Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Geschiedenis der Waalsche en der Fransche Gereformeerde ,Gemeente te Wezel. (5e Gedeelte.)

Bekijk het origineel

Geschiedenis der Waalsche en der Fransche Gereformeerde ,Gemeente te Wezel. (5e Gedeelte.)

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

De in de jaren 1593 en 1595 gehouden conventen hadden in het geheim plaats. Onder bescherming van de Spanjaarden was nml. de pauselijke nuntius Cariolanus den 21sten Januari 1593, begeleid door eene schare Jezuïeten Wezel binnengetrokken. Nog dienzelfden dag werden alle predikanten uit hun ambt ontzet en alle openbare en bijzondere godsdienstoefening aan de leden der Gereformeerde en der Luthersche Gemeente (welke laatste nog slechts een gering aantal leden telde) verboden. Van de predikanten mochten alleen Havenberg, Heidfeld en Copius uit aanmerking van hunnen leeftijd, doch slechts als private personen, in de stad blijven. Hunne pastorieën moesten zij ontruimen. Den 7den Februari liet de nuntius vervolgens de kerken reinigen, om ze voor den Roomschen eeredienst in gebruik te laten nemen.
De oude Niellius had in dezen tijd, toen de toestand zich steeds treuriger liet aanzien, zijne gemeenteleden in het geheim getrouwelijk verzorgd, en ook aan de twee classicale vergaderingen in 1596 en 1598, die in 't verborgen werden gehouden, deelgenomen. Aan den ergsten storm, die met de besluiten, den 7'len Februari 1599 in naam des Hertogen uitgevaardigd, over Wezel losbarstte, — toen verklaard werd, dat voortaan alleen de Roomsche eeredienst zou worden geduld, en alle predikanten zouden verbannen worden, — werd hij onttrokken door zijn vertrek naar Heidelberg, waar hij ontboden was, om er de gemeentelijke toestanden te ordenen. Toen echter drie maanden later ten gevolge van het moedig optreden van den rector van het Wezelsche gymnasium, J o h a n n e s B r a n t i u s, die het behoud van den Heidelbergschen Catechismus bedoelde, waartoe hij aanbood in het openbaar een twistgesprek met de Jezuïeten te houden, de moed van Wezels burgers wies, terwijl t e gelijk de woede der gansche bevolking door den overmoed der Spaansche onderdrukkers dagelijks steeg, gevoelden de discipelen van Loyola het onzekere van hunnen toestand en verlieten de stad. Groot was de blijdschap der inwoners. Daar de Walen tot hunne smart hunnen predikant reeds al te lang hadden ontbeerd, verzocht de magistraat, ook uit hunnen naam, aan den Keurvorst van de Palts, hem weêr terug te zenden. Niellius keerde evenwel niet terug, maar nam op aandringen van Gravin Catharina Belgia te Hanau, zuster der Keurvorstin Louise Juliana, nog in den loop van 1599 een beroep naar de Waalsche Gemeente te Hanau aan, waar hij tot zijnen dood in 1604 met ijver arbeidde en veel bijdroeg tot de hereeniging der Waalsche Gemeenteleden van Hanau en Bockenheim.
Op Niellius volgde te Wezel den 14,le" October 1601 S i m on G o u l a r t , de zoon van den gehjknamigen beroemden vader, die eene zuil der Geneefsche Kerk was geweest. Doch nog in hetzelfde jaar nam Goulart een beroep naar Amsterdam aan. In de kerkelijke troebelen stond hij later aan de zijde der Remonstranten en werd afgezet. Daarop vertrok hij naar Antwerpen, van daar naar Calais, eindelijk naar Frederikstad, waar hij in 1628 stierf.
Vervolgens ontmoeten wij als predikant der Waalsche Gemeente G e r s o n de l a G u e v e l l e r i e , ook Guewellerius genoemd. Op het vijfde classenconvent van den 6den Juni 1607 bericht hij, dat in zijne Gemeente de goede leer gehandhaafd wordt, dat men zich geene ketterij bewust is, en dat ook de armen goed verzorgd worden. Dientengevolge was de welvaart onder de Walen allengs teruggekeerd.
Na het vertrek van Guewellerius kwam in 1609 als zijn opvolger: Es a i a s du P r é , ook Pratensis geheeten, geboren te Antwerpen (1582), opgeleid aan de hoogeschool te Leiden. Een geheel andere tijd brak met dit jaar voor de kerken en scholen in het Kleefsche aan. Den 25sten Mei was de ongelukkige vorst Johann Wilhelm, de speelbal der Jezuïeten, gestorven. De hoofdsteden des lands huldigden de erfgenamen: Keurvorst Johann Sigismund van Brandenburg en Paltsgraaf Philipp Ludwig van Neuburg. Wel volgde nog menige zware storm, daar tusschen deze erfgenamen spoedig een hevige strijd ontbrandde, maar de kerkelijke toestand was van nu af een veel betere. Met vertrouwen zag men de toekomst te gemoet. Den 7dejl September 1610 hielden de kerken van Gulik, Kleef en Berg hare eerste A l g e m e e n e s y n o d e te D u i s b u r g. Den 5(len October vergaderde te Wezel de eerste Kleefsche provinciale synode.
Terloops herinneren wij hier aan het plechtig optreden van J e a n H a r e n , den 7d i n Maart 1610. Deze voormalige Waalsche predikant uit Valenciennes, die tot het Pausdom overgegaan was, had zich uit zijnen diepen val door Gods genade weder opgericht en begeerde nu openlijk voor eene der Gemeenten, die hij vroeger gediend had, zijn ongeveinsd berouw te betuigen en nederig om vergeving en wederopneming te vragen. Dit had dan te Wezel plaats. Zeker heeft geen gevallene zichzelven meer veroordeeld en verootmoedigd als Haren. Zijne aangrijpende belijdenis van zonden deed hij op verlangen der Walen weldra het licht zien. Zij verscheen onder den titel „La Repentance de Jean Haren et son retour en 1'église de Dieu, publicquement récitée en 1'église wallone de Wesel. La Haye chez Loys Elzevir 1610, 12".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 30 augustus 1896

Amsterdamsch Zondagsblad | 7 Pagina's

Geschiedenis der Waalsche en der Fransche Gereformeerde ,Gemeente te Wezel. (5e Gedeelte.)

Bekijk de hele uitgave van zondag 30 augustus 1896

Amsterdamsch Zondagsblad | 7 Pagina's