Dictaten dogmatiek. Locus de Magistratu, Consummatione Saeculi - pagina 110

LOCUS DE MAGISTRATU.

82

bewustheid

De

wilden nemen.

positie

Reformatie

is

tot stand

gekomen,

doordat de zelfstandigheid zich gevindiceerd heeft, en tegenover de knellende

banden der hiërarchie was de Reformatie de macht, die de wetenschappelijke ontwikkeling

vrije

Dit

Niet

in

leven riep.

't

tamelijk wetenschappelijk op elk gebied eenigermate begonnen.

is

dadelijk

kundige,

numenten

Humanisten

leeren

tijd

den hoogsten toon.

passen op de

te

der

jeslatijn

anders.

iets

maar van den uitwendigen vorm, toe

Reformatie een behandeling der natuur-

der

medische en philologische wetenschap ontstaan

dien

uit

de eeuw

in

is

juridische,

taal.

Zij

den eersten

In

Vv^aren

tijd

;

de mo-

voerden de

geen mannen van wetenschap,

die het wetenschappelijke het eerst

begonnen

stelden het klassieke Latijn tegenover het pot-

Zij

monniken en het

kerklatijn.

De Grieksche

taal b.v, bedoelt

de

aesthetische aandoeningen, de oratorie en poëzie tot haar recht te doen komen.

Van

lieverlee

daarnaast opgekomen een soort medica en physica,

eerst

is

een tatonneeren van tereinen, waarop echter geen snelle vorderingen gemaakt Die wetenschappen

werden.

meer

half empirisch en half

De derde periode

toen begonnen, maar toch altoos zoo, dat ze

zijn

bewust op eigen

trad in op

't

terrein voortsukkelden.

het generieke begrip van wetenschap aan de orde 't

waarin gekomen.

laatst der vorige eeuw, is

Verschil tusschen het tegenwoordig begrip van wetenschap en de weten-

schappelijke

der

studiën

Reformatie

nog

bestaat

kwam

hierin,

dat

men

in

de eeuwen

sedert

de

Reformatie

stelsel

en

dat de ontleding van den menschelijken geest nog altoos dreef op

en

Aristoteles

gedeeltelijk

niet

op

Petrus

tot

eenig steekhoudend philosophisch

Ramus, die Aristoteles willende op

zij

dringen, iets veel minders in de plaats bood, dan Aristoteles gaf.

Toen het

trad Kant op, die als een

menschelijk

tweede Aristoteles eveneens het denken

hoofd onderzocht.

in

(„Kritik der reinen Vernunft", „der prac-

tischen Vernunft".) Het denkvermogen, het denkend subject en de denkwetten

ging

hij

Van

na.

dit

oogenblik

af is het

besef opgekomen, dat alle wetenschappen samen

één groot organisme uitmaken. Iemand, die het verband tusschen de verschil-

wetenschappen

niet begrepen heeft, telt dan ook niet meer mee onder de mannen van wetenschap. Van dien tijd af leerde men onderscheiden tus-

lende

schen wetenschap en geleerdheid. rische tijdperk.

hoofd

dingen

Zoo nam

ambtgenoot

in

De

17^ en 18^

eeuw vormen

het polyhisto-

polyhistorischen waren zeer knappe menschen, die alles in hun

deponeerden.

mogelijke teiten.

De

Dan eerst telde men mee, wanneer men alles van alle De professoren gaven college in verschillende facul-

wist. b.v.

een professor

de medische

in

faculteit.

de theologie een college waar voor een Uit dien tijd dateeren allerverschrikke-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen