerheid over hun toekomstig lot. Als een donkere schaduw lag de vrees voor het op handen zijnde gericht over het leven van de middeleeuwse mens. Daarom kon ook de bekende bede om de komst van Christus, het 'Maranatha!', niet de vleugelslag krijgen die zij bijbels gezien verdient.

De troost van de wederkomst

De Reformatie heeft de troost van de wederkomst (her)ontdekt. We komen met haar duidelijk in een ander klimaat. Ten aanzien van de ongelovigen houdt men vast aan het angstwekkende van de jongste dag. Voor een ongelovige is het inderdaad dies irae, dag van toom. Voor de gelovigen is het echter een dag van troost en vreugde, van licht en blijdschap. Luther sprak van 'de lieve jongste dag', Calvijn van 'de dag van onze verlossing' of van 'de dag van onze zalige opstanding'. Voor de gelovigen is de wederkomst een zaak van heil. Hun namen staan alle geschreven in het al eerder genoemde boek des levens. Zij zijn door God dus al van eeuwigheid uitverkoren en worden straks gekroond met heerlijkheid en eer (NGB art. 37). De komende Rechter is hun Redder. Augustinus zegt heel mooi: Wij belijden de Redder, opdat wij de Rechter niet vrezen. Want wie maar in Hem gelooft, Zijn geboden houdt, en Hem liefheeft, die zal niet vrezen als Hij komt om te oordelen de levenden en de doden; niet alleen zal hij niet vrezen, maar hij zal verlangen naar Zijn komst.' Calvijn uit zich op vergelijkbare wijze: Het is voorwaar geen geringe gemstheid, dat wij voor geen andere rechterstoel gesteld zullen worden dan die van onze Verlosser, van Wie wij onze zaligheid mogen verwachten.' De gelovigen mogen in alle droefenis en vervolging met opgericht hoofd tot een Rechter uit de hemel verwachten Hem, Die Zich tevoren voor hen voor Gods gericht gesteld en hun vloek weggenomen heeft en hen tot Zich nemen zal in de hemelse blijdschap en heerlijkheid (Zondag 19). Voor hen is Zijn komen een verlossend komen (zie bijv. Luk. 21 : 28; Rom. 8 : 23; 1 Thess. 4 : 16w). De Koning zal tegen hen zeggen: Komt, gij gezegenden Mijns Vaders, beërft het Koninkrijk, hetwelk u bereid is van de grondlegging der wereld' (Matth. 25 : 34). De oude hemel en de oude aarde gaan op die dag voorgoed heen, want alles wordt nieuw (Openb. 21 : 5). Aan het eeuwenlang omzwerven van Gods Kerk door de woestijn van deze wereld komt definitief een einde. Christus voert Zijn volk als een bruid naar het Vaderhuis en dan pas breekt voor haar het volle leven aan. Met Christus mag ze erven en in Gods gemeenschap eeuwig blijven. De heerlijkheid van de nieuwe schepping zal zo groot zijn dat al het oude wordt vergeten. Vanuit dit machtige toekomstperspectiefheeft de Kerk in moeilijke tijden kunnen en mogen belijden:

'Daartoe verwachten wij die grote dag met een groot verlangen, om ten volle te genieten de beloften Gods, in Jezus Christus onze Heere'(NGB art. 37). Dit verlangen klinkt ook in de oude bede: Ja, kom, Heere Jezus!'(Openb. 22 : 20).

Tot slot

We hebben in ons nadenken over Artikel 7 lang niet alles aan de orde kunnen stellen wat met dit onderwerp verband houdt. Daarvoor is het veld dat we opgingen veel te wijd. Zo moesten we afzien van een bespreking van het chiliasme, de leer van een duizendjarig vrederijk dat vooraf zou gaan aan de jongste dag. De eeuwen door heeft het in allerlei vormen van zich doen horen en zou een bespreking apart vragen. Ook zijn we bijvoorbeeld niet ingegaan op vragen over de situatie van de gestorvenen in de tijd vóór de wederkomst, in de geloofsleer wel de 'tussentoestand' genoemd. Ook dat is een onderwerp op zich. Wel hopen we met wat is aangereikt de belangstelling te hebben gewekt of gestimuleerd voor wat we wel de 'eschatologie' noemen: et denken over de laatste dingen. Als we ons niet vergissen is dit voor velen ook in onze kringen meer en meer een vergeten hoofdstuk aan het worden. Op allerlei wijze wordt men zo in beslag genomen door de vragen en beslommeringen van onze tijd met z'n stroom aan informatie en 24-uurs economie en door allerlei vermaak, dat men zich geen tijd meer gunt om, zoals Calvijn dat noemde, te mediteren over het toekomstige leven. Met het wegvallen van het zicht op de jongste dag vloeit echter ook de ernst van de eeuwigheid uit het leven weg. Christenen leven vaak veel te weinig in het besef van een komende oordeelsdag. Hier ligt stellig voor de prediking een belangrijke opdracht. Wanneer het gespannen en verlangend wachten en verwachten steeds verder verbleekt, is dat een teken van weinig of geen geloofsverbondenheid met de verhoogde Christus. Op die weg van 'vergeten' wordt de Heilige Geest bedroefd en het leven hoe langer hoe meer aan de wereld gelijkvormig. Men zoekt dan net als de wereld een woning in het hieren-nu. Natuurlijk heeft een christen van Godswege in de wereld een roeping te vervullen. Toch mogen gelovigen nooit vergeten dat zij 'christenen zijn voor de eeuwigheid'(Augustinus). Hun status in deze wereld kan en mag niet anders zijn dan die van gast en vreemdeling. Hun eigenlijke leven is met Christus verborgen in God en wacht voor z'n volle openbaring op de verschijning van Christus in Zijn toekomst. Dan zullen zij hun Heere gelijk wezen, want zij zullen Hem zien gelijk Hij is (1 Joh. 2 : 2). Blij vooruitzicht!

P. Vermeer, Wilsum (D)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen