Merkelijk besef

11.

Voordat ik verdere correspondentie beantwoord, wil ik eerst de geschiedenis onzer kerk vervolgen. Slechts enkele korte opmerkingen vooraf.

Van een belangstellend lezer uit Middelburg kreeg ik opgave van de plaats, waar de uitspraak van ds. H. de Cock over de Herv. Kerk in één van zijn geschriften te vinden is. Hartelijk dank, lezer, door samenwerking kunnen we elkaar altijd helpen; ik hoop binnenkort uw vondst hier door te geven.

Van heel wat ouderen kreeg ik hun opinie te lezen. Maar wat mij telkens opvalt, is, dat cle jeugd zelf zo weinig reageert. Dat geeft veel te denken, meisjes en jongens. Hoe zit het toch met jullie? Zijn er zo weinig, clie zich interesseren voor deze dingen? Laat het jullie koud, wat er in jullie eigen blad, clat toch speciaal voor jullie eenmaal opgericht werd, staat? Jullie lezen „Daniël" toch nog wel? Waarom doen jullie clan niet in meerdere mate mee? Op de laatste huishoudelijke vergadering van ons L.V., in het voorjaar te Utrecht gehouden, is op het voorstel van de J.V. Zeist geantwoord, clat de jeugd zelf gerust in „Daniël" aan het woorcl mag komen, en clat de discussie over diverse onderwerpen graag gezien werd. Als onze verenigingen en onze jeugd zich (ondanks dit antwoord) toch steeds afzijdig houdt, zijn zij er zelf de oorzaak van, dat hun jeugdblad „veroudert, " wat geenszins cle bedoeling kan zijn.

Ik wil graag eens wat meer van jullie horen. Van enkele bestuursleden en voorzitters van j.v.'s kreeg ik 'n brief, waarin zij meedeelden, clat het hun en hun vereniging tot genoegen stemt, dat het kerkelijk besef hier behandeld wordt en clat zij dit onderwerp op hun verenigingsagenda hadden staan of geplaatst hebben. Dat is tenminste aanpakken en ik stel deze actieve verenigingen aan alle andere ten voorbeeld. Laat het nu niet bij goede voornemens, maar wordt actief! Zijn er inleidingen op cle verenigingen, clie actueel zijn en goed verzorgd, houdt ze clan toch niet achterwege, maar stuurt ze op naar de redactie met het verzoek, deze te willen plaatsen. Er moet '11 grote wisselwerking komen tussen de verenigingen en ons blad. Dat is voor de redactie ook veel aangenamer. Dan heeft zij niet het gevoel, in eenzaamheid haar taak te vervullen. Onder „jeugd" versta ik hier: cle meisjes en jongens onzer verenigingen, zo vanaf plm. 16 jaar.

Op de jubileumdag onzer kerken in Rotterdam heb ik ook maar weinig jeugd van deze leeftijd gezien, ondanks mijn aansporing in 'n vorig artikel. In het kerkgebouw was maar 'n zeer kleine minderheid „jeugd" aanwezig. Een eresaluut voor enkele verenigingen, die in z'n geheel of in gedeelten waren opgekomen, meest juist van de verst verwijderde oorden des lands. Trekt zo'n bijeenkomst onze meisjes en jongens niet meer? Dat is niet in de haak, te meer daar de eerste spreker van deze dag nog wel onze L.V.-voorzitter was. Of zijn cle meesten niet gekomen, omdat er op verschillende plaatsen in 't land zo minieme bekendheid gegeven was aan de herdenking? In elk geval hadden jullie als „Daniël'-lezer het al enige maanden geleden kunnen lezen en de herdenkingsdatum in je zakagenda of op je kalender kunnen noteren! Zo'n belangrijke herdenking is het waard, reeds lang te voren aangekondigd te worden; niet iedereen kan — als hij het de laatste paar dagen pas hoort — op korte termijn 'n vrije dag nemen of vragen. Het is, zoals de laatste spreker op deze dag zei: „andere kerken in Amerika en Canada hebben 'n organisatie om jaloers op te zijn." Voor Nederland geldt deze uitspraak ook.

In elk geval: zij, clie er geweest zijn, zullen er geen spijt van hebben. Ik ben me ervan bewust, clat mijn woorden misschien alleen de trouwe vrienden en vriendinnen onzer jeugdverenigingen bereiken en clat zij niet komen tot hen, voor wie ze eigenlijk bestemd zijn. Maar als jullie, trouwe leden, zulke meisjes en jongens ontmoet, praat er dan eens over met hen en drukt ze dan — in figuurlijke zin — gerust met hun neus op deze voor hen bedoelde regels. Het gemis, de jubileum-dag niet te hebben meegemaakt, is ook niet te vergoeden door de opmerking: „Dan kopen we het boekje wel, clat er over verschijnt." Het boekje kopen, wel, dat dienen we allemaal te doen als meelevende jongeren, maar dit boekje kan ons nooit de gemeenschappelijke sfeer weergeven, die er op zulke landelijke bijeenkomsten heerst.

Het lijkt me onnodig, de besturen van al onze jeugdverenigingen op 't hart te binden, 'n exemplaar van cleze uitgave in hun bibliotheek op te nemen. Dit boekje heeft nu al waarde en over enige jaren D.V. nog meer, als 'n jongere generatie onze m.v.'s en j.v.'s bevolkt. Koopt het daarom nü, later is het wellicht uitverkocht. Besturen is vooruitzien en vooruit handelen!

Had de Afscheiding zijn zuivere standpunt maar bewaard, schreef ik het laatst in mijn regelmatige behandeling van de historie onzer kerk. Wat dit standpunt was, is iedereen, die deze artikelen nauwkeurig volgt, nu wel bekend.

Maar helaas, er gebeurde wat anders. Men bleef niet bij zijn eenmaal, op grond van Gods Woorcl en de daarmee in overeenstemming zijnde confessie, ingenomen standpunt. Het bekende en beruchte k.b. van 5 juli 1836 eiste — alvorens tot erkenning te willen overgaan

— op strenge wijze de ontbinding van de Geref. Kerk hier te lande. De Staat drong zich hiermee in de Kerk en in haar goddelijke rechten. Zij overschreed haar bevoegdheid; de Staat heeft alleen bevoegdheid rondom de Kerk, zie art. 36 N.G.B., evenals de Kerk alleen bevoegdheid heeft rondom, niet in de staatszaken. Door de van overheidswege steeds verdergaande vervolging der Gereformeerde Kerk gingen er enkele stemmen op, die — mede uit gebrek aan 'n juist inzicht in het kerkrecht en het staatsrecht — het hoofd in de schoot wilden leggen en toegeven aan de onrechtmatige, liberalistisch-revolutionaire regeringseisen. Sommigen waren de onbarmhartige vervolging moe geworden. Hun fier begonnen strijd voor de heerschappij van Christus in Zijn kerk verflauwde. Het is bekend, dat er onder de afgescheiden predikanten waren, die van het Geref. kerkrecht onzer vaderen (dat aan cle universiteiten, waar deze predikanten hun opleiding ontvangen hadden, niet meer onderwezen werd) weinig of geen notie hadden. Zij hadden zich in die dagen van strijd alleen bezig gehouden met het geestelijke voedsel voor de aan hun zorgen toevertrouwde kudden, maar het uitwendige hadden zij verwaarloosd, Dat ook dit uitwendige aandacht vereist in de kerk, wordt meestal pas te laat ingezien. De herontdekking van het Geref. kerkrecht en van 'n waarlijk Gereformeerde staatkunde alsmede van 'n op Gods Woord gebaseerd staatsrecht heeft pas later plaatsgevonden onder de Geref. gezindte in ons vaderland.

Behalve verschil van mening over 't aanvragen van vrijheid (erkenning) om als Geref. kerk bij de gratie van de overheid te mogen bestaan (lijnrecht in strijd met Schrift en Belijdenis, zie slot van art. 28 N.G.B.) kwamen er onder de Gereformeerden nog andere, zelfs ergere verschillen openbaar. Ik noem slechts de belangrijkste: over de juiste verhouding van het zichtbare en het onzichtbare deel der Kerk, over de betekenis van de kinderdoop, over het avondmaal, over het genadeverbond, En tenslotte: over het gezag van de synode over de kerkeraden. Heel beknopt en duidelijk hoop ik deze verschillen te bespreken in het volgende artikel. Omdat de verschillen het eerst aan de dag kwamen bij enkele predikanten (later werden ze door hen de gemeenten ingedragen), belegde men in juli 1836 een predikantenconferentie om te trachten deze leergeschillen en meningsverschillen op broederlijke wijze uit de weg te ruimen. Deze bijeenkomst werd gehouden in het oude IJselstadje Kampen. Door de halsstarrigheid van enkelen mislukte deze poging. De beroering in de kerk, teweeggebracht door onkunde en eigenzinnigheid, nam helaas toe. Wie allemaal lachten hierom en staken de spot met de komende tweespalt onder de Gereformeerden, denken jullie? Denkt daarover eens na, meisjes en jongens, en beseft dan, hoe erg het is, als broeders, die zonen van éénzelfde huisgezin zijn krachtens geboorte, heden ten dage nog steeds niet in eensgezindheid van leer, in vrede en eendracht samenwonen (kunnen) in het legitieme huis der vaderen: de aloude voortzetting der Gereformeerde Kerk.

P.S. 1 Heden weer nieuwe brieven ontvangen. Het begint te komen! Ook enkele lezeressen schreven. Als er één schaap over de dam is, .... enz. Binnen enkele weken D.V. volgt weer briefbeantwoording.

2 Correspondentie te richten aan: Kerkman, p.a. Administratie „Daniël", Ridder van Catsweg 244a, Gouda.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen