Uit Slavonië.

Mijn voornemen was om nog voor het einde van het schooljaar een bericht uit Hongarije en Slavonië te zenden, en de vacantie is reeds bijna ten einde, nu ik schrijven ga.
Meer dan over het Karoli-fonds (zie Amst. Zondagsbl. No. 16, 1889), waarover hieronder nog enkele regelen volgen zullen, wordt nu in onze kerkelijke kringen over de wijze van verkiezing der predikanten van gedachten gewisseld. - Uwe landskerk moet over gebrek aan predikanten klagen; de onze was genoopt wegens het overgroot aantal predikers met eene wet op te treden. De synode (gehouden in het jaar 1881/82) heeft het oude kiesstelsel, volgens hetwelk de Gemeenten met onbeperkte vrijheid tot predikant kiezen konden, dien zij wilden, indien de gekozene slechts zijne twee examens afgelegd en den wettelijken ouderdom (24 jaar) bereikt had, afgeschaft; zij heeft het zwaartepunt der keuze gegeven aan eene commissie tot candidaatstelling, in welke de kerkeraad der vacante Gemeente drie medeleden en de senioraalvergadering uit de assessoren een even groot aantal (twree predikanten en één gewoon lid) kiest, die dan onder voorzitterschap van den oudste in jaren (senior) uit de solliciteerende predikanten ten minste drie, ten hoogste vijf candidaten stelt, uit welke dan de Gemeente éénen tot haren leeraar kiezen moet. Terwijl dus voorheen onbeperkte vrijheid heerschte, kan zich nu het geval voordoen, dat de Gemeente geenen enkele der solliciteerenden, die haar bevallen, op het Drietal of Vijftal brengt, naardien de senior met de drie senioraal-assessoren de drie medeleden, door de Gemeente in bovenbedoelde commissie afgevaardigd, overstemmen kan.
Alle moeder- of hoofdgemeenten van Hongarije zijn op grond van het synodaal besluit naar de bezoldiging der leeraren in vier klassen verdeeld, en evenzoo werd met het oog op de dienstjaren, op verdienstelijkheid in de verzorging eener Gemeente en voorts op de getuigenissen, die op de hoogeschool verkregen werden, de benoembaarheid van eenen prediker of hulpprediker voor de Gemeente van deze of die klasse vastgesteld. Het generaal-convent van het vorige jaar droeg het den vijf superintendenten op, om voor de Massificatie dei- Gemeenten en de benoembaarheid der leeraren naar een vast ütelsel in alle superintendentiën te zorgen, opdat er geen beletsel zou zijn, wanneer een leeraar of hulpprediker uit de eene in de andere superintendentie zou willen overgaan. Het generaal-convent van dit jaar zal over de werkzaamheid der vijf superintendanten te dezen aanzien moeten oordeelen. Twee voorbeelden — uit de hoogste en uit de laagste klasse — voeg ik hierbij uit de regeling dezer zaak. „Eene Gemeente lstcklasse is die, in welke de jaarwedde des leeraars, behalve wroning eu bijzondere baten boven de 1200 florijnen komt. Eene Gemeente 4de klasse is de zoodanige, waarin de wedde 600 florijnen of minder bedraagt." Naar Gemeenten van de eerste klasse kunnen slechts predikanten, geene hulppredikers, staan, en wel 1° die predikanten, die van de hoogeschool met een „voldoend" getuigenis toegerust zijn, na tienjarigen dienst, waarvan zij ten minste vijf jaren als gewone predikanten (dus niet als hulppredikers) hebben gearbeid; 2° zoodanige predikanten, die van de hoogeschool uit met een „goed" getuigenis toegerust zijn, na achtjarigen dienst, waarvan zij vier jaren als predikant hebben moeten dienen; 3° zulke predikanten, die „uitmuntend" hunne examens hebben doorgestaan, na zesjarigen dienst, waarvan zij evenzeer de helft als predikant hebben moeten doorbrengen. In Gemeenten der 4tle klasse kunnen komen 1° die hulppredikers, die beide examens (als candidaat in de theologie en voor den heiligen dienst) met „voldoenden" uitslag afgelegd hebben, zoo zij twee dienstjaren tellen; 2°. hulppredikers, die een „goed" getuigschrift hebben na éénjarigen dienst; 3°. hulppredikers, die „uitmuntend" verkregen hebben, onmiddellijk.
Reeds zeven jaar geschiedden de keuzen naar deze orde, die de Gemeenten in klassen verdeelde en de bevoegdheid der leeraren vaststelde; ook de eenvormigheid zal niet langer gemist worden, indien de schikking der superintendenten bekrachtigd wordt. Doch wat baat alles, wanneer in de plaats der vroegere misstanden en misbruiken nieuwe te voorschijn treden ?! Voorstellen, in welken zin de nieuwe beroepsorde veranderd en verbeterd moet worden, treft men menigvuldig in de kerkelijke bladen aan. Deze klassificatie en qualificatie kan nochtans niet te niet gedaan worden zonder de synode; deze komt evenwel eerst over drie jaren (1892) byeen (en voorts om de tien jaar). Het generaal-convent, dat in het najaar gehouden wordt, zal zijn best doen; 't zal evenwel niet kunnen verhinderen, dat de wensch om tot het oude kiesstelsel terug te keeren steeds algemeener wordt. Eene goede verordening der synode ten aanzien van de verkiezing der predikanten, bepaaldelijk hetgeen aan die keuze pleegt vooraf te gaan, moge bestaan — zij is evenwel geen uitvloeisel van deze nieuwmodische beroepsorde, maar daarvan geheel afgescheiden — namelijk de verordening, dat de zoogenaamde proefpredikatiën in het geheele land verboden zijn. Als nu eene Gemeente eenen predikant wil hooren, dan moet zij hem in zijne eigene Gemeente opzoeken.
Het laatste Nummer van het grootste en meest verbreide kerkelijk Blad in Hongarije bevat eene oproeping van den superintendent Bartholomeüs Kun en den oppercurator Baron Nikolaas Yay (beiden in de superintendentie aan deze zijde van den Theiss) aan de Protestanten van Hongarije in de zaak van het gedenkteeken en fonds van Karoli. Dus is die zaak ter hand genomen door de superintendentie, in welker gebied de plaats ligt, waar Karoli werkte, en waar de eerste volledige Hongaarsche Bijbel het licht zag. De oproeping beoogt, dit bekend te maken en voorts de inzameling algemeen te doen worden, opdat met het geestelijk gedenkteeken, het Karolifonds, iets voortreffelijks kan verricht worden. De naaste bestemming van dit fonds is, zooals de oproeping vermeldt: „Bevordering van de te langzaam zich ontwikkelende Hongaarsch- Protestantsche litteratuur." Opmerkenswaardig is het, dat het gebouw (aan de Visolyer gereformeerde kerk belendend), in hetwelk de pers gestaan heeft, waarmede onze eerste volledige Hongaarsche Bijbel en vele geschriften in dienst des Bijbels gedrukt zijn geworden, nog staat.
Met het einde van het schooljaar verlieten de vreemde kinderen onze Gemeente, van welke dit jaar vijf in tegenwoordigheid hunner ouders ondervraagd en tot den disch des Heeren toegelaten zijn geworden. De vreugde der ouders kan ik u niet beschrijven — voor het volgende schooljaar nemen wij uit de verstrooiing die kinderen op, die verleden jaar hier wraren; indien het mogelijk is, nog meerdere.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen