In de ban van de gokkast

Ach. je kunt het verhaal van Gerard zelf wel aanvullen.

Wie kent niet de trieste verhalen van de jongens of mannen (weinig meisjes en vrouwen!) die in de ban zijn van dc ronddraaiende fruitringen. De cijfers worden steeds alarmerender. Gokken is duidelijk verslaving nummer 2, met alleen drankverslaving nog boven zich en verslaving aan verdovende middelen ver onder zich. De schattingen lopen sterk uiteen en variëren van 100.000 tot 250.000 verslaafden. Het aantal echte probleemgevallen wordt geraamd op zo'n 20.000 tot 30.000. Hulpverleningsinstanties als de Consultatiebureau's voor Alcohol en Drugs (CAD's) spreken al van 6.000 hulpaanvragen per jaar. In 1990 waren dat er nog geen 3.000 en in 1986 400. Een schrikbarende stijging.

Zoals alle verslavingen, gaat ook deze verslaving onze kringen niet voorbij. Volgens de heer Van Belzen van 'De Vluchtheuvel' worden zij met een vaste regelmaat gekonfronteerd met jongeren die gokverslaafd zijn. „Meestal zijn het dc ouders die kontakt met ons opnemen, omdat een van hun kinderen, meestal een zoon, problemen heeft."

Ernstige gevolgen

hij n j et De ernstige gevolgen van een gokverslaving blijken wel uit de verhalen van (ex)verslaafden in kranten en tijdschriften. In een interview met 'Dc Hoop Magazine' vertelt Miehei: „Geld was mijn benzine. Daar draaide alles om. Als ik geen geld had, was ik depressief'. Aan een redakteur van het Reformatorisch Dagblad vertelde ex-verslaafde Herman:

? , te e n „Op een gegeven moment hadden we een schuld van 50.000 gulden, wat voor een groot deel te wijten was het gokken. Je zakt steeds aan verder weg. Je zelfrespekt is weg. Je eigenwaarde is totaal verdwenen (....) Op een

gegeven moment knapt er iets in je. De eerste weken heb ik als een vaatdoek thuis gezeten. Als ik de afwas deed. was ik al moe".

Niet zelden heeft gokverslaving er al voor gezorgd dat jongens het verkeerde pad op gingen. Ze hadden steeds meer geld nodig. En wal blijft er over als lenen onmogelijk is geworden? Stelen. Meestal begint het met een paar tientjes uit de portemonnee van moeder, kollega of vriend. Maar al snel zijn grote diefstallen nodig. Gokverslaafden die uiteindelijk in de hulpverlening terechtkomen, hebben soms al een kriminele achter de rug. loopbaan

Wat is gokken?

Wat is gokken precies? In de zin waarin we het in dit artikel bespreken, is gokken deelnemen aan een spel waarvan de uitkomst niet door behendigheid kan worden beïnvloed, maar puur afhangt van de kans. Je weet dus nooit van te voren of je wint. Dit bezorgt dc gokker een bepaalde spanning, die hij of zij ervaart als een 'kick' en waarnaar hij. in geval van verslaving, steeds terugverlangt. Overigens denken veel gokkers dat zij het spel wel kunnen beïnvloeden door behendigheidjes. Met de gedachte: „Nu moet het me lukken", gaan ze vaak door tot het geld op is.

Hoewel we hiervoor alleen spraken over dc bekende fruitkasten, is het spelen met deze automaten niet de enige manier om een gokje te wagen. Andere kansspelen, zoals gokspelletjes meestal worden genoemd, zijn: roulette. Golden Ten, bingo, wedden (meestal op renpaarden of voetbalteams) en het kopen van loten uit een loterij. Uit onderzoek is echter gebleken dat het gokken aan de fruitautomaten verreweg het populairste is onder de jongeren. We zullen ons in dit artikel daarom daarop richten.

De fruitkast

Dat de fruitkast vooral onder de jongeren haar duizenden verslaat, is niet moeilijk tc verklaren. De meeste van de ruim vijftigduizend automaten die Nederland herbergt, zijn te vinden in snackbars en sportkantines, plaatsen waar veel jongeren komen.

Het principe van de gokautomaat is simpel. Je gooit een gulden of een rijksdaalder in dc gleuf, drukt op de startknop cn de ringen met kersen, citroenen en andere tekens gaan draaien. Iedere ring stopt op een volstrekt willekeurig moment, waardoor een niet te voorspellen kombinatic van symbolen ontstaat. Wanneer je een gelukkige kombinatie hebt. win je. Doordat je ringen kunst vastzetten, lijkt het of je dc kombinatie kunt beïnvloeden. Het blijft echter gokken.

Vanzelfsprekend wint iedere gokker ook wel eens, anders zou er geen spanning in zitten. In theorie kun je zelfs in één keer duizenden guldens winnen. De praktijk is echter anders. Een cxgokkcr: .Als je gokt, zeg je eigenlijk: ik geef jou ƒ 25, - , dan geef jij mij ƒ 15, - terug. Jc verliest uiteindelijk altijd meer geld dan je wint, veel meer!"

Niet iedereen verslaafd

Nu je dit leest, vraag je je misschien af: hoe kun je daar nu verslaafd aan raken?

Wanneer je regelmatig verliest, stop je toch zeker? Voor veel jongeren gaat dit inderdaad op. Uit onderzoek blijkt dat 60% van de jongeren onder de 25 jaar wel eens gokt met een fruitautomaat. 60%. zes van de tien jongens! Slechts een klein deel van deze jongeren

raakt verslaafd, dus de overigen kunnen zich waarschijnlijk toch tegen de verleiding verzetten.

De vraag hoe het mogelijk is. dat mensen aan gokken verslaafd raken, is niet eenvoudig te beantwoorden. Veelal is de oorzaak een kombinatie van laktoren. Wc zullen een paar van die faktoren kort behandelen.

De 'kick'

Allereerst heeft het gokken zelf iets dat verslavend werkt. We hadden het al eerder over de spanning die het spel met zich meebrengt, de 'kick'. Die spanning wordt vooral in de hand gewerkt doordat er geld gewonnen kan worden. Uit de praktijk blijkt dat veel verslaafden in het begin wonnen. Ex-verslaafde Herman vertelt in het interview dat wc al eerder noemden: „Mijn eerste kennismaking met het gokken dateert van een keer een patatje halen. {....) Terwijl je staat te wachten, gooi je een paar guldens in zo'n gokkast. Het is echt alsof de duivel ermee speelt. Want dc eerste keer was het direkt raak. Ik haalde er 75 gulden uit". Een paar weken later zit Herman weer achter de gokkast, maar dit keer zonder sukses. Hij heeft echter geproefd wat het is om tc winnen en gaat toch door. Met alle problemen van dien. Hoewel dit zelden of nooit gebeurt, hoopt iedere gokker een keer geluk te hebben en zich rijk te gokken. Dit zorgt ervoor dat ze maar door blijven gaan. „Een keer moet het toch lukken."

Vlucht uit de werkelijkheid

Evenals drinken of drugs gebruiken, kan gokken een vlucht zijn uit de werkelijkheid. De spanning tijdens het wachten tot de fruitringen uitgedraaid zijn, doet even alles vergeten. Het is dan ook niet verwonderlijk dat we onder de gokverslaafden vaak mensen aantreffen die vanuit een probleemsituatie begonnen zijn met gokken.

Problemen op het werk, de school of thuis kunnen daarom ook een van de oorzaken zijn die leiden tot een gokverslaving.

Een derde faktor die ik nog wil noemen is de omgeving waarin iemand verkeert. Onder de omgeving versta ik dan dc mensen, de groep waarmee je optrekt cn de plaatsen waar je komt.

Iemand die nooit een gokautomaat ziet. zal ook niel snel verslaafd worden. Dat geldt ook voor iemand die omgaat met mensen die niets moeten hebben van gokken.

Het karakter

Als laatste wil ik noemen het karakter. Iemand die moeilijk bepaalde problemen het hoofd kan bieden, zal eerder naar een middel grijpen om die problemen te vergeten. Anderen kunnen weinig weerstand bieden aan de druk van een groep. Wanneer je vrienden allemaal een gokje wagen cn jou ook proberen over te halen, zeg dan maar eens nee.

Er zijn ook mensen die het gokken in het bloed zit. Herman: „In feite heeft bij mij het gokken er altijd al een beetje ingezeten".

Nu is het natuurlijk niet zo, dat je een potentiële gokverslaafde bent als je een van deze bovenstaande karaktereigenschappen herkent. Zoals ik al zei, is verslaving meestal een gevolg van een kombinatie van die faktoren.

Aan de andere kant is het nooit goed jezelf tc overschatten, in de zin van: mij overkomt dat niet!

Een lang proces

Je begrijpt dat iemand nooit van de ene op dc andere dag verslaafd is. Daar gaan vaak jaren overheen. Dat proces naar een verslaving is bij veel verslaafden hetzelfde. Je zou kunnen stellen dat zc drie fasen doorlopen.

De eerste fase is de periode waarin ze het gokken leuk. mooi, opwindend, enzovoort vinden. Het is een prettig tijdverdrijf, je hoort ergens bij cn het levert bovendien nog wat op ook. Dat ze er in de praktijk alleen geld aan kwijtraken hebben ze nog niet door. omdat de uitgaven nog niet tot problemen hebben geleid.

De volgende fase is dc fase waarin de problemen zich beginnen voor te doen. Er gaat zoveel geld in het gokken zitten, dat de bodem van de portemonnee in zicht komt. Ze moeten geld lenen.

Dit wordt nog erger doordat de drang naar gokken groter wordt. Er is steeds meer geld nodig en tijd. Dit laatste zorgt ervoor dat andere bezigheden, als studie, werk en sociale kontakten in het gedrang komen. Het gevolg daarvan is

dat ze smoezen moeten bedenken om vragen van ouders, vrienden, leraren en werkgevers te omzeilen. Toch blijft de gokker geloven dat alles goedkomt. Eens zal hij een keer zoveel winnen dat hij alles temg kan betalen.

Wanhopige fase

Als er in die tweede fase niet wordt ingegrepen, komt de gokker al snel in de laatste wanhopige fase. Er ontstaan konflikten met de ouders en vrienden. In zijn onlesbare dorst naar meer geld komt hij vaak op het kriminele pad. Zijn hele leven komt in het teken te staan van het gokken. Hij kan echt niet meer zonder, al zou hij dolgraag willen. De hele dag is hij bezig geld te verzamelen en het vervolgens weer te vergokken. Hij eet slecht, meestal in de snackbar, rookt veel en drinkt met een zekere regelmaat. Het ergst is echter, dat de 'relatie' met God, zo die er voor de verslaving was. helemaal op de achtergrond komt te staan. Eigenlijk speelt God helemaal geen rol meer in zijn leven, alleen dc gokkast. Als hij aan God denkt, wordt hij bang. De manier waarop hij nu leeft, keurt God zeker af. God zal hem wel straffen en nooit meer naar hem omzien.

Hulpverlening

Het is meestal in de laatste fase dat gokverslaafden zich melden bij een hulpverleningsinstantie. Meestal hebben ze daarvoor ccn duwtje in dc rug nodig vanuit hun omgeving.

Een van de hulpverleningsinstanties die gokverslaafden helpen is Stichting Dc Hoop tc Dordrecht. „We krijgen nu ongeveer drie tot vijf aanmeldingen per jaar", vertelt Frans Koopmans, de voorlichter van De Hoop.

„Vrijwel alleen jongens en meestal heel jong. zeg maar vijftien jaar. Sommige zijn al jaren verslaafd. En dan tc bedenken dat je onder de achttien niet eens mag gokken in Nederland." Wanneer gokverslaafden bij De Hoop aankloppen, worden ze in principe op dezelfde wijze behandeld als alkohol-en drugsverslaafden. Frans Koopmans: „Dc verslaving op zich is nooit het probleem. Er is altijd sprake van een dieperliggend probleem. Iedere verslaafde heeft moeilijkheden, dat kan zijn thuis, met de ouders, sociaal, met vrienden of op het werk, of innerlijk, met zichzelf. De verslaving is dan puur een vluchtpoging. Je ziet ook dat gokverslaafden dezelfde ontwenningsverschijnselen vertonen als andere verslaafden, als ze bij ons behandeld worden. Ze krijgen buikpijn, hoofdpijn en last van trillingen.

Sluipend gevaar

Op de vraag of dan alleen mensen met problemen verslaafd raken aan gokken, antwoordt hij ontkennend.

„Het kan zijn dat die problemen pas ontstaan als je verslaafd wordt. Het fnuikende van gokken is. dat het zo sluipend gaat. De meeste jongens beginnen met ccn gulden, terwijl ze wachten op hun patatje. En dc eerste keer lijkt het vaak dat je wint. En voor je er erg in hebt. zit jc in de problemen.

Omdat dc meeste gokverslavingen beginnen in de snackbars, is De Hoop fel tegen de aanwezigheid van gokautomaten in snackbars. „Die automaten horen daar helemaal niet. Wij pleiten voor speciale automatenhallen, waar kontrole is op leeftijd. Vanzelfsprekend zien we het liefst dat de gokkast helemaal verdwijnt, maar dat kan in deze maatschappij helaas niet meer."

Aan jongelui die merken dat dc gokkast hen in hun macht heeft, in plaats van andersom, geeft Frans Koopmans het advies: „Trek bij iemand aan de bel. Praat erover, met je ouders, met vrienden of met de dominee. Blijf in ieder geval niet alleen doorgaan." Jongeren, die denken dat het gokken voor hen nog geen problemen oplevert, wil de voorlichter van De Hoop waarschuwen: „Gokken is nooit vrijblijvend. Het werkt heel sluipend, en heeft je te pakken voor je er erg in hebt".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen