Het Apostolicum (4)

Het Apostolicum spreekt met nadruk. Persoonlijk. ‘Ik geloof in’ en dat raakt al de artikelen. Dat is een hele werkelijkheid. Geloven in. Het spreekt meer dan van ik geloof of geloven aan. Nu wordt het geloof in aan het begin van de dienst door de predikant of door de ouderling van dienst namens heel de gemeente beleden. De vraag is gesteld: gaat dit niet te ver? Van heel de gemeente kan toch niet gezegd worden dat allen het zaligmakende geloof bezitten? Kennen allen het oprecht geloof? Naar de Schrift is dit niet zo. En de Schrift kan niet tegengesproken worden. In beelden wordt de werkelijkheid zelfs weergegeven. Toch mag het openbaar belijden niet gewijzigd of onderscheiden worden. We dienen uit te gaan van een objectief belijden (Rom. 9: 6vv). Uitgaan van de verbondswerkelijkheid. Maar met de zekerheid: het is niet alles Israël wat Israël genaamd wordt. In het belijden wordt ook uitgesproken de band, de verbondenheid aan de wereldwijde, universele kerk van de Heere. Ook aan het deel van de triomferende kerk wat reeds thuis is en in het verleden tot het belijden kwam. Nu staat het volgende er ook niet los van. De Schrift wijst op een vierderlei geloof. Historisch, wonder, tijd en oprecht geloof. Die onderscheiding wordt overwegend niet meer gemaakt. Er is één geloof. Bij zo’n opvatting wordt het historisch geloof opgeheven. Er wordt gezegd dat het historisch geloof geen geloof is. Dus afschrijven. Wie dit zo doet gaat daarin te ver. Historisch geloof is ook geen ongeloof. Sommigen zien het historisch geloof als een soort ongeloof. Maar deze gedachte roept bedenkingen op. Want wat is ongeloof. Het is verzet tegen en niet kunnen. Bepaalde omstandigheden of gebeurtenissen dragen bij aan het niet kunnen geloven. Denk aan de vader van de maanzieke knaap. Komende tot Jezus bad hij voor zijn zoon. Zo Gij iets kunt wees met innerlijke ontferming over ons bewogen en help ons (Markus 9:22). In zijn gebed twijfelt hij eraan of Jezus iets kan doen. Krachtig spreekt Jezus tot hem: Zo gij kunt geloven, alle dingen zijn mogelijk degene die gelooft (Markus 9:23). Met betraande ogen roept de vader van het kind: Ik geloof Heere, kom mijn ongelovigheid te hulp (vs. 24). Het is zo: gedreven door het geloof grijpt de vader de Heere Jezus aan en bidt de Heere Jezus om zijn ongeloof weg te nemen en het oprechte geloof in de Heere en in Zijn daden te laten werken. In het wondergeloof schittert ook het historisch geloof. Denk aan de 10 melaatsen. In geloof hebben ze met de Samaritaan met stemverheffing geroepen: Jezus, Meester, ontferm U onzer. In het wondergeloof en in het tijdgeloof werkt het historisch geloof. Het is zelfs zo dat er zonder historisch geloof geen wondergeloof of tijdgeloof is. Gaat het over ongeloof, dan is het een bewust niet geloven. Een bewust zich opstellen tegen. Het kan komen tot een radicale afschrijving van datgene waarbij men is opgevoed of van datgene waarin men kerkelijk is onderwezen. Zeker, wanneer we het historische geloof bezien, dan gaat het niet verder dan een objectief, historisch belijden. Het is geen zaak van het hart. Hoofd, hart, denken, begeren en willen, gaan bij het oprechte geloof samen. Gewerkt door de Heilige Geest. Staat het historisch geloof hier geheel buiten? Beslist niet. Wie een Godvrezende catecheet heeft gehad, weet dat hartelijk aangedrongen werd om te leren, te luisteren, te bidden en te weten. Gelijk Hellenbroek ook geschreven heeft in zijn vragenboekje. De oude theologen gingen aan het historische geloof niet voorbij. Denk aan Brakel, Hellenbroek, Smytegelt en de ouderling Justus Vermeer. Hun werken zijn niet alleen bestemd voor de boekenkast. Ze hebben ook vandaag betekenis. Bijzonder voor het ambtelijk werk. Tijdens bezoek bij Prof. G. Wisse in Doorn in 1951 gaf hij mij zijn catechismusverklaring met aantekening van Justus Vermeer. Vergezeld met een Wissiaanse opmerking: der moeite waard te bestuderen, te overdenken en te verwerken. Gaat het nu verder over het historisch geloof: in diverse catechisatieboekjes werd het besproken als legitiem, maar met beperking. Er werd onder meer gewezen op Matth. 2:1-12. De komst van de wijzen uit het Oosten te Jeruzalem. Op hun vraag wezen de Schriftgeleerden op Micha 5:1 en meer niet. Men kan zo in God geloven, op dezelfde wijze als men in de geschiedenis gelooft. Men accepteert het. Wat geschreven is, wat beschreven is, is waar. Gaat het over Gods Woord, dan gelooft men wat er staat geschreven. Het is waar. De Heere wil het gebruiken, zoals dit ook geschiedt door het horen of het lezen van het Woord. Men gaat er niet achteloos aan voorbij. Het spreekt. Het werkt. Men gelooft. Het brengt tot bezinning. Tot inkeer. Tot contacten en bijzonder leidt het tot gebed. De behoefte aan en het staan naar geloofsbeleving. Ook dienen we er acht op te geven dat het niet luisteren of niet doen, niet ongestraft zal blijven. We zijn geen stokken of blokken. Zo leven we niet onder het Woord. Doordat we onder het Woord leven, hebben we veel ontvangen. We weten veel. De gevolgen van nalatigheid zijn ontzettend (Lukas 12:47).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen