"Koude put" kan 's zomers heel veel regen brengen

Wanneer we, vooral in de zomer, in een weerkundige "koudeput" terechtkomen, kunnen we zomerweer voorlopig wel vergeten. De regen valt dan af en toe bij bakken uit de lucht. Een koude "put'', zult u zeggen, wat is dat nou weer? Het heeft niets met een waterput te maken en evenmin met de bekende "Echoput" bij Apeldoorn. Een weerkundige koude put is een portie koude lucht die min of meer gevangen zit in een lagedrukcentrum. Dat systeem is het duidelijkst kenbaar op een zogenaamd hoogteweerkaartje. De drukisobaren lopen vrijwel rond, in het midden is de temperatuur het laagst met de meeste buien daarin.

Niets verdragen
Een koude put is een afgesloten bel van koude, onstabiele lucht. Bij de geringste verwarming ontstaan daarin buien, vooral in de zomer. Dat is zo'n situatie waarbij, als ik mij nog goed herinner, de boeren bij ons in het dorp stelden ,,de lucht kan niets verdragen" of... ,,de zomer is ziek." Dat klopt wel, want bij zo' n koude-putsituatie is de late avond, de nacht en de ochtend vrij helder. Door verwarming van de lucht door de zon ontstaan in de morgenuren al flinke buienkoppen aan de lucht en vaak vallen al vóór en anders rond het middaguur de eerste buien. Ten tweede kenmerkt zo' n koude put zich door een vaak zeer langzame verplaatsing. Een verplaatsing die bovendien veel onzekerheden geeft wat de trekrichting betreft. Hoe grillig de baan van zo' n koude put kan zijn, is goed te zien op het bovenste kaartje.

Buien
Het zomerweer in een koude put kenmerkt zich door dagen achtereen buien. Vaak met onweer en ook meestal met flinke plassen regenwater. Soms ligt zo' n koude put in het gebied van de Alpenlanden. Dat zijn dan dikwijls de situaties waarbij kleine rivieren binnen twee dagen overstromingen veroorzaken —midden in de zomer— met in het berggebied in enkele dagen regenhoeveelheden van 100 tot 250 mm. Kampeerders die voordien mooi rustig aan de bovenloop van de Loire, de Inn, de Salznach of welk mooi bergriviertje dan ook vertoefden, kunnen binnen twee dagen wegens overstromingen moeten vluchten. Niet zelden zijn er berichten over ondergelopen campings. Die zomerse watersnoodsituaties zijn in veel gevallen een gevolg van een koude put. Dat blijft in die gebieden dan niet tot één fikse onweersbui beperkt; enkele dagen achtereen grote regenhoeveelheden veroorzaken deze toestanden.

Vraag van een lezer
Klopt het dat er meestal goed weer (hogedruk) is bij opkomende (wassende) maan en na volle maan minder fraai weer? Komende herfst hoop ik dit nader te bespreken. Ik kan nu alvast wel vertellen dat er in ons gebied geen enkele maaninvloed merkbaar is. De weerdiensten houden bij het opstellen van de verwachting dan ook geen rekening met opof ondergang en ook niet met de schijngestalten van de maan...

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen