Uit Hongarije.

De vreeze vervult mjj, dat ik door dit bericht omtrent de kerkelijke toestanden van Hongarije aan die oogen, welke in de woestenij dezer wereld liefst op oasen gericht zijn, niets liefelijks en verkwikkends kan te aanschouwen geven. Al wat ik schrijven wil, loopt in ééne troostelooze woestenij van brandend heet zand samen. Maar laat ons toch dit indachtig blijven, dat Christus alleen de oase is, en wij zeiven de woestijn. Ik las eens, dat men de woestijn Sahara onder water zou willen brengen. Ja, als de vloed des gerichts over ons gekomen zal zijn! Wanneer wij onszelven voor den stoel des gerichts geplaatst, onszelven veroordeeld, en al wat in ons is geheel en al verwerpelijk geacht zullen hebben, en onze oogen uitsluitend op den Heere zien, dan zullen wij — o neen, niet wij, dan zal Christus' heil op den ganschen Ilongaarsehen bodem geroemd worden, en zal het bouwen van de graven der Profeten en het opsieren van de grafsteden der rechtvaardigen een einde nemen (denk aan het Karoli-gedenkteeken, waarvan straks!) dan zal Christus ons leven zijn!
„Zoekt eerst het Koninkrijk Gods en Zijne gerechtigheid." Een scheller contrast kan men zich niet voorstellen dan tusschen deze vermaning onzes Heilands en de groote beweging onder de IJongaarsche gereformeerde predikanten, om van den Staat eene grootere toelage te verkrijgen, ten einde den leeraarsstand te verbeteren. Die beweging heeft reeds haar eigen Blad, en den laatsten der maand September zal ten gunste van deze aangelegenheid eene monsterdemonstratie der leeraren in de hoofdstad Buda-Pest plaats vinden. Er bleef nu nog maar over, dat in onzen van God zich geheel losmakenden tijd, die tegen Gods gebod en ordinantie zichzelf door eigen arm helpen wil, de leeraren begonnen s t r i k e te maken ! „Wij zijn niet gehouden den Staat diensten te bewijzen (met het bijhouden der registers en de kostelooze uitreiking van extracten uit de registers, enz.), wanneer hij ons daarvoor niet betaalt." „Op het P u n d u s r e l i g i o n i s (200 000 morgen lands en 15 millioen gulden kapitaal), op het P u n d u s s t u - d i o r u m (60,000 morgen lands, 61 / 2 millioen gulden kapitaal), dat tot hiertoe uitsluitend voor Roomsche kerkelijke behoeften en schoolzaken is aangewend geworden, heeft ook de Protestantsche Kerk naar verhouding van haar zielental recht, zooals zulks reeds in deze aangelegenheid door de Commissie, van wege den Rijksdag in 1872 afgevaardigd, is uitgesproken." Dat men door zulk eenen stormachtigen geest niets bereiken zal, ligt voor de hand. „Niet door kracht of door geweld" geldt ook hier. Onder de punten, waarover de Synode het volgende jaar handelen zal, is ook het vraagstuk der Staatstoelage opgenomen.
Wat nu die Synode aangaat, zoo zijn er voorstellen en ontwerpen te harer behandeling meer dan genoeg. Ofschoon bij de Synode van Debreczin in 1881 genoegzaam gebleken is, dat de meeste tegenwoordige misstanden door geenerlei wetten of verordeningen opgeheven worden, zoo koestert men weder overspannen verwachtingen van de werkzaamheid en vruchtbaarheid van die des jaars 1891 te Buda-Pest. De bepalingen omtrent de predikantsverkiezing, welker verkeerdheid door de bijna tienjarige toepassing duidelijk aan het licht getreden is, zullen veranderd worden, terwijl de candidatuur-commissie waarschijnlijk geheel en al zal opgeheven worden. Ook de wijze, waarop tot hiertoe sinds 1881 de bijdragen voor liet algemeen kerkefonds geïnd werden, zal eene verandering moeten ondergaan. Evenzoo zal de „autonomie", meer dan in het jaar 1881, tegenover den Staat gehandhaafd worden. Er is namelijk gebleken, dat tijdens de Synode van Debreczin, een lid der meerderheid onder de leiding van Graaf Melchior Lónyay zich dag aan dag met een concept van Debreczin naar Buda-Pest begaf om de meening van den Minister van eeredienst en onderwijs daaromtrent te verstaan. Yoorts zal de Synode zich er aan laten gelegen liggen, dat de Wet van 1848 omtrent de gelijkheid aller Christelijke belijdenissen volkomen in de practijk geëerbiedigd worde; dat ook de Hongaarsche gereformeerde Kerk eene rechtbank, huwelijkszaken betreffende, zal kunnen oprichten, gelijk zulks der gereformeerde Kerk van Zevenbergen reeds langen tijd toegestaan is, (daar worden huwelijken door het kerkelijk bestuur in den kortsten tijd w e t t e l i j k ontbonden); nog zal de Synode zich het lot der gereformeerde Gemeenten in Croatië-Slavonië, die door de burgerlijke overheid zeer belemmerd worden, aantrekken. Er gaan stemmen op, die voor de afschaffing der eatechismusprediking ijveren. Evenals in Nederland wordt ook in d& meeste Hougaarsche gereformeerde Gemeenten de Catechismus op de Zondagnamiddagen verklaard. In het Hongaarsche Gezangboek staan nevens de 150 Psalmen 57 Catechismusgezangen of liederen, naar den inhoud van den Heidelbergschen Catechismus in 52 Zondagen verdeeld. Deze catechismusliederen, uit den ouden tijd herkomstig, beliooren tot de beste liederen, die liet Gezangboek behelst, 't Spreekt vanzelf, dat als de catechismus-predikatiën afgeschaft worden, ook deze liederen niet blijven. Reeds lang arbeidt eene Commissie aan de verbetering der „bruikbare" Psalmen en liederen. Niet minder dan 68 Psalmen wil deze eerzame Commissie schrappen. Moge de Heere ons voor deze heiligschennis bewaren! De Superintendentie aan gene zijde van den Theiss , de grootste onder de vijf, zal wel haar veto daartegen laten gelden. De aloude melodieën van Goudimel zullen natuurlijk verminderd en ten deele door „meer levendige" vervangen worden.
Het schrijven van den paus in de aangelegenheid, waarvan mijn vorige brief melding maakte, is nog niet openbaar gemaakt. Tot een conflict tusschen den Staat en den clerus zal het wel nauwelijks komen, want de Heer Minister van eeredienst heeft reeds den terugtocht geblazen, en indien de zaak niet ter sprake gebracht wordt in het eerlang weer te openen Huis der Afgevaardigden, zoo zal alles wel mooi inslapen!
Het gedenkteeken voor Caspar Karoli, den eersten vertaler van den ganschen Bijbel, wordt den 14den dezer maand onthuld. Er zal in Göncz eene groote feestelijkheid plaats vinden. Het programma heeft dertien punten. Twee gereformeerde bisschoppen zullen gebeden uitspreken; één senior zal in de kerk, een ander buiten prediken voor degenen, die in de kerk geen plaats kunnen krijgen. De bekroonde levensbeschrijving van Karoli wordt voorgelezen. Een vertegenwoordiger van het Britsche Bijbelgenootschap zal eene redevoering houden. De onthullingsplechtigheid zelve zal door eene rede van den generaal- curator der Augsburgsche evangelische Kerk, Baron Prónay, ingeleid worden, enz. enz.
En nu nog slechts een woord over ons kinderasyl voor kinderen uit de verstrooiing hier aan de Turksche grenzen. Het gelukte voor het schooljaar 1890/91 een contract met eene familie te sluiten, die tien kinderen van buiten opnemen en verzorgen zal. Het zijn jongens, die allen in één vertrek wonen en verpleegd worden. De overige kinderen van buiten, indien nog eenige opgenomen kunnen worden, komen weer bij afzonderlijke familiën. De Heere heeft mijnen wensch vervuld en voor de kleinen een huis geopend, waar ook met hunne geestelijke behoefte meer gerekend kan worden. Hij Zelf houde Zijn oog open over ons en onze kinderen!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen