Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Farizeeër of tollenaar? (1)

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Farizeeër of tollenaar? (1)

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

De rechtvaardiging van de goddeloze door het geloof alleen is naar het woord van Luther het artikel waar de kerk mee staat of valt. Op dit punt is weleens opgemerkt dat er een tegenstelling zou bestaan tussen dat wat de Heere Jezus leerde en wat de apostel Paulus schreef. Paulus zou dan meer de man van de rechtvaardiging zijn en Jezus meer nadruk leggen op de navolging. Het is een geconstrueerde tegenstelling die ten onrechte wordt gemaakt. Het onderwijs van de Heere Jezus in de gelijkenis van de Farizeeër en de tollenaar (Lukas 18:9-14) maakt dat duidelijk.

Aanleiding
De aanleiding om deze gelijkenis te vertellen vormde het feit dat sommigen bij zichzelf vertrouwden dat zij rechtvaardig waren. Een hele ernstige kwaal, die geest van eigengerechtigheid, dat mensen denken op zichzelf te kunnen vertrouwen. Anders gezegd, dat datgene wat zij hebben ván zichzelf en ín zichzelf de grond is waarop zij door God zullen worden aangenomen. Aan die houding zit een hele bedenkelijke kant. Het geeft nadrukkelijk voedsel aan de oerzonde: onze hoogmoed. En hoogmoed kijkt altijd op anderen neer. Dat is schering en inslag. Wie bij zichzelf of op zichzelf vertrouwt is er zó maar aan toe anderen niets te achten. Wie zichzelf door een misplaatst vertrouwen bedriegt, kan niet anders dan zich boven de ander verheffen. Er is dan ook geen verderfelijker en verfoeilijker kwaal dan de verheffing van onszelf (Calvijn). De Heere Jezus gebruikt deze gelijkenis om daaraan te ontdekken. Om de Farizeeër te ontdekken. Niet als een groep, zoals de Farizeeërs een groep, een sekte vormen, aanwijsbaar, geïsoleerd, apart, zodat wij daar geen boodschap aan hebben. Want die Farizeeër zit in ons allemaal. Door middel van deze gelijkenis wordt ieder die deze regels leest voor de Heere gesteld als Farizeeër of als tollenaar. Hier is een derde niet gegeven. Het is niet én – én, maar óf – óf. Immers de Farizeeër gaat naar huis en bevindt zich onder de toorn van God. De tollenaar gaat naar huis en is vrijgesproken van de straf. Deze gelijkenis is dan ook onthullend. Onze hoogste Profeet en Leraar wijst aan én af de gedachte rechtvaardig te zijn voor God om iets wat in de mens is of door de mens gedaan zou zijn. Die geest van vertrouwen bij zichzelf als grond voor de aanneming bij God.

Wie bij zichzelf of op zichzelf vertrouwt is er zó maar aan toe anderen niets te achten. Wie zichzelf door een misplaatst vertrouwen bedriegt, kan niet anders dan zich boven de ander verheffen.

Verschil
Twee mensen gingen op in de tempel om te bidden. Ze leggen beiden een vrome ijver aan de dag in tempelgang en gebed. Het gaat ze beiden om de vraag hoe voor God te kunnen verschijnen. Ze zijn dus in de weg van de Heere. Dat geldt ook van de Farizeeër. Hij heeft geen aansporing nodig, neemt de wacht des Heeren waar. De man weet zijn plaats, kent de Thora, onderhoudt stipt de geboden en inzettingen die God aan Israël had gegeven. Ook de tollenaar is in de tempel en ook hij bidt. Die twee mannen hebben dus wel wat gemeenschappelijks. Maar al zijn ze samen in de tempel, er is een wereld van verschil. De één – de tollenaar – is ervan overtuigd wie en wat hij is in zichzelf en van zichzelf. Hij kan voor God niet bestaan, heeft de toorn en het oordeel van God verdiend. De ander – de Farizeeër – heeft om zo te zeggen het een en ander bij elkaar gescharreld als opbrengst voor God. De tollenaar stamelt maar wat, maar de Farizeeër dankt in welgekozen bewoordingen. De Farizeeër houdt, met uitwendige heiligheid toegerust, een lofrede op zichzelf. Hij komt naar voren met een gevoel van recht, hier ben ik, om het offer van die loftuiting te brengen. De tollenaar daarentegen, als was hij de meest verwerpelijke mens, roept schuldbewust tot de heilige God om genade. En al gaat het bij beide mannen om de aanneming bij God, zijn ze beiden in de tempel om te bidden, roepen beiden God aan, de uitkomst is dat de een gerechtvaardigd naar huis gaat en de ander blijft onder de toorn van God. De Farizeeër is gericht op zichzelf, keert de blik naar binnen voor de grond van de aanneming bij God. De tollenaar ziet af van zichzelf. Hij zoekt de reinigmaking en zaligheid buiten zichzelf.

Spiegel
Lezen wij van de Farizeeër en de tollenaar, dan heeft het woord ‘Farizeeër’ voor ons een negatieve klank. Maar wanneer iemand een Farizeeër was, werd dat bepaald niet als iets verkeerds gezien. Een Farizeeër was recht in de leer, deed niet met de wereld mee, hield zich elke dag bezig met de dingen van God en Zijn dienst, hij zou een goede ambtsdrager zijn. Hoe anders de tollenaar. Die vroeg niet naar God noch naar Zijn gebod. Maar wanneer wij rechtvaardig zijn in handel en wandel, mogen wij dan niet vertrouwen op wat wij hebben, zijn en doen? En als anderen niet naar waarheid handelen, waarin zijn zij dan te achten? Maar willen wij het ons laten zeggen, als we eerlijk, kuis en vreedzaam leven, wij ieder het zijne geven, dat wij in geen enkel opzicht voortreffelijker zijn voor God dan iemand die steelt, rooft, echtbreuk pleegt of leeft als een tollenaar en heiden? De spiegel wordt ons nadrukkelijk voorgehouden. We kunnen ons daarvan niet afmaken door te zeggen dat de spiegel niet deugt. De Heere Jezus wilde die geest van eigengerechtigheid bij Zijn volgelingen ontdekken. Niet alleen toen, ook bij Zijn volgelingen nu.

Dit artikel werd u aangeboden door: Hersteld Hervormde Kerk

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 15 juni 2013

Kerkblad | 16 Pagina's

Farizeeër of tollenaar? (1)

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 15 juni 2013

Kerkblad | 16 Pagina's