Dicaten dogmatiek. Locus de Deo - pagina 150

Locus DE Deo (Pars Prima.)

132

Maar gaat men van

grondgewaarwording

die

bewustzijn van aangedaan en overmocht zich.

te

uit,

dan heeft men

in zich het

worden door eene hoogere macht boven

En

die macht nu maakt zich aan ons bekend als de macht, die niet onze gemoedsstemming, maar ook ons aanzijn zelf beheerscht, die aan ook voorafgaat en waaraan wij ons aanzijn dank weten, gelijk David in

alleen

ons

Psalm den

139

begint

met de uitwendige gewaarwordingen, maar afdaalt

grond

innerlijken

gebeente was voor

van

U

zijn

niet verholen, als ik in het

een borduursel gewrocht ben

als

bestaan, zijn en aanzijn, als

tot in

„Mijn

zegt:

hij

verborgene gemaakt ben en

de nederste deelen der aarde."

in

Diezelfde en gelijksoortige gewaarwordingen hebben, naar wij bemerken, ook

andere personen.

Ja, als wij

met onze theologia acquisita nog verder gaan

den kosmos, dan zien we, dat overal diezelfde macht heerscht, die macht rust. Door dit alles nu komt er een

in

ons, dat er een

in

tis

mos

werkt, dat

iets

en

in

dat het alles

sensusdmnita-

van waaruit die macht op ons en op den kos-

een sedes potentiae, een focus, van waaruit

zij er

werkingen

schillende

zij,

rechtstreeksch postulaat van den

ja,

verschijnselen

eradieeren.

En dat

is

al

die ver-

wat

het,

wij

bedoelen, als wij spreken van het wezen Gods. In het minst dus geene philoso-

phische

voelen

constructie,

op en

in,

Zonder In

om

maar een onmiddellijk

sensus

divinitatis,

ons

innerlijk

ons uitgeoefend.

we daar nog iets aan toevoegen. wezens en ook onszelven als wezens

Fichtianisme te vervallen, moeten

in

Doch onder

al

wezens

die

eigen besef het eigen ik het

allerlei blijft

—

gegeven. Een klein kind, dat nog niet zichzelf

in

hierin heeft Fichte gelijk

primum verum.

eenvoudig krankzinnig. Ons menscheiijk

van

van wat wij

postulaat

de fons, de vis movens van de werkingen,

ons menscheiijk leven nemen wij

waar.

is

den

in

tot

ik

is

Bij

wien dat

niet

—

zoo

voor

is,

die

onmiddellijk als uitgangspunt

aanvankelijke rijpheid

den derden persoon, maar nauwlijks

rijpt

kwam,

spreekt

het zelfbewustzijn,

Welnu, datzelfde geldt voor alle menschen. Dat maar eenvoudig de noodzakelijke consequentie van ons En alle poging, om dat „ik" opzij te dringen, leidt tot

of het „ik" doet zich gelden. is

nog geene

menscheiijk

zelfzucht,

bestaan.

eene zieke, valsch-mystieke opvatting van het leven. Niet ons wezen, maar ons is gegeven als uitgangspunt, dat ik komt als ultima ratio van het wezen onmiddellijk met ons besef op. Dit is de oorzaak, waarom wij, als we nu ook ik

van

al

dringen

om

de

werkingen Gods

tot

den „focus" dier werkingen, niet komen

in,

op en

ons de slotsom opmaken en doortot

de belijdenis van een

maar van een ik, dat tegenover ons staat, eenvoudig, omdat wij den diepsten grond niet vinden in ons wezen, maar in ons ik. Laagstaande menwezen, schen

spreken

altijd

van

hun

ik.

Inzooverre

moet

men toegeven,

dat

het

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen