De heilige oorlog (16)

Totale verandering

In dit artikel blikken we terug op de oorsprong en de val van Mensziel, zoals John Bunyan in het eerste hoofdstuk van ‘De heilige oorlog’ heeft beschreven. Genesis 1, 2 en 3 zijn voor hem geen fantasie, maar werkelijkheid. Een werkelijkheid die hij tekent in de heerlijke staat waarin de mens geschapen is, maar ook in de zwarte doodstaat waarin dezelfde mens zichzelf gestort heeft.

De oorspronkelijke heerlijkheid van Mensziel

Bunyan schrijft dat hij op zijn reis door het Heelal het kroonjuweel van El-Schaddaï ontdekt. Het is de stad Mensziel, waarin de Maker Zijn vermaak vindt. Het is een paradijs in het klein, omgeven door een sterke muur met vijf poorten die toegang tot de stad bieden, zoals de Oorpoort en de Mondpoort. De inwoners van de stad zijn volledig verantwoordelijk voor het behoud van de stad. In de stad gelden de beste wetten die een mens zich wensen kan.

De val van de engelen

Door Koning El-Schaddaï wordt in de hemel een staatsgreep voorkomen. De voornaamste engel grijpt tevergeefs naar de macht van de Koning en Diens Zoon, prins Immanuël. De gevolgen zijn voor hem en zijn dienaren vreselijk. Ze worden verbannen naar een verschrikkelijke diepte, waar Gods toorn eeuwig op hen zal rusten.

De val van Mensziel

Ook de gevallen engel, reus Diábolus, ontdekt op zijn reis door het Heelal de stad Mensziel. Er wordt krijgsraad gehouden en men besluit met list en bedrog de burgers van de stad over te halen de poorten te openen voor de vijand. Vermomd als slang nadert de reus de stad. Tisiphone, een boze geest uit de afgrond, breekt de weerstand door kapitein Tegenstand plotseling te doden.

Het lukt Diábolus een gesprek aan te knopen met de heren Oprecht en Vastewil en burgemeester Verstand. Vals vriendelijk weet hij El-Schaddaï als een Leugenaar neer te zetten en de burgers te laten voelen dat ze een nog hogere positie kunnen bereiken: ze kunnen als God worden, kennende het goed en het kwaad. De verboden vrucht wordt voor de burgers een begeerlijke vrucht. Nadat de heer Oprecht is uitgeschakeld, wordt de vrucht genomen en gegeten. De burgers menen het paradijs gevonden te hebben, maar het is het paradijs der dwazen. De reus kan met zijn legers via de vrijwillig geopende Oor- en Oogpoort de stad binnenmarcheren. Mensziel is haar vrijheid kwijt en in slavendienst terecht gekomen.

Mensziel in de macht van de reus

De stad wordt door Diábolus versterkt. De oude leiders worden afgezet en nieuwe bestuurders aangesteld. Burgemeester Verstand wordt alle licht benomen. Secretaris Geweten wordt zo onschadelijk mogelijk gemaakt door hem zoveel als kan tot zwijgen te brengen en ongeloofwaardig te maken. De machtige Vastewil wordt ontrouw aan zijn vorige Meester en ontpopt zich tot een gewillige dienaar van de reus. De macht komt in handen van mannen als Zinnelijke lust en Godverzaker, die omringd worden door edelen met namen als Ongeloof, Hoogmoed en Hoereerder.

Het standbeeld van El-Schaddaï wordt vernield en het standbeeld van de reus komt daarvoor in de plaats. De oude wetten worden verscheurd en de leugens van Diábolus worden uitgeroepen om te gehoorzamen. Nieuwe kastelen worden gebouwd en in handen van trouwe volgelingen gegeven.

Toen en nu

Hoe tegengesteld is de tijd na de val aan de tijd voor de val. De heerlijkheid is veranderd in afzichtelijkheid en de vrijheid in slavernij. De hemelse genietingen hebben plaats gemaakt voor aards genot. Het geloof is verwisseld voor ongeloof. De wetten die het heil van de mens als doel hebben zijn vervangen door wetten die de mens verdierlijken. Het beeld Gods is afgebroken en het beeld van satan opgebouwd. De mens heeft zichzelf totaal onderworpen aan de macht van satan.

Maar er is een wezenlijk verschil tussen de satan en zijn onderdanen: al is een mens zo zwart als de duivel, als hij de duivel zelf niet is, dan is het nog mogelijk dat hij genade kan ontvangen1. Daarom heeft Bunyan zijn ganzenveer niet neer hoeven leggen, toen hij het eerste hoofdstuk afsloot.

Nu en straks

De voormalige ketellapper beschrijft, voordat hij aan het volgende hoofdstuk begint, waarom Diábolus zich zoveel moeite getroost heeft om de stad te versterken. Hij verwacht namelijk dat El-Schaddaï of Diens Zoon zal komen om hem aan te vallen. Hij beseft dat de Schepper van Mensziel alles zal doen om hem zijn prooi te ontnemen.

De voorbereidingen daarvoor zijn al aan de gang. Het wordt waarheid, wat Immanuël Zelf heeft gezegd, als Hij in Psalm 40 sprekende wordt ingevoerd (vs. 8): Zie, Ik kom; in de rol des boeks is van Mij geschreven. Satan heeft niet kunnen voorkomen wat in de moederbelofte voorzegd is: En Ik zal vijandschap zetten tussen u en tussen deze vrouw, en tussen uw zaad en tussen haar Zaad; Datzelve zal u den kop vermorzelen, en gij zult Het de verzenen vermorzelen (Gen. 3:15).

Het laatste woord is niet het woord van het beest uit de afgrond, maar van het vleesgeworden Woord (Openb. 22:12): En zie, Ik kom haastelijk; en Mijn loon is met Mij, om een iegelijk te vergelden, gelijk zijn werk zal zijn.

Wat zal dat ook een tegenstelling zijn voor degenen die Zijn loon zijn. De aardse ellende zal veranderd worden in hemelse zaligheid en de heerschappij van de zonde in onuitsprekelijke vrijheid. Aardse schijngenietingen zullen plaatsmaken voor de kroon der heerlijkheid.

Het geloof wordt verwisseld in aanschouwen. De knellende banden van zonde, dood en hel worden vervangen door de eeuwige gemeenschap met de Drie-enige God. Het beeld van de oude, vijandige mens der zonde is dan geheel afgebroken en het beeld van Goddelijke kennis en van de gerechtigheid in Christus zal eeuwig schitteren in zuivere heiligheid.

Hebben we daar geen kennis aan? Dan mogen we wel de woorden van Thomas Boston ter harte nemen, die het deel over de verdorvenheid van de natuur als volgt besluit: ‘Wilt u zich in deze toestand neerleggen om weer een nacht zorgeloos te slapen? Doe dat niet, want voordat er een andere dag aanbreekt, kan het zijn dat u gedagvaard wordt om voor de vreselijke rechtbank van God te verschijnen in de grafkleren van uw verdorven staat. Uw verdorven ziel zal dan als een bedorven klomp geworpen worden in de put des verderfs om voor eeuwig verborgen te zijn voor Gods aangezicht. Ik verklaar u allen dat er in deze staat geen vrede bij God is, geen vergeving, geen hemel. Er is slechts één schrede tussen u en het eeuwige verderf buiten de tegenwoordigheid van de Heere. Als uw broze levensdraad - die door een lichte aanraking verbroken kan worden voordat u er erg in hebt - eens werkelijk verbroken wordt terwijl u in deze staat verkeert, dan bent u voor eeuwig verloren en is er geen genezen meer aan. Maar kom haastig tot Jezus Christus. Hij heeft zielen gereinigd die even vuil waren als die van u en Hij zal nog het bloed reinigen, dat Hij niet gereinigd heeft (Joël 3:21).’2

Noten

1. Zie: Ds. W.C. Lamain, Van duisternis en licht, zestal predikaties), 1972, De Banier, Utrecht (pag. 35, in een predicatie over de val van de engelen).
2. Th. Boston, De viervoudige staat, 1996, Den Hertog B.V., Houten (pg. 127).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen