Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Het marxisme op de Herv. Synode

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Het marxisme op de Herv. Synode

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

Het marxisme is een onderwerp geweest waar de hervormde synode een hele morgen aan heeft gewijd. Sommige synodeleden spraken er hun verbazing en verwondering over uit dat een dergelijk onderwerp zoveel aandacht vraagt van de synode, terwijl anderen het weer prachtig vonden dat het op de agenda voorkwam. Men kan wel raden wie er nu niet zo verheugd over waren. Immers die leden, die de kerk willen leiden naar haar leefregel, gehoorzaamheid aan de Heilige Schrift en gemeenschap met de gereformeerde belijdenis van de reformatie, konden het maar matig waarderen dat een dergelijk rapport, dat bovendien geen visie geeft op het marxisme vanuit de Heilige Schrift, een hele morgen de aandacht vraagt van de synodevergadering.

Het rapport is overigens knap geschreven. Zij die blij waren met dit agendapunt waren overigens over het algemeen wel van mening dat het wat laat kwam omdat deze zaak al veel eerder de aandacht van de kerk had moeten vragen. Overigens heeft het marxisme niet zoveel invloed op de meelevende gemeenten, maar wel op bepaalde personen in de kerk, die nogal sterk onder dc invloed staan van de Wereldraad van kerken en van de theologie van de revolutie. Wel is het waar dat we vandaag ook in Nederland te maken hebben met marxistische opvattingen of wat daarvoor dan doorgaat, zodat men van mening kan zijn dat het goed is dat deze dingen ook in de kerk besproken worden, wanneer men maar twee dingen niet uit het oog verliest. Ten eerste dat christendom en marxisme twee ongelijksoortige zaken zijn.

Het marxisme is een ideologie. Het kan daarom nooit met het christelijk geloof op één lijn gesteld worden. Een christen w r il immers alleen maar leven vanuit het Woord Gods, in afhankelijkheid van de Heere God, in gehoorzaamheid aan de Heere Jezus Christus. In de tweede plaats dient men niet te vergeten dat het marxisme zelf het heil zoekt te bewerkstelligen en daarvoor allerlei middelen gebruikt, waarbij geweld en revolutie niet geschuwd worden, een heil dat - terk tot deze aarde is beperkt. Het christelijk geloof daarentegen verwacht het heil van Christus. En de kerk heeft van dat heil te getuigen dat hemel en aarde omvat. De kerk heeft te proclameren wie Christus is voor een gevallen mens, voor iemand die in schuld verloren ligt.

Zoals we hierboven reeds opmerkten is het rapport over het marxisme knap geschreven. Het is van de hand van de emeritus hoogleraar van de Utrechtse universiteit prof. dr. J. de Graaf. We krijgen door dit rapport een inzicht in de verschillende marxistische stromingen die er zijn en die zich alle wel beroepen op Karl Marx, de man die nogal een bepaald stempel heeft gezet op de arbeidersklasse in de vorige eeuw en die doorzijn opvattingen velen geïnspireerd heeft tot een socialistische maatschappijbeschouwing, waarin het altijd opvalt dat men de mens als van nature goed ziet, terwijl de Schrift en de werkelijkheid wel leren hoe diep gevallen en verdorven de mens is, die eens goed en naar het evenbeeld Gods is geschapen. Maar eigenlijk kan men van , , het marxisme" niet spreken, omdat er onder de marxisten vele stromingen zijn, die elkaar ook weer onderling bestrijden, waarbij de één de ander verwijt dat hij niet revolutionair genoeg is. Het maakt nogal verschil, zo lezen we in het rapport of men het marxisme leert kennen — en dus ook benadert — als de theorie van een revolutionaire strategie van bevrijdingsbewegingen in de derde wereld óf als de officiële ideologie van de wereldmacht als China of de Sowjetunie. En met het noemen van deze beide wereldmachten hebben we eigenlijk al doen uitkomen hoe marxisten tot een verschillende opstelling kunnen komen.

„Marxisme is altijd een interpretatie van wat men als de kerngedachten van Marx beschouwt. Deze interpretatie wordt altijd mede beïnvloed door het praktische doel, dat de marxist voor ogen heeft: rechtvaardiging van de politieke, sociale en culturele werkelijkheid in zich socialistisch noemende staten of juist kritiek daarop." Karl Marx moet zelf eens gezegd hebben van een stroming die tijdens zijn leven zijn ideeën propageerde en die zich daarbij marxistisch noemde: „Eén ding is zeker, dat ik geen marxist ben."

Daaruit is wel duidelijk hoe gemakkelijk men tot verschillende stromingen kan komen, die toch allemaal onder één noemer en naam worden gebracht: het marxisme.

Maar hoeveel inzicht men dan ook krijgen kan uit dit rapport in het marxisme en in de verschillende stromingen die men in deze ideologie vindt, men kan zich toch afvragen wat voor nut een dergelijk rapport heeft voor de kerk. Er zijn immers verschillende boeken over het marxisme verschenen, boeken ook die een kritische beoordeling geven van het marxisme vanuit de Schrift. En dat vinden we in dit rapport helemaal niet. Men wil dit rapport in het midden van de kerk neerleggen om het gesprek te bevorderen.

Maar moeten er dan geen richtlijnen gegeven worden aan de christelijke gemeente om over het marxisme en met de marxisten te spreken naar dc leefregel van de kerk? Want wat bedoelt men met een dergelijk gesprek? Terecht wees Ds. W. van Gorsel er in de synodevergadering op dat w T e de geesten moeten beproeven. In dit rapport is de geest van het marxisme niet beproefd. De Bijbel komt in dit rapport niet aan het woord. Wat heeft dan dit punt op de agenda gebracht? Is het de theologie van de revolutie die ons dringt om ons met het marxisme bezig te houden? Is het niet nodig om de gemeente te wapenen tegen de geest van deze tijd? En ds. P. J. Droogers wees er op dat de Christus der Schriften ontbreekt in dit rapport, Christus Die de verzoening door voldoening heeft teweeggebracht. En Ds. J. Vroegindeweij van Emmeloord miste een antwoord op de vraag hoe de kerk in Oost Europa leeft met het marxisme, terwijl over het communisme in die landen wel gesproken wordt. Wat is toch godsdienstvrijheid in de communistische landen?

Nu zegt het rapport dat men op drie manieren met het marxisme kan omgaan. Men kan het kortweg afwijzen en dan spreekt men van confrontatie, men kan proberen met het marxisme een dialoog aan te gaan en .dat is dan het modewoord van onze tijd, en men kan ook vrijwel kritiekloos met de marxisten meegaan. Men kiest dan voor de dialoog met het marxisme. Waarbij de secretaris-generaal Dr. A. H. van den Heuvel opmerkte, dat het daarbij niet gaat om de discussie, maar werkelijk om de dialoog, die zou moeten leiden tot bondgenootschap. Dat was wel een onthullende redenering. Zij die kerkelijk meeleven — zo merkte ds. Abelsma op — kunnen in het marxisme nu niet zoveel punten vinden dat hen aantrekt. Het image van marxistisch geregeerde landen is niet bijzonder goed bij de gemeente. Aan het marxisme is immers de onvrijheid verbonden. Het marxisme is ook een pseudo-religie. Daarom kan er van discussies ener en van de dialoog met de marxisten weinig verwacht worden. De mens is niet goed. Hij is geneigd tot alle kwaad, tot egoïsme, tot jaloezie. Daarom is er van de ideologie van de marxisten, die van het goed-zijn van de mens uitgaan ook niets te verwachten. Laat men toch luisteren naar de Heere Jezus, Die ons de rechte weg wijst. En daar sloot Ds. L. Zwanenburg bij aan: Het christelijk geloof heeft een eigen boodschap. Samenlevingsvragen zijn vraten van een andere orde. Wanneer het gaat om het heil dan hebben we een heel andere opdracht.

Liet marxisme is een vorm van humanisme. Daarom had het rapport veel duidelijker moeten zijn. De meelevende gemeente zal zeggen: „Weer een echt hervormd geschrift — maar voor ons niet." Het marxisme spreekt van gerechtigheid, maar laat men niet vergeten dat gerechtigheid alleen een vrucht kan zijn van de gerechtigheid van Christus. En Ds. Baas had in het rapport „het grimmige gezicht van het marxisme" gemist. Als legcrpredikant wordt hij daarmee geconfronteerd. In dit rapport wordt de politieke macht van het marxisme niet duidelijk naar voren gebracht. Ds. L. C. Baljé had reeds geschreven: „Ik zou alleen wensen dat zulke rapporten een meer getuigend karakter droegen. Want tot getuigen in de Naam des Heeren is de kerk geroepen, waarbij dan past de belijdenis van menselijk onvermogen, eigen menselijke zonde — op deze lijn ook van de menselijke onmogelijkheid de wereld te verbeteren."

Daar willen we ons helemaal bij aansluiten. Wat hebben we eigenlijk aan dergelijke rapporten en wat heeft de gemeente er aan wanneer niet duidelijk het Woord aan het woord komt? En hoe zullen we ons ooit kunnen aanmatigen de wereld te verbeteren, wanneer w T e niet in het oog houden de zonde van de gevallen mens en de noodzakelijkheid van het heil dat van God in Christus komt?

Dit artikel werd u aangeboden door: https://www.hertog.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 23 juni 1978

Gereformeerd Weekblad | 12 Pagina's

Het marxisme op de Herv. Synode

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 23 juni 1978

Gereformeerd Weekblad | 12 Pagina's