NIEUW LICHT

De vragen rond het aanbod van genade blijven steeds de aandacht trekken (vgl. het boek van dr. K. van der Zwaag onlangs). Dit boek cirkelt om dezelfde vragen, maar gaat daar toch weer op een andere manier op in. De auteur neemt ons mee naar de tweede helft van de 18e eeuw. In reactie op het verlichtingsdenken waarschuwden rechtzinnige predikanten tegen een prediking waarin Gods openbaring op de pijnbank van de menselijke kritiek werd gelegd. Helaas ontkwam een aantal van hen zelf ook niet aan een bepaalde rationalisering: de prediking ging grotendeels op in de verdediging van de ware leer en het geestelijke leven werd nogal eens in een systeem geperst. Daartegenover komt een stroming op, waar het de auteur in zijn boek om te doen is: de stroming van ‘het Nieuwe Licht’; het gaat de predikanten die tot deze stroming gerekend kunnen worden beslist niet om iets nieuws; ze zijn er juist op uit om het licht van het zuivere evangelie weer helder te doen stralen. Het gaat daarbij om een ruim en welmenend aanbod van genade voor elke hoorder van het Evangelie.

Nu doet de ondertitel van dit boek vermoeden dat de strijd die rond dit thema gevoerd is, uitvoerig aan de orde komt. Het aantal pagina’s wekt die verwachting ook wel. Toch gebeurt dat niet: uitvoerig put de schrijver uit de geschriften van predikanten die het ruime aanbod predikten. Tientallen namen passeren de revue, onder meer A. Comrie, J.C. Appelius, Th. Avinck en Th.A. Clarisse. Van de laatste worden niet minder dan tachtig bladzijden aan citaten gegeven — en hoe prachtig dat ook allemaal is, dat lijkt me voor de opzet van een boek als dit toch wel wat erg veel van het goede. De eerste reeks namen typeert de auteur als ‘de predikers van het ‘Nieuwe Licht’. Vervolgens komt een aantal predikanten ter sprake die wel niet geheel tot deze stroming gerekend kunnen worden, maar er wel affiniteit mee hebben, o.a. Th. v.d. Groe en D. Molenaar. Vooral komt dus deze ene snaar van het ruime aanbod naar voren, in allerlei toonaarden. Op een indringende manier, waarin duidelijk de invloed van de Schotse ‘Marrowmen’ merkbaar is, wordt Christus aan het hart van de hoorder gelegd.

Andere snaren, zoals de prediking van de wet en de verkiezing, komen in dit boek nauwelijks aan de orde, en daar is het de schrijver ook niet om te doen. U moet het dan ook vooral zien als een pastoraal boek op kerkhistorische leest geschoeid. Graag wil de schrijver ‘tobbers’ en aangevochten mensen de helpende hand bieden door hen dit frisse water uit de Bron aan te reiken. Een zondaar mag zich Gods genade laten welgevallen.

Prachtig komt dat uit op de omslag: de vader die zich naar de verloren zoon over-buigt en hem omhelst. Overweldigd door diens liefde kan hij niet anders dan zich daaraan overgeven.

De passie om dat evangelie proef je overal in dit boek. In dat opzicht heeft het in de discussie (!) over het aanbod van genade zijn eigen plaats.

n.a.v. T. van Es, Nieuw licht. De strijd om en de prediking van het aanbod van genade in de periode 1750–1800. Uitg.De Groot Goudriaan-Kampen 2005, 704 blz, € 34,90.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen