TER OVERWEGING

E. Dekker e.a. (red.), Openbaring en werkelijkheid. Systematische théologie tussen empirische werkelijkheid en christelijke zinervaring. Onderzoeksprogramma hervormde dogmatici. Uitg. Boekencentrum, Zoetermeer 1994. 119 blz. f 29,90.

Hervormde dogmatici, voornamelijk uit Utrecht en Leiden, werken aan een onderzoeksprogramma. Het thema ervan valt samen met de titel van dit boek. Het thema Staat in het hart van het christelijk geloof en de christelijke geloofsleer.

Dr. H. Veldhuis en prof. Van de Beek leveren de hoofdbijdragen. Anderen, onder wie ook twee rooms-katholieken, reageren daarop.

De schrijvers (sprekers op een symposium) hebben de gelegenheid aangegrepen om hun visie op de dogmatiek en de daarmee samenhangende dogmatische methoden aan de hoorders voor te leggen. De verhouding van openbaring en werkelijkheid is een soort ijkpunt voor de dogmatiek. De Utrechtse dr. Veldhuis Staat vrij scherp tegenover de Leidse prof. Van de Beek. Door heel het boek heen speelt de verhouding van rede en geloof een belangrijke rol. Het is boeiend te zien, hoe standpunten en sprekers tegenover elkaar staan en met elkaar in gesprek blijven.

Naar mijn mening moeten we deze twee concepten niet als een dilemma zien, waartussen men moet kiezen! Is er niet een derde weg, waarop het punt van gelijk van elk van beiden wordt gehonoreerd? Vergis ik me als ik vermoed dat ook prof. De Knijff die richting uitwijst?

Een boek voor dogmatici, en dan speciaal voor hen die zich met onderzoeksprogramma’s bezighouden. Een pittig boek, dat hem of haar boeit, die van het programma houdt.

Ellie Wolf, Voortijdig afscheid. Uitg. Kok Educatief, Kampen. f 15,50.

In dit boekje heeft Ellie Wolf beschreven hoe zij als joods meisje ondergedoken is geweest en de oorlog heeft overleefd. Het sobere van de beschrijving maakt het verhaal indringend. Zij verloor haar moeder en haar broertje. Haar vader vluchtte naar Frankrijk. Ze beschrijft wat ze ondervond, wat ze verloor en wat ze tekortkwam. Een menselijk document.

Ds. P.D.J. Buys, ds. J. Oosterbroek, ds. J.H. Velema (red.), Goede Moed. Dagkalender 1996. Uitg. Buijten & Schipperheijn, Amsterdam 1995. f 12,70.

In de bekende groene omslag verschijnt ‘Goede moed’ weer. Ditmaal elf schrijvers. De oudste van hen heeft twee maanden verzorgd.

Ik vind de schriftgedeelten goed gekozen. Een hele maand over Psalm 119 blijkt niet te lang te zijn. Ik heb van elke maand enkele stukjes gelezen - met genoegen en stichting. Dat zal de ervaring van veel lezers zijn.

Kind van ons - Een eerste handreiking aan ouders van kinderen met een handicap. Uitg. Groen, Leiden 1995. 51 biz. f 9,95.

De Stichting ‘Helpende Handen’ heeft dit boekje laten samenstellen voor ouders (en familie) van kinderen met een handicap. De reactie van ouders op het bericht over de handicap van hun kind wordt beschreven. Vanuit het evangelie wordt een weg gewezentot aanvaarding. Ook de verschillende reacties van de buitenwereld komen aan de orde. Het is een boekje met praktische tips, geschreven onder andere door ouders die zelf een kind met een handicap hebben. Er staan prachtige illustraties in, die telkens weer geborgenheid en liefde uitbeelden. Men vindt er aanwijzingen om de weg in de wereld van de hulpverlening te vinden. Een mooi boekje, voor een bijzonder lage prijs.

Drs. N.C. van Velzen, Totdat Hij komt. Voor de week van voorbereiding. Teksten verzameld rond de viering van het Heilig Avondmaal uit de Kerk der eeuwen. Uitg. Groen, Leiden 1996. 68 biz. f 14,95.

Voor elke dag van de voorbereidingsweek een stukje ter lezing, een gebed, een woord voor onderweg. Onderwijzing, zelfbeproeving en schuldbelijdenis, een lied en ‘Totdat Hij komt’ met als slot per dag Sursum Corda. Het is een praktisch boekje dat stof tot nadenken en bidden geeft. Men hoeft niet alles in één dag door te nemen. Zo kan men zelfs in twee voorbereidingsweken geestelijke vreugde aan dit boekje beleven.

Het is net als de drie voorgaande in deze série met zorg samengesteld.

Lize Stilma, De dominée en zijn voetstuk. Uitg. Callenbach, Nijkerk 1995. 97 biz. f 19,95.

Er bestaat in Nederland een Vereniging van gescheiden domineesvrouwen. Ze heet Vasthi. In dit boek komen gescheiden predikantsvrouwen aan het woord.

De gemeente wilde niet aanvaarden dat de man vreemd ging. Ze plaatste hem op een voetstuk en Net de vrouwen vallen, terwijl de man in zonden was gevallen. Een aangrijpend verhaal van leed. Sommige gemeenten trekken zich het lot van de in de steek gelaten predikantsvrouw aan. Andere laten haar in de steek.

Een aangrijpend boekje, dat de kerk de Spiegel voorhoudt.

Noor van Haaften, Een woning voor mijn hart. Uitg. Kok Voorhoeve, Kampen 1995. 210 biz. f 24,90.

Mevrouw Van Haaften is bekend om haar medewerking aan programma’s van de Evangelische Omroep. Haar bijdrage bestaat vooral in pastorale hulp aan mensen die leed moeten verwerken. Dit boek is in zekere zin van die programma’s de neerslag. Er wordt vaak verwezen naar gevoerde gesprekken en besproken situaties.

Uitgangspunt van dit boek is het bijbelboek Ruth. Ook andere hoofdstukken en figuren uit de Bijbel komen ter sprake. Steeds weer op een praktische wijze. Pastorale psychologie, levenswijsheid en inzicht in de Schrift worden op een aansprekende wijze gecombineerd. Het boek laat zich gemakkelijk lezen, al zou men er soms wat vlugger doorheen willen. Ter overweging.

Het ene geloof. Een oecumenische uitleg van de geloofsbelijdenis van Nicea. Uitg. De Horstrink, Zoetermeer 1991. 155 biz. f 24,90.

Dit boek is de vertaling van een document van de Wereldraad van Kerken. Het is in 1991 in Genève versehenen. Het is resultaat van een studieobject. Ds. W.R. van der Zee heeft een korte inleiding geschreven. Op een beknopte en tevens kundige manier worden de artikelen van Nicea besproken.

Het boek telt 279 korte paragrafen. De tekst van het Credo, het bijbels getuigenis en de hedendaagse uitleg komen ter sprake. Men vindt soms een stukje commentaar. Daarin wordt over stromingen uit de geschiedenis geschreven.

In het algemeen draagt de uitleg een orthodox karakter en geeft hij een goede toegang tot de tekst.

Dr. H.J. Selderhuis, David, Calvijn en ik. Ervaren geloof in de Psalmen. Uitg. De Vuurbaak, Barneveld 1995. 118 biz. f 19,75.

Dit is een mooi boekje, al doet de titel wat vreemd aan. De schrijver is kerkhistoricus. Hij heeft Calvijns commentaar op de Psalmen gelezen. Daaruit citeert hij veel passages. De hoofdstukken dragen o.a. de volgende titels: Gods linkerhand, Eigen schuld, De belovende God, Het gebed als ladder, Geloven is feestvieren, Aangevochten geloof, De zekerheid tegemoet.

De schrijver zorgt voor de verbindende tekst tussen de vele citaten. Hij licht toe, legt uit en vat samen. Het is geen boekje om achter elkaar uit te lezen. De vragen aan het eind van elk hoofdstuk dwingen tot bezinning. De schrijver verleide mij dat de titel niet door hem zelf gekozen is. Mij komt het ‘ik’ in de titel, nog wel op één lijn met Calvijn en David, wat vreemd voor. De inhoud zal de lezer goed doen. Een wat systematischer rangschikking van de thema’s zou het boekje goed hebben gedaan.

John White, Nader tot God. Portretten van biddende mensen. Uitg. Verbo, Kok Voorhoeve, Kampen 1991. 134 biz. f 24,90.

De auteur is in Amerika zeer bekend als schrijver en spreker. Hij werkte onder evangelische Studenten in Latijns-Amerika en als hoogleraar psychologie aan de Universiteit van Manitoba. Hij heeft tien gedeelten besproken uit Oud en Nieuw Testament, waarin we gebeden van mensen aantreffen. Bijvoorbeeld Efeziërs 1:11-23; 3:14-21 (Paulus), Daniël 9 (Daniël), David dansende bij het overbrengen van de ark (2 Samuël 6), Job (38 en 42), Hanna (1 Samuël 1), Jezus’ laatste strijd in Gethsemané en aan het kruis (Mattheüs 26 en 27).

De overwegingen rond deze schriftgedeelten zijn tamelijk breed. De titel geeft goed aan wat de schrijver beoogt: Portretten van biddende mensen - psychologisch doorlicht. De menselijke kant speelt voor mijn besef in deze hoofdstukken een grotere roi dan de openbarings-historische kant. Men kan veel uit dit boek leren, ook al mist men de dimensie van de heilshistorie. Het boek is geschreven in 1977 en nu pas vertaald.

Dr. L. Floor, Efeziërs. Eén in Christus. Commentaar op het Nieuwe Testament. Afdeling brieven van Paulus. Uitg. Kok, Kampen 1995. 232 biz. f 49,50.

Dit is de tweede commentaar van de hand van prof. Floor in de serie, die door prof. Van Bruggen opnieuw wordt uitgegeven. Prof. Floor verzorgde ook de commentaar op Jakobus. Dit boek getuigt van dezelfde precisie en degelijkheid als het vorige. Er wordt een duidelijke uitleg van de tekst gegeven, met summiere, maar niettemin duidelijke verwijzing naar andere standpunten. Wel viel het mij op dat nogal wat literatuur die achterin wordt genoemd, niet bij de uitleg terugkomt; met name enkele monografieën functioneren verder niet. Ook de dissertatie van W.P. de Boer over ‘Imitation of Paul’ ontbreekt. Wat er wel in deze commentaar te vinden is, gaat deze kleine omissie ver te boven. Een waardevolle bijdrage voor het preekwerk van predikanten en voor door hen (en anderen) te verrichten bijbelstudies.

K. Spronk en Nie. H. Ridderbos. Worstelen met een wrekende God. De uitleg van de profetie van Nahum. Uitg. Kok, Kampen 1995. 116 biz. f 24,50.

In de nalatenschap van prof. Nie. Ridderbos bevonden zich aantekeningen, die bestemd waren voor een commentaar op Nahum. Prof. Ridderbos heeft het werk niet kunnen voltooien.

Dr. Spronk is bezig met een commentaar op Nahum. Hij heeft deze aantekeningen voor de druk gereed gemaakt en er enkele hoofdstukken aan toegevoegd. Deze gaan over Nahum in Qumran, Targum, Nieuwe Testament en in de vroeg-christelijke rabbijnse exegese, en in het moderne onderzoek in wat direct daaraan vooraf gaat.

Zo is deze publikatie het voorwerk voor een stevige commentaar. Zij is tevens een eerbewijs aan prof. Ridderbos. Diens voorzichtige, heldere manier van exegetiseren komen we in dit geschrift tegen. Als voorwerk waardevol voor de vakman.

Regina Ligtenberg (red.), De kwetsbaarheid van het bestaan. Opstellen over angst en vertrouwen. Uitg. Kok, Kampen 1995. 126 biz. f 24,90.

De Academie voor Theologie en Levensbeschouwing te Diemen verzorgt al enkele jaren colleges voor eerstegraads Studenten théologie over het thema ‘Angst en vertrouwen’.

Hier vindt men van die colleges (zowel van voordrachten als van besprekingen en commentaar, gegeven door de Studenten) de neerslag. Vier hoofdstukken telt het boek: Een bijbelse benadering (vanuit Psalm 22), Zingeving en beleving van werkloosheid (sociale psychologie en godsdienst-sociologie), Een existentieel dilemma (vanuit de godsdienstwetenschappen en vanuit godsdienstfilosofie, theologie).

Het boek biedt veel informatie, maar is vrij moeilijk geschreven. Ik wil het typeren als een werkboek voor Studenten, die op zoek zijn naar vulling en invulling van het thema. Het is niet direct een boek voor de gewone lezer. Wie zich als theoloog met het thema bezighoudt of moet bezighouden, zal erin vinden wat hij eiders niet zo gemakkelijk bijeengebracht aantreft.

Ds. M.J.C. Blok, Gaat de dominee voorbij? Een boekje voor dominées en andere kerkgangers. Serie Pastoraal Perspectief. Uitg. Oosterbaan & Le Cointre, Goes 1995. 136 blz. f 16,50.

Titel en ondertitel hebben een dubbele laag. Het gaat over dominées als kerkleden. Hebben zij hun tijd gehad?

In acht hoofdstukken behandelt ds. Blok de stof. Ik noem enkele thema’s: Predikant en overspanning, De predikant en zijn eigen geloofsleven, Predikant en ondertekenings-formulier, Een disfunetionerende dominée. Predikant en verdrukking.

Ds. Blok schrijft eenvoudig en duidelijk. Hij vertelt van wat hij zelf bij anderen heeft gevonden. Hij geeft zelf over elk onderwerp een boodschap.

Dit boekje zou gedurende een winter door elke kerkeraad besproken moeten worden. Ook wijkgroepen treffen in dit boekje een uitstekende inleiding tot het funetioneren van predikant en gemeente aan.

Wellicht kom ik in een artikel nog eens op de inhoud terug. De prijs is voor de omvang en de kwaliteit van het geschrift laag. Neem en lees.

Nico T. Bakker, Weerklank als wanklank. Levenswoorden uit de Psalmen. Uitg. Kok, Kampen 1995. 84 blz. f 14,90.

De auteur is hoogleraar dogmatiek aan de Universiteit van Amsterdam.

Deze overwegingen heeft hij uitgesproken voor de Hervormde gemeente van Amster-dam-Zuid. De volgende psalmen komen aan de orde: 96, 115, 77, 73, 19, 86 en 104. Soms wordt men getroffen door een verrassende verwoording of een opvallende belichting.

De auteur wijst op de nood, de moeite en het geloof van de dichters. Dat de weerklank overheersend een wanklank is, komt me wat vreemd voor. De wanklank is in de psalmen te horen. De weerklank van Gods verbondstrouw klinkt in het zich vasthouden aan God.

Een wat geforeeerde titel, die in de uitwerking tot nadenken en tot kritisch tegenspel dringt.

Wim E. Westerman, Een eenvoudige godsdienst? De Islam in Nederlandse leermiddelen. Uitg. Kok, Kampen 1994. 94 blz. f 17,90.

Dit boek is onderdeel van een Europees project. Hoe komt de islam voor in Nederlandse leermiddelen? Vooroordelen, misverstanden en sterotiepe fouten wijst de schrijver aan. Hij corrigeert en spoort aan tot een faire weergave en een integer woordgebruik. Er is achterin een uitgebreide literatuurlijst opgenomen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen