Niets te klagen over de Heere, wel ovemezelf

Een aantal jaren geleden verschenen in een regionale krant in Twente diverse artikelen over „Rijssen en de TV". Aan verschillende predikanten werd om een reaktie gevraagd. Zo kwam er ook een journalist bij ds. Bregman aan de deur..... , , Hij vroeg mij of hij binnen mocht komen. Dat wasgoed. Ik liet hem in de kamer, waarm'n vader ook zat die bij ons logeerde, 'k Liet hem eerst de tas open doen om te zien of er een bandrekorder in zat. Toen wees ik hem een paar schilderijen aan en vroeg of hij wist wat die voorstelden, 't Waren bijbelse voorstellingen en ik vertelde hem wat deze betekenden. Toen vroeg ik: zie je daar m 'n vader zitten? En zie je mij? Nou, dan heb je alles gezien en kun je weer vertrekken Die negatieve artikelen hebben die krant heel wat abonnees gekost." Met dit verhaal heette ds. Bregmcm ons welkom, toen we hem opzochten in de pastorie in Rijssen. Gelukkig verging het de „Daniël-verslaggevers'' anders. De rijssensepastor liet ons niet alleen van alles zien (beroepsbrief, „bul" van de Theologische School, lastbrief van de klassis en een dik album met trouwfoto 's), maar had ons ook heel wat te vertellen. De dominee was net uit bed, waar hij een paar dagen met een fikse verkoudheid in had gelegen. Door het gesprek is hij zelfs, naar eigen zeggen, weer wat „ opgekikkerd”:

Ds. Ar ie Bregman (geboren op 20 oktober 1915) deed op 22 september 1964 intrede in Rijssen. Hij kwam daar als kandidaat naast ds. Van Ha aren. Nadat deze vertrokken was, heeft hij de gemeente 6 jaar alleen gediend. Daarna heeft hij ± 3 jaar samen

Dominee Bregman, hoe bent u als kandidaat in zo'n grote gemeente als Rijssen terecht gekomen? Hebt u toen nog meer beroepen gehad?

Heel logisch: omdat ze een beroep op me hebben uitgebracht. Toen ik van de Theologische School kwam, waren er vijf kandidaten. Naast mij waren dat de broeders Hakkenberg, F. Harinck, Mouw en Weststrate. 'k Heb 24 beroepen gehad. Het eerste beroep kwam van Rijssen. Dat was de eerste zaterdag nadat ik beroepbaar was verklaard. Toen ik op zaterdagavond naar bed ging, boog ik m'n knieën en vroeg ik de Heere wat ik met het beroep van Rijssen moest doen. Toen kwam er met veel kracht in m'n ziel: Er was een macedonisch man staande, die bad en zeide: Kom over en help ons. 'k Had het beroep dezelfde avond kunnen aannemen, maar 'k wilde niet naar Rijssen. Ik wilde graag naar Zeeland, 't Was bij mij precies als met Jona: hij moest rechts en hij ging links. Ik ook. 'k Heb zelfs nog twee dagen uitstel gevraagd. Na drie weken en twee dagen heb ik het beroep aangenomen. En toen is de storm gestild.

Wat doet u nu zoal in een week?

In de zomertijd zit ik de meeste uren „onder de mensen", 'k Heb het weieens geteld. In één week werden toen 29 bezoeken afgelegd, twee begrafenissen geleid en één huwelijk bevestigd. In het winterseizoen begin ik op maandagmorgen met katechisatievoorbereiding. Op maandagavond de katechisaties zelf. Dinsdagmorgen de voorbereiding van de bijbellezing, als ik die op woensdagavond moet houden. Verder wordt de tijd gevuld met het bezoeken van zieken en bejaarden en natuurlijk de verschillende vergaderingen. Op donderdagmiddag trek ik me terug om te beginnen met de voorbereidingen voor de zondag.

Hebt u wel tijd genoeg? En blijft er wel tijd over voor studie en preekvoorbereiding?

Die tijd voor voorbereiding moet eraf! 't Gebeurt wel eens dat ik geen tijd heb en geen raad meer weet, maar dat de Heere helpt.

Hoe groot is de kerkeraad van uw wijk? Die bestaat uit 13 ouderlingen en 5 diakenen. Er zijn pas een paar diakenen tot ouderling verkozen, zodat er nog enkele vakatures zijn.

Worden er taken, die in een kleine gemeente door een predikant worden gedaan, in uw gemeente door de ouderlingen waargenomen?

Eén katechisatie wordt gedaan door een ouderling. Er verder doen de ouderlingen huisbezoeken. Dat doe ik zelf niet.

Kent u veel leden van uw gemeente?

gewerkt met ds. Mijnders en ongeveer 8 jaar met ds. Mol. Sinds begin 1983 is ds. Kareis predikant van de Zuiderkerk. Wijk Noord, waar ds. Bregman werkt, heeft ruim 3000 zielen. Alleen al in Rijs se n heeft hij 521 huwelijken kerkelijk bevestigd, ruim 1700 kinderen gedoopt en 585 begrafenissen geleid (aantallen op 18 oktober).

Naast de rouw-en trouw diensten heeft hij meer dan 2000 keer het Woord bediend in Rijssen. Enkele weken nadat we dit gesprek hadden, is ds. Bregman tijdens een kerkdienst onwel geworden. De dokter schreef hem een aantal weken algemene rust toe. We hopen dat hij weer spoedig genezen is, zodat hij zijn arbeid in de gemeente weer kan voortzetten.

vraaggesprek mét ds. A. Bregman over het werken in een grote gemeente

Ontzettend veel. M'n vrouw nog veel meer. Die is zo kundig om al die families uit elkaar te houden, 'k Ben geen hartenkenner, maar toch leer je de legering van de zielen ook kennen.

Is er in zo'n grote gemeente wel aandacht voor de enkeling?

Ik ga zelf zoveel mogelijk op bezoek bij zieken en bejaarden. De bejaarden bezoek ik ieder jaar (vanaf hun 75e jaar) met hun verjaardag. En als de mensen ziek zijn, kom ik er zo veel mogelijk, 't Is pas gebeurd, dat er een man zeer ernstig ziek was. 'k Ben er wel 35 keer geweest, bijna elke dag. Dat doe ik graag. Met de mensen meeleven, jezelf geven en liefde betonen.

Stellen de zieken en hun familieleden dat op prijs?

Enorm. Dat heb ik onlangs nog meegemaakt. Toen ik bij een ernstig zieke, waar ik veel kwam, weg wilde gaan, greep hij m'n handen vast en vroeg hij: bid met me. Al is het midden in de nacht, ik ga er naar toe. Je kunt voelen dat het voor de familie ook tot steun is.

Zijn zieke mensen ontvankelijker voor het Woord dan gezonde? En hoe is het met de bejaarden?

Ik heb al veel oude mensen bezocht. En weetje wat ik dan zoveel hoor? , , 0, dominee, vroeger toen ik jong was, heb ik vaak indrukken gehad, maar nu ben ik oud en zo koud en ongevoelig." Je merkt dan dat een mens dood is voor de dood. Daarom zou ik het de jeugd willen toeroepen: bid en smeek God om waarachtige bekering in je kostelijke jeugd.

Je hoort weieens zeggen, dat in een grote gemeente als Rijssen de mensen meer uit navolging en gewoonte bij de Geref. Gemeenten zijn dan uit overtuiging. Is dat zo?

Er zijn er veel lid uit overtuiging. Er zijn er ook veel lid uit navolging. Precies als in een kleine gemeente „Papieren" leden krijgen bij ons zeker aandacht tijdens de kerkeraadsvergaderingen waarin alleen over de huisbezoeken wordt gesproken. Dit wordt in de Noorder-en de Zuiderwijk afzonderlijk gedaan.

In Rijssen zou misschien wel werk zijn voor vier of vijf predikanten. Is er ooit over gedacht om een derde predikant te beroepen? Wat zou u daar zelf van vinden?

Er is veel over gesproken, maar men komt niet tot de zaak. Er konden best een paar predikanten bij zijn. Ongeveer duizend zielen per predikant is eigenlijk meer dan genoeg.

Brengt de aanwezigheid van een bejaardencentrum („Maranatha") ook nog extra werk met zich mee?

Ja, vanzelf, 'k Denk met name aan het leiden van begrafenissen. Ook ga ik er een enkele keer op bezoek. Vroeger deed ik de bezoeken daar ook allemaal zelf, maar nu is een ouderling speciaal belast met de pastorale zorg voor de bewoners van „Maranatha”.

Heeft u regelmatig kontakt met de jeugd van de gemeente?

Je kunt begrijpen dat dit elke week niet het geval kan zijn. Met de katechisaties natuurlijk wel. Ik kan goed met de jeugd omgaan al zeg ik het zelf.

Hoeveel groepen katechisanten hebt u? Zijn die groepen groot?

Ik geef zelf aan vier groepen katechisatie. Op maandagavond drie achter elkaar, elk ongeveer drie kwartier. En dan nog de belijdeniskatechisatie, op zondagmorgen na de dienst. De zaterdagkatechisatie wordt door een ouderling gegeven.

Schrik niet van de grootte van de groepen.... ruim honderd per groep! De groep belijdeniskatechisanten is veel kleiner. Dit jaar zelfs weinig, namelijk ongeveer 25.

We hebben weieens geprobeerd de groepen te splitsen, maar dat is niet gelukt.

Is het niet moeilijk om aan zulke grote groepen katechisatie te geven?

De moeilijkste groep vind ik de jongens van 12-16 jaar. De meisjes van die leeftijd zijn meestal juist heel lief. Door veel ervaring en liefde voor hen kan ik goed met de jeugd opschieten.

In Rijssen is ook een jeugdvereniging +16. Terwijl het-16 werk goed „draait", telt de j. v., gezien de grootte van de gemeente, maar weinig leden. Hoe zou dat komen?

’k Denk dat er te weinig interesse is bij de jongelui.....

Is het waar, dat ook in Rijssen op zaterdagavond veel jongelui op plaatsen zijn waar u en ook de ouders hen liever niet zouden zien?

Ja, dat is waar. Een poosje geleden kwam er iemand die naar de belijdeniskatechisatie wilde. Hier in Rijssen worden dan wat vragen gesteld, onder andere of men wel eens naar de bar gaat. Dat vroeg ik toen dus ook. Het antwoord was: „Soms wel", 'k Vroeg: „Wat doe je daar dan? " „Gewoon, wat drinken en praten en naar muziek luisteren". Bij verder vragen bleek die muziek popmuziek te zijn. Toen ik vroeg of er nog meer van onze gemeente kwamen, wat het antwoord: „O, ja".... Ik denk dat het ook aan de ouders ligt. 't Gebeurt veel dat de ouders op zaterdagavond ergens op bezoek gaan en dat de kinderen het dan maar moeten uitzoeken.

Ligt hier misschien een taak voor de kerk om voor opvang te zorgen?

Zeker ligt hier een taak. Ten eerste voor de ouders en dan voor de kerk. We zijn hier bezig met een nieuw verenigingsgebouw. We hebben pas ledenvergadering gehad en meer dan 2/3 van de aanwezigen hebben ingestemd met de bouw/aankoop van een gebouw. Dat kan dan onder andere gebruikt worden voor de vele - 16 klubs, die nu nog in schoollokalen bij elkaar komen.

Zou dat gebouw ook kunnen dienen voor opvang op zaterdagavond?

In Rijssen heb je al een opvang op zaterdagavond bij „De Wegwijzer" (reformatorisch vormingscentrum) en in „Sion" (uitgaande van de Ned, Herv. Gemeente). Daar zitten ook jongeren van onze gemeente. Dat is beter dan dat ze naar de bar gaan. 't Zou straks misschien bij ons ook kunnen. Dat moet nog nader bekeken worden.

Bent u ook betrokken bij het onderwijs in Rijssen?

Ik ben 18 jaar voorzitter van het schoolbestuur geweest. Toen vond ik het genoeg. Nu is ds. Kareis voorzitter geworden.

Veel van onze predikanten zitten in één of meer depataatschappen en/of doen verschillende andere dingen buiten hun eigen gemeente, terwijl ze ook nog tijd hebben om zo nu en dan of zelfs regelmatig in de week elders te preken. Hoe is dat bij u?

Nou, ik preek een enkele keer in de week in een andere gemeente. Maar mijn werk ligt in Rijssen. Daar ben ik beroepen! En ik heb werk als het zand der zee.

Brengen de aanstaande kerstdagen en jaarwisseling veel extra werk met zich mee?

De maand december is een drukke maand. Dan trouwen er namelijk veel. En verder heb je de zangavonden en het kerstfeest voor de kinderen. Ook moetje dan vele keren preken.

Is het niet moeilijk om, nu u al zo lang in Rijssen staat, in het bijzonder voor de feestdagen nog „nieuwe" teksten te vinden voor de preken?

Soms weet ik het niet meer. Maar als ik het niet weet, weet de Heere het nog wel. Toen ik pas predikant was, belde ik oude ds. Rijksen eens op. 'k Vroeg: „Moet ik nu weer met kerst over hetzelfde preken? " Hij zei: „Ja, dat moetje altijd aanhouden". Ik neem natuurlijk wel eens een tekst waaruit ik jaren geleden ook gepreekt heb. Een preek is nooit hetzelfde.

Een predikant heeft een verscheidenheid aan werkzaamheden. Wat doet u het liefste?

Preken en mensen bezoeken!

Dominee, u preekt ook wel eens in een kleine gemeente. Hoe ervaart u dat? 't Is anders. Veel intiemer. Het lijkt, ja, het lijkt alsof je veel meer kontakt hebt met de mensen. Ze zitten veel dichter bij de preekstoel en je ziet hen veel beter zitten. Bij ons in de Noorderkerk is de afstand van de preekstoel tot de hangzolder 16 meter. En de hangzolder is ook 16 meter lang.... Op die grote hangzolder zitten ongeveer 700 mensen. Als je achteraan zit, zitje dus 32 meter van de preekstoel af.... De kerk telt 2400 zitplaatsen. Op zondagmorgen zitten er zeker 2000 mensen in.

Wij zouden ons kunnen voorstellen, dat bij het preken in zo'n grote gemeente, vooral bij het zien van die enorme massa mensen, de verantwoordelijkheid extra zwaar drukt. Is dat zo?

Zeker, omdat mij zoveel zielen zijn toebetrouwd op reis naar de eeuwigheid. Een vader in een klein gezin heeft verantwoordelijkheid, maar een vader in een groot gezin nog meer. Aan de andere kant is het zo, dat de profeten voor de tien stammen evenzeer als voor de twee stammen de dood in Adam en het leven in Christus moesten verkondigen.

’k Heb het vroeger eens gehad, toen ik nog ouderling was in Benthuizen, dat een binnenprater op zaterdagavond zei: je moet morgenavond na het lezen-van de preek als ouderling bedanken. Dan kunnen de broeders toch niets zeggen. Met dat stellige voornemen ben ik de preekstoel opgegaan. Maar tijdens het zingen voor de toepassing liet de Heere me even de gemeente zien met de jeugd. Het was alsof Hij me vroeg of ik me daar niet voor over had. Nu, dan teken je weer van harte bij.

Wat zal er volgens u veranderen als de Heere u naar een kleine gemeente zal roepen?

Misschien wordt het wat rustiger. Maar het kan zijn dat ik met heimwee aan Rijssen denk.

(De dominee lacht eens hartelijk)

Want, eerlijk waar, 'k heb pas een beroep naar Meliskerke gehad. Daar ben ik drie weken dag en nacht mee bezet geweest, 'k Weet hoe ik in Rijssen gekomen ben en ik wil ook van de Heere horen dat ik weg moet. Ik durf Rijssen zo niet te verlaten.

Misschien mogen we u een moeilijke, w persoonlijk vraag stellen. Verlangt u, mede gelet op uw leeftijd, soms niet naa een kleine gemeente?

Ja, mijn vlees wel. 't Is een paar jaar geleden dat ik eens in het openbaar op de preekstoel in het gebed heb gevraagd of de Heere mij een kleine gemeente wilde geven. Ik word immers ouder en dan zou hier een jonge predikant kunnen komen, 'k Heb daarna twaalf beroepen gehad van kleine gemeenten. Geen daarvan heb ik aangenomen. M'n kinderen zeiden naderhand: „Zul je dat niet weer vragen? want je neemt er toch geen aan " 'k Weet dat ik in Rijssen moet zijn. Jullie mogen met grote letters in de „Daniël" zetten dat ik met alle werkzaamheden niets te klagen heb over God, wel over mezelf, 'k Heb soms geen tijd om me voor te bereiden. Dat is pas nog eens gebeurd bij een huwelijksbevestiging. Maar de Heere gaf te spreken. Zo is het ook meermalen gebeurd dat ik op zaterdagavond nog de gemeente in moest en dat ik dan om 12 uur nog op straat liep. En dan liep ik te zuchten, want de zondagmorgen was aanstaande. De Heere hielp dan ook de volgende morgen weer wonderlijk door. Hij gaf me ruimte om te spreken. Ja, de Heere is goed!

Hebt u tenslotte nog iets aan onze jonge lezers te zeggen?

Ja, ik wil de jeugdige vrienden en vriendinnen van onze gemeenten graag zeggen, dat ik hen liefheb. Geliefde jeugd, jullie zijn de jonge bloemen van de gemeenten. Je bent samen met mij op de korte, snelle reis naar de eeuwigheid. De at wijze Salomo vergat ook de jeugdige mensen niet. Hij zei: Gedenk aan uw Schepper in de dagen uwer jongelingschap.

Denken jullie weieens aan je Schepper, die zo goed voor ons is?

Lieve jeugd, bid en smeek God om zaligmakende overtuiging, want die werkt een hartelijke overbuiging. Met tranen schreien in het Godsgemis geeft meer vreugde dan alle pret van de wereld. Ik gun het jullie van harte, datje de droefheid naar God leert kennen, die een onberouwelijke bekering werkt tot zaligheid. De Heere zegt: Die Mij vroeg zoeken, zullen Mij vinden en die Mij vindt, vindt het leven en trekt een welgevallen van de Heere. De Heere make jullie zoekende, want dan zul je zeker vinden. Dat is de wens en bede van je liefhebbende vriend, ds. A. Bregman.

Dominee, rest ons nog u hartelijk te bedanken voor uw medewerking aan dit vraaggesprek. De Heere sterke u in uw grijsheid en verkwikke u in uw ouderdom opdat u Zijn werken mag vermelden en Zijn grootheid mag zingen (Ps. 71 : 13 ber.).

Ook mevrou w Bregman, hartelijk dank voor uw vriendelijke ontvangst. De Heer geve u samen, dat het ten tijde van de avond van uw leven, licht mag zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen