Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Gospelmuziek, wat doe je er mee?

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Gospelmuziek, wat doe je er mee?

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

Ergens in een plaats in het noorden van ons land treedt één van de thans bekendste gospelgroepen op. De groep is — na optredens in o.a. Zwitserland, Frankrijk en diverse plaatsen in ons land — oververmoeid. Liever hadden zij deze avond dan ook vrijaf gehad. Er zijn zo'n vierhonderd mensen in de zaal als de groep toch met het optreden begint.

Halverwege het programma gebeurde het. Een lid van de groep was nog maar net met z'n praatje begonnen toen een jongeman uit de zaal naar het podium rende en met vragende armen smeekte: „Ik wil die redding ookl Ik wil m'n zonden kwijt!".

Vanaf dat moment liep niets meer volgens plan. Gods Geest nam het helemaal over. De jongeman was voor het podium op z'n knieën gevallen, in de zaal had iedereen een grote brok in de keel. Er hoefde niets meer gezegd te worden. Er werd alleen maar gebeden. Toen na het „zondaarsgebed" met de jongeman de bezoekers gevraagd werd wie er had meegebeden, zag het zwart van de handen. Toch was het nog niet af. De sfeer in de hal was heilig. Het koncert werd ook niet meer afgemaakt. Zij die wilden mochten naar huis. Met verbaasde, verwonderde ogen verlieten ze schuifelend de zaal. Er werd niet gesproken. Maar zeer velen bleven zitten om te bidden, zittend op hun stoel of knielend voor het podium.

(Uit een verslag van het optreden van een bekende gospelgroep).

Iets uit de geschiedenis

In dit artikel wil ik iets vertellen over het verschijnsel „gospel". Gospel is het engelse woord voor evangelie. Gospelmuziek is dus muziek die over het evangelie gaat. Waar komt deze gospelmuziek vandaan? Om deze vraag te beantwoorden moeten we naar Amerika gaan ten tijde van de slavernij. Veel negers moesten, vooral op de zuidelijke katoenplantages, slavenarbeid verrichten. In het boek „De negerhut van oom Tom" kun je lezen hoe slecht het leven van de negers daar vaak was.

Tijdens de weinige vrije tijd, die ze hadden, werden er zogenaamde „camp-meetings" (openluchtsamenkomsten) gehouden. Deze bijeenkomsten kun je zien als een soort kerkdienst waarbij gesproken en gezongen werd.

Het ging er voor onze begrippen heel vreemd aan toe. Zo kon het gebeuren dat

midden onder de preek iemand spontaan een lied ging inzetten en dat daarna iedereen geestdriftig ging meezingen om vervolgens elkaar de-hand te schudden. Deze liederen hebben de naam „negrospirituals" gekregen.

De teksten van deze liederen schijnen voor het merendeel afkomstig te zijn uit ierse en schotse geestelijke liederen die door de kolonisten naar de Verenigde Staten waren meegenomen. Ze waren gedicht door baptisten en methodisten en men vermoedt dat deze teksten, naast de Bijbel, ook aan het boek „De Christenreis" van Bunyan zijn ontleend.

De negro-spirituals zijn dus voor het merendeel afkomstig uit „blanke-spirituals". De negro-spirituals hebben echter een eigen karakter gekregen dat we o.a. terug kunnen vinden in het gebruik van instrumenten en ritmische patronen die vaak door de negers werden gebruikt.

Enkele voorbeelden van negro-spirituals zijn: My Lord, what a mourning; Deep river; Swing low, sweet chariot; Give me that old time religion.

Ook na de slavernij werden deze negrospirituals gezongen.

In de dertiger jaren van deze eeuw ontstonden uit de spirituals liederen die gospelsongs werden genoemd. De bekendste gospelzangeres is ongetwijfeld Mahalia Jackson geweest.

Als we de gospels vergelijken met de spirituals dan waren de spirituals meest spontane uitingen van geloofsbeleving. De gospels hebben een meer evangeliserend karakter. Dit brengt ons bij de bespreking van de gospels die ook vooral vandaag aan de dag door een groot aantal jongeren — ook uit onze kring — graag worden beluisterd.

De muziek

Als we gospelmuziek beluisteren, dan blijkt dat er verschillende muziekstijlen in terug te vinden zijn, variërend van eenvoudige gitaarbegeleiding tot „hard-rock". Vooral op het ogenblik worden in de gospelmuziek stijlen en instrumenten uit de popmuziek overgenomen. Deze muziek wordt daarom ook wel reli-pop genoemd. Die instrumenten zijn op zichzelf niet af te keuren, maar wel het gebruik ervan. Zo kan ook op het bij ons populaire orgel zowel verantwoord als onverantwoord gespeeld worden. Daarom moet je het gebruik van de instrumenten uit de popmuziek ook in samenhang met de muziekstijl zien. Een belangrijk onderdeel van die muziekstijl in de popmuziek is het ritmegebruik. Ritme is op zichzelf niet af te keuren, maar als het sterk overheerst, heb ik toch duidelijk bedenkingen. Om een paar voorbeelden te noemen: Larry Norman „brengt" het evangelie via de stijl van de hard-rock, Don Fransisco wordt vaak begeleid door monotone ritmes. Ook de populaire groep Sil verwind legt het aks ent op het ritme en toont veel verwantschap met de popgroep Abba.

Goede muziek kenmerkt zich door een éénheid in ritme, melodie en harmonie. Sterk ritmegebruik verbreekt deze éénheid en volgens diverse onderzoeken kan dit zeer negatief op ons menselijk gedrag werken, vooral als de volumeknop verder wordt opengedraaid.

De tekst

Naast de muziek speelt de tekst een belangrijke — zo niet de belangrijkste — rol. Muziek en tekst behoren één geheel te vormen. De tekst moet door de muziek worden „gedragen" en versterkt. Zo moet een vrolijke tekst van een vrolijke melodie worden voorzien. Dit geldt ook voor allerlei andere stemmingen. In het bijzonder denken we dan aan een geestelijke tekst Deze behoort te worden voorzien van daarbijpassende muziek. Popmuziek drukt vaak een sfeer en levensstijl uit die verbonden is met revolutie, chaos en sexuele uitspattingen. En dan kun je je duidelijk afvragen of een geestelijke tekst

mag worden voorzien van zulke muziek. De tekst is een van de belangrijkste gegevens om een waardeoordeel ergens over uit te spreken. Het spreekt vanzelf dat je de gezongen teksten dan ook moet kunnen verstaan of meelezen.

Bij de hedendaagse popmuziek komt het luisteren naar de tekst vaak op de tweede plaats en in veel gevallen heeft men zelfs helemaal geen behoefte om naar de tekst te luisteren.

Gospelmuziek, die het oogmerk heeft om te evangeliseren, moet juist daarom dan wel te verstaan zijn! Er komen dan ook duidelijke bezwaren naar voren als men er van uitgaat dat men via de muziek wil evangeliseren, en dan muziek gebruikt waarbij de teksten niet of nauwelijks zijn te verstaan. Dit geldt ook voor het gebruik van buitenlandse teksten. Zijn deze ook direkt te vertalen door elke luisteraar?

Als we de gebruikte teksten gaan bekijken dan dienen deze teksten in overeenstemming te zijn met de Bijbel. In de gospelmuziek ontbreekt het daar nogal eens aan. Vaak wordt slechts een halve waarheid verteld en is een halve waarheid niet een hele leugen? De nadruk wordt in de teksten gelegd op loven en geloven. Zonde en bekering kom je weinig tegen of er wordt helaas een andere inhoud aan gegeven. Zonden zijn dan „fouten" geworden, bekering wordt, je aan Jezus geven" of wij moeten „een stap doen".

Gospelmuziek kan dan ook misleidend zijn. Je kunt andere ideeën krijgen over de relatie tussen God en de mens. Er wordt vaak op zo'n manier over de Heere Jezus gesproken, dat het lijkt of Hij, je broer" of , je buurman" is. Ik las ergens in een verslag van een bijeenkomst waar gospelmuziek gespeeld werd en waar getuigenissen werden gegeven: „ tijdens het applaus voor de Heer brak zijn weerstand en kwam hij tot bekering".

Uiteraard hebben wij nooit over iemands geestelijk leven te oordelen, toch moeten we wel bedenken dat tijdens zo'n bijeenkomst de sfeer erg emotioneel kan zijn. Echter, emoties mogen nooit het uitgangspunt van bekering vormen. Bekering vindt plaats door de werking van Woord en Geest. Je ziet dan dat je verloren bent, maar door God weer behouden kunt worden, omdat Hij Zijn Zoon naar deze wereld heeft gezonden.

samenvatting

1. De teksten van gospelmuziek zijn vaak geschreven vanuit een visie die éénzijdig de verantwoordelijkheid van de mens benadrukt of zelfs de beslissing om te geloven alleen bij de mens legt. Ook verschijnt er hoe langer hoe meer gospelmuziek waar het evangelisch karakter bijna niet meer in terug is te vinden.

2. De gospelmuziek maakt gebruik van stijlen uit de hedendaagse popmuziek waarbij in die popmuziek zeer negatieve sferen kunnen worden opgeroepen. De vraag is dan ook: „kan er worden geëvangeliseerd met behulp van muziek die een anti-bijbelse sfeer oproept? " Waarom moet deze muziek gebruikt worden? Een vraag die hiermee verbonden is: „Waarom luisteren we naar gospelmuziek, om het evangeliserend karakter of om de muziek? "

Het is dus duidelijk dat ik veel bedenkingen ten aanzien van gospelmuziek heb, hoewel je niet alles op één hoop kunt gooien en afkeuren. Het kan ook niet ontkend worden dat door middel van gospelkoncerten verschillende jongeren, vooral in de grote steden uit de kriminele sfeer van drugs, alkohol, diefstal en prostitutie gekomen zijn.

Stel je bij gospelmuziek steeds de vragen die in dit artikel staan vermeld en bedenk dan ook dat alles — dus ook de muziek — tot eer van God dient te zijn.

Vraag je dan ook steeds af: „Kan ik deze muziek als gave van God zien? " En als je hierover twijfelt, neem dan het zekere voor het onzekere en houd je niet met die muziek bezig. Want hetzij dat je eet, hetzij dat je drinkt, hetzij dat je iets anders doet, doe het alles tot eer van God.

Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 30 maart 1984

Daniel | 32 Pagina's

Gospelmuziek, wat doe je er mee?

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 30 maart 1984

Daniel | 32 Pagina's