GENERALE SYNODE 2010

Voordat men het in de gaten heeft, is het alweer drie jaar na de vorige synode (2007). En dat betekent dat 2010 opnieuw synodejaar is. Het zal u als ambtsdrager niet zijn ontgaan - zeker niet wanneer u bent ingegaan op de suggestie (c.q. de hartelijke wens) van de redactie van ons kerkelijk lijfblad De Wekker, namelijk dat toch in ieder geval alle ambtsdragers een abonnement op dat blad zullen hebben.

ROEPENDE EN ONTVANGENDE KERK

In 2007 wees de synode op haar laatste vergaderdag de gemeente van Huizen aan als roepende kerk. Daar is een mooi schema voor: we gaan om te beginnen volgens het systeem van de windstreken het land door; in 2007 was het Zuiden aan de beurt, en dus in 2010 het Westen. Vervolgens kijkt men naar 12 en 24 jaar geleden, en ziet dan dat toen vanuit het Westen binnen de classis Haarlem resp. de classis Den Haag een gemeente werd aangewezen. Dus was in 2010 de classis Amsterdam weer aan de beurt, net als in 1974. Toen viel het oog van de synode in dat kader op Huizen. En die gemeente is dus al een tijd doende geweest met het ordenen van brieven, ingekomen stukken en rapporten, het ontvangen van de leden van de synode voor de bidstond op de avond vóór de opening van de synode, en voor de opening, de eerste synodedag dus. Voor dat alles kan al jarenlang een beroep gedaan worden op de administratieve ondersteuning van het Dienstenbureau in Veenendaal, met name zr. Rita Blankenstijn. En gelooft u mij: dat scheelt een heel stuk!

Na die eerste synodedag verlaten de leden van de synode het grondgebied van de roepende kerk, want de inhoudelijke zittingsdagen worden sinds 1998 gehouden in de zogenaamde ‘ontvangende’ kerk, die van Nunspeet. De gemeente daar beschikt over twee kerkgebouwen en dat is een groot gemak: tijdens een zittingsweek van de synode (in de weken 39,43,47 en indien nodig 50, telkens van dinsdag tot en met vrijdag) is het ene kerkgebouw (de Oenenburgkerk) geheel ingericht op het vergaderwerk, inclusief eten en drinken; het andere (de Dorpskerk) blijft dan beschikbaar voor het gemeentelijk werk (bijv. rouw- en trouwdiensten); want dat moet natuurlijk gewoon kunnen doorgaan.

SAMENSTELLING EN WERKWIJZE

Hoe is een generale synode samengesteld? Uit iedere particuliere synode worden 6 predikanten, 6 ouderlingen en 1 diaken gekozen en afgevaardigd (met vervangers voor het geval zij een keer verhinderd zijn). Daarnaast zijn de hoogleraren van onze Theologische Universiteit uitgenodigd om als adviseurs te dienen. De synode bestaat dus uit 24 predikanten, 24 ouderlingen en 4 diakenen. Zij komen uit alle windstreken - zowel geografisch als geestelijk - van het land en zo hoort het ook. Ze trekken gedurende een aantal maanden samen op. Niet alleen tijdens de vergaderweken, maar ook daar tussendoor voor het commissiewerk - waarover hieronder meer. Verschillenden kennen elkaar: een synode telt altijd wel een aantal broeders die al eerder aan het synodale werk deelnamen. Als ik het goed geteld heb, is de verhouding tussen ervaren en onervaren ongeveer gelijk: 27 broeders waren al eens eerder (één of meerdere keren) synodelid, 25 zijn het voor het eerst (9 predikanten, 12 ouderlingen en alle 4 diakenen). Het is van groot belang dat er een onderlinge band tussen de broeders in deze maanden groeit: er worden op een synode belangrijke beslissingen genomen voor de kerken, die geestelijk en principieel verantwoord moeten zijn. Altijd is er aanvankelijk bij sommige onderwerpen wel onderling verschil van mening. Juist door ontmoeting, dóórspreken en dóórluisteren groeit men naar een besluit toe. Dat is het kostbare dat een synode, soms heel verrassend, kan bieden. Daarvoor is geestelijke verdieping nodig, en veel gebed van de synodeleden zelf én van de plaatselijke gemeenten. De voorbede voor dit werk mag in deze maanden in onze zondagse erediensten dan ook wel een speciale plaats innemen.

Hoe werkt een synode? Daar zijn keurige regels voor, vastgelegd in het huishoudelijk reglement. Aangezien er veel rapporten zijn - o.a. van de deputaatschappen en van ingestelde commissies - krijgen de synodeleden heel veel papier te verwerken. In die rapporten staan voorstellen voor beoordeling van het gedane werk en voorstellen voor werk dat in de toekomst moet worden opgepakt. Het heeft weinig zin om daar meteen in een volle vergadering over te gaan spreken, met 52 mensen tegelijk. Daarom worden er op de eerste dag 7 commissies ingesteld, waar alle leden (uitgezonderd het moderamen) een plaats in krijgen. Zij krijgen ieder een deel van de agenda toegeschoven om dieper te bekijken, nadere toelichting door de deputaatschappen te vragen en met voorstellen voor de behandeling in de complete vergadering te komen. Soms komen die voorstellen er in één keer doorheen, en dan kan dat agendapunt worden afgesloten. Soms komen er tegengeluiden of aanvullende voorstellen uit de synode, zodat de commissie daar nog weer eens mee aan de slag moet en in een latere zitting met bijgestelde voorstellen terugkomt.

DEPUTAATSCHAPPEN EN COMMISSIES

Zoals hierboven gezegd: een reeks van permanente commissies (in kerkelijke taal deputaatschappen genoemd) of incidentele commissies zal aan de synode rapport doen van het werk dat zij verzet hebben. Het ene deputaatschap timmert meer aan de weg dan het andere. Zo hoort u met regelmaat van het werk van het curatorium, omdat dat de kerkelijke zaken van de Theologische Universiteit behartigt. En daar gebeuren vaak dingen die in de pers worden aangehaald. Denkt u maar aan beroepbaarstellingen, afschaffing van de Schooldag enz. Ook het werk van de buitenlandse zending zal iedereen kennen: er worden immers classicale zendingsdagen georganiseerd, veel gemeenten hebben een project geadopteerd enz. De deputaten voor de eenheid van de gereformeerde belijders zijn bij veel gemeenten bekend, vooral daar, waar sprake is van een contact (intensief of voorzichtig) met een plaatselijke Ned. Geref. Kerk of Geref. Kerk (vrijg.), Hervormde gemeente (‘Gereformeerde Bondssignatuur’) of… een Hersteld Hervormde Kerk. En verder zal het zeker de laatste jaren niemand ontgaan zijn dat de kerken een deputaatschap hebben om te zorgen voor de emeritaatsvoorziening van onze predikanten: het is een deputaatschap dat ongetwijfeld veel aandacht zal krijgen, omdat voorkomen moet worden dat de generaties na ons te grote financiële lasten op hun schouders zullen krijgen.

Van andere deputaatschappen hoort u minder vaak, maar toch met enige regelmaat: deputaten voor de geestelijke verzorging van de militairen attenderen de kerkenraden vaak op de nodige aandacht voor die militairen en hun gezinnen, deputaten voor de geestelijke verzorging van de varenden sturen de kerkenraden hun maandblad toe. En dan zijn er die commissies waar u als het goed is, nooit iets van hoort: een vertrouwenscommissie voor predikanten (die te hulp komt als het tussen kerkenraden en hun predikanten niet meer botert), een klachtencommissie misbruik pastorale relaties… Overigens rapporteren deze commissies uiterst summier, zonder namen of details en achter gesloten deuren. Maar ze geven zodoende wel een indruk van de schaduwkant van het kerkelijk leven: de Géést werkt er, maar ook de bóze… en het is goed dat de kerken daar niet de ogen voor sluiten, en waar mogelijk helend, of zelfs preventief actief zijn.

Er zijn ook enkele commissies (die dus in 2007 werden ingesteld en wellicht nu weer opgeheven kunnen worden, tenzij zij nog een vervolgopdracht zouden krijgen, zoals met de commissie Nieuwe Bijbelvertaling in 2007 het geval was). Zo is er de afgelopen drie jaar een commissie aan het werk geweest die alle vragen rond homoseksualiteit in Bijbels licht moest gaan bezien. Op een heel ander terrein werkte een subcommissie onder de hoede van de deputaten voor financiële zaken: met de opdracht namelijk om met voorstellen te komen ‘die de kerkelijke omslagen voor de deputaatschappen beheersbaar’ kunnen houden. Dat is een bekend thema voor de synode zo ondertussen; het heeft een materiële component, maar zeker ook een geestelijke: wat is de dienst voor de Here, in plaatselijke gemeente én kerkverband, ons waard?

EN VERDER…

Hopelijk duizelt het u nog niet. Want de agenda van de synode bevat ook zaken waarvan de kerken via hun kerkenraden, classes en particuliere synoden gezegd hebben: het is goed dat daarover eens nagedacht wordt en dat de kerken daar een standpunt over innemen.

Zo zijn er o.a. voorstellen op de volgende terreinen:

• laat er eens nagedacht worden over de mogelijkheid om op de vergaderingen van de classis, als er sprake is van een samenwerkingsgemeente (CGK-NGK of CGK-GKv), niet alleen de CG-ambtsdragers van zo’n gemeente als lid toe te laten, maar ook evt. kerkenraadsleden die een andere geestelijke ‘bloedgroep’ hebben. Laat de synode zich buigen over de nood van een heel kleine gemeente in relatie met een Hersteld Hervormde gemeente: weliswaar is met dat kerkverband nog geen plaatselijk samenleven mogelijk, maar kan er voor die kleine gemeente geen uitzondering gemaakt worden?

• Laat de synode zich uitspreken over de betrouwbaarheid van de Herziene Statenvertaling. Op de synode van 2007 wilde een aantal broeders dat al, maar om kerkordelijke redenen was dat niet mogelijk. Nu heeft een bepaalde regio (het ‘Oosten’) daar hard aan gewerkt, en zo komt de zaak ordelijk op de synodale tafel.

• Laat de synode (opnieuw) nadenken over een manier om het diaconaat breder te trekken dan de plaatselijke gemeente: middels een classicale diaconale vergadering, die hier en daar al heeft ‘proefgedraaid’.

TEN SLOTTE

Met dit artikel wilde ik bereiken dat u zich iets concreets kunt voorstellen bij de woorden ‘generale synode’, zodat het werk van die breedste vergadering van de kerken dichter bij u komt staan. Opdat ook dat werk door u in gebed en onderling gesprek gedragen wordt!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen