Landinrichtingswet voor boeren pas op de plaats, voor burgers en buitenlui een stap vooruit

Gelukkig kent Nederland nog veel groen. Groen van weiden, groen van bossen, groen van landerijen. Landelijk Nederland bestaat nog, en er moet ons veel aan gelegen zijn te houden wat we hebben.

In lang vervlogen dagen was de zorg voor het groene Nederland een zorg die lag in handen van de gebruikers van de grond: de ploegende en melkende boeren. De overheid was ver weg in Den Haag en bemoeide zich hoegenaamd niet met de richting en inrichting van de landerijen. Eigenaren en pachters van de gronden waren baas in eigen polder en op eigen grond. Verder kwam er niemand aan te pas.

MEER VRUCHTEN

Dat veranderde toen de besluitvorming stokte. In de nieuwe polders zoals de Haarlemmermeer en de Wieringermeer bleek dat door een meer planmatige aanpak de bedrijfsresultaten beter waren. Men had daar meer grip op bijvoorbeeld het waterpeil, hetgeen de boeren op het nieuwe land meer vruchten opleverde.

In de „oude polders" zagen velen de noodzaak van verbeteringen wel in, maar de ingrijpende beslissingen die genomen moesten worden konden door wat voor oorzaak dan ook niet genomen worden. Eigenaren wilden meestal niet en pachters konden meestal niet. Het zat 'm vast op de financiën. Met als gevolg dat alles bij het oude bleef.

RUILVERKAVELINGSWET 1924

De overheid werd te hulp geroepen. Het duurde daarop niet lang of de eerste wet die iets over de landinrichting bepaalde kwam tot stand. Het was de Ruilverkavelingswet 1924. Wie een beetje met de geschiedenis op de hoogte is weet dat deze wet, inclusief haar opvolgers, heel wat voeten in de aarde heeft gehad. De wet ondervond felle tegenkanting, hier en daar kracht bijgezet door gierwagens en mestkarren. Later kalfde het verzet af na positieve resultaten elders.

Toch was een belangrijke wissel gepasseerd. De overheid kreeg bemoeienis met de landinrichting. Aanvankelijk zijdelings, maar na verloop van tijd steeds meer en meer. Het grondgebruik in de niet-bebouwde gebieden krijgt een meer gevarieerd karakter. Niet alleen de landbouwbelangen spelen, ook de belangen van recreatie, landschap, milieu, en wat al niet meer. Het afwegen van al deze belangen moet wettelijk geregeld worden.

LANDINRICHTINGSWET

Daartoe diende het toenmalige kabinet-Van Agt de zogenaamde Landinrichtingswet in. In april 1984 kwam de wet door de Tweede Kamer en enige tijd geleden kreeg de Senaat deze wet op haar bord. Namens de SGP plaatste de heer Barendregt de nodige kanttekeningen. Hij wees op de omvangrijke reikwijdte van deze wet en stond stil bij de geschiedenis van de landinrichting in ons land. De bezwaren die in met name de jaren '60, ook door de SGP, tegen de Ruilverkavelingswet werden gekoesterd, bestaan ook nu weer ten aanzien van de Landinrichtingswet.

GEVOELIGE SNAAR

Ging het bij de ruilverkaveling om bezwaren tegen de aantasting van het particuliere eigendom, nu bestaat de vrees dat het particuliere gebruik van de grond zal worden beperkt. „En dat is een gevoelige snaar in het boerenhart", zo betoogde de heer Barendregt. Anders dan agrarische belangen zullen niet mogen domineren. „De Landinrichtingswet dient naar onze overtuiging a priori te dienen om de agrarische sector niet alleen de nodige ruimte te geven, maar ook de nodige zekerheid voor het toekomstig gebruik", aldus de SGP-senator.

Hoewel, nog niet alles is zeker. Hoe zal de afweging van belangen gaan plaatsvinden in de landinrichtingscommissies? Daarover bestaat nog onduidelijkheid. Met name in de gebieden waar veel belangen om voorrang strijden zullen er zich grote problemen kunnen voordoen.

EXTRA ACCENT

Natuurlijk bestaat er een verband tussen de Landinrichtingswet en de Wet op de Ruimtelijke Ordening. In de voorliggende plannen heeft het op de Wet Ruimtelijke Ordening stoelende streekplan er een functie bijgekregen, en wel toetsen van de landinrichting. De heer Barendregt hierover: „Daarmee is de besluitvorming over de keuze van landinrichting verlegd van gebruikers naar gekozenen. Hierdoor krijgen de verkiezingen van de Provinciale Staten een extra accent."

De SGP'er stelde dat daar op zichzelf niets van te zeggen is, maar „toch worden door deze wijze van besluitvorming de directe belanghebbenden in principe uitgeschakeld. Gelukkig kunnen de gemeenteraden de nodige invloed uitoefenen op een gewenste plaatsing op de lijst. Naar onze mening had de lokale besturen wel een wat grotere invloed kunnen worden toebedeeld. Inspraak op zichzelf kan waardevol lijken, maar de invloed op de uitspraak is in het algemeen vrij miniem, is mijn ervaring.” POLITIEK VAARWATER

Uit alles bleek dat de heer Barendregt niet onverdeeld positief was over de wet. Hij eindigde dan ook aldus: „Met enige reserves zullen we onze steun aan dit wetsontwerp geven. Die reserves hebben betrekking op het feit dat de inrichting van het open-gebied voor een belangrijk gedeelte is overgebracht vanuit de private sfeer naar het politieke vaarwater. Daar wordt nogal eens van koers gewijzigd en dat kan voor de continuïteit wel eens nadelig zijn. Daarom is het juist om voor de lange termijn over een structuurschema landinrichting te beschikken. Waarvoor we onze waardering willen uitspreken."

..Landinrichting: de landbouw heeft het nodig, het landschap is het waard en de natie is ermee gediend. Over harmonie gesproken!”

Fractievoorlichter.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen