DE CONTEXT EN DE ANDER

Aat van Rhijn en Hanneke Meulink-Korf, DE CONTEXT EN DE ANDER. Nagy herlezen in het spoor van Levinas met het oog op pastoraat, 496 blz., ƒ 49, 50. Boekencentrum, Zoetermeer 1997.

In deze lijvige Amsterdamse dissertatie brengen de auteurs de vragen van het pastoraat in relatie tot het werk van de Hongaars-Amerikaanse psychiater-psychotherapeut Nagy. Nagy is de grondlegger van de contextuele therapie, waarin grote aandacht is voor de verhoudingen tussen de generaties, omdat ieder mens in zijn bestaan verbonden is aan de vorige generaties en op zijn of haar beurt de toekomstige generaties beïnvloedt. In deze vorm van familie-therapie krijgen ethische dimensies als gerechtigheid en onrechtvaardigheid, loyaliteit en verantwoordelijkheid voor de ander een grote nadruk. Deze ethische dimensie moet niet verward worden met enige vorm van moralisme. Zij is gegeven met de relationele structuur van het bestaan zelf. De auteurs geven van het denken en werken van Nagy een uitvoerige beschrijving en analyse, die zij vervolgens in gesprek brengen met de filo-

sofie van Levinas en diens theorie van het subject en de subjectiviteit. Daarnaast laten de schrijvers vanuit de bijbelse theologie regelmatig, zoals zij het zelf aangeven, 'zijlicht' vallen op deze therapeutische overwegingen. In een laatste hoofdstuk gaan zij na wat de de oogst is voor het pastoraat dat een contextueel karakter draagt. Daarbij vragen zij aandacht voor de gemeente die zij definiëren als de menselijke socialiteit in messiaans perspectief. Pastoraat in contextueel perspectief heeft een open oog voor humane verhoudingen die niet begrensd blijven tot de gemeente, maar ook de politieke situatie waarin mensen staan, betreffen. Pastoraat is voorts de zorg om de mens te handhaven in zijn betrekking tot de heiligheid van God en dat in de contexten waarin mensen leven en met elkaar in relatie staan.

Het is geen makkelijk leesbaar boek. Dat heeft niet alleen te maken met de psychotherapeutische en filosofische partijen van het boek, maar ook met de wat springerige betoogtrant van de auteurs. De bijbels-theologische fragmenten in het boek zijn op zich boeiend, maar het verband met het onderwerp was mij niet altijd helder. Ook de wijze waarop theologisch over de gemeente gesproken wordt is tamelijk vaag. Maar dat neemt niet weg dat we hier in aanraking komen met inzichten die voor elke pastor van betekenis zijn. De nadruk op de ethische dimensies van menselijke relaties zoals loyaliteit, solidariteit, gerechtigheid laten zien hoe nauw pastoraat en ethiek met elkaar verbonden zijn. En in een tijd waarin het individualisme en de ontplooiing van het zelf hoogtij vieren is het accent op de verbondenheid met de anderen de anderen uiterst waardevol. Ik heb me wel afgevraagd waarom de auteurs hun herlezing van Nagy niet belicht hebben vanuit de bijbelse notie van het verbond, die hier en daar wel ter sprake komt, maar niet met zoveel woorden wordt gethematiseerd. Mijn gelukwensen aan de auteurs met de dissertatie en het behalen van de doctorstitel doe ik vergezeld gaan van de wens dat zij de resultaten van hun studie met name voor de pastorale praktijk nog eens in een gepopulariseerde versie voor een breder lezerspubliek vruchtbaar maken.

E.

A.N.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen