Afgeperst - pagina 98

94

BIJLAGEN.

getoond, dat dit onjuist gezien was, dat de historie aantoont, dat het Islamisme door wapengeweld de positie heeft verkregen die het inneemt. Insgelijks heeft hij in de richting van den geer Bogaardt erkend, dat het Islamisme in Indië volstrekt niet heeft die beteekenis van heerschappij

over de

die het heeft in Klein-Azië. Hij heeft erkend en wel degelijk de mogelijkheid bestaat om beter dan elders den geest van de bevolking aan de overmacht van het Islamisme, misschien langzamerhand te onttrekken. Ook is hij niet tegenover de zending hoonend, maar waardeerend opgetreden. Hetgeen hij wil is associatie van Oostersche en Westersche elementen door de zending. Ik moet zeggen, dat ik mij geheel vereenig met zijn overtuiging,

bevolking,

toegegeven,

dat

op welke wijze dan ook, van de Regeering te eenigermate met geweld zou optreden in deze teedere quaestie en dat alleen overtuiging op overtuiging mag werken dat alleen de geestelijke factor de zaak hier mag beslissen. dat

het

vragen,

niet

dat

aangaat,

zij

;

waardeer ik ten hoogste, in bijna alles ga ik hierin met Maar nu komt hij ten slotte met zijn voorstel om de associatie van de Oostersche en van de Westersche maatschappijen tot stand te brengen door onderwijs en opvoeding, en wel zóó, dat èn bij onderwijs èn bij opvoeding elke religieuze factor worde ter zijde gesteld Dit

alles

hem mede.

en

dat beide

stelt

hij

uitsluitend

worde gegeven op neutraal

terrein.

Daarvan

zich voor, dat van lieverlede althans de Javaansche bevolking

zou worden gemetamorphoseerd in een Nederlandsche bevoltusschen die gemetamorphoseerde en de oorspronkelijke Nederlanders een groote eenstemmigheid en sympathie zal ontwaken, en dat het gevolg daarvan zal zijn, dat wij zullen verkrijgen één groot Nederlandsch rijk van 40 millioen zielen, waarvan 34 millioen daar en eigenlijk

king,

dat

6 millioen hier, verdeeld in een Oostelijk deel en

in

een Westelijk deel,

waardoor onze natie een machtige Staat in Europa zal worden. Tegen dit laatste gaat mijn bedenking. De Regeering heeft zeer te recht gemeend niet alleen de opleiding van de priaji's, de kinderen van de hoogere standen, op zich te moeten nemen, doch ook de zorg voor de lagere bevolking. De desascholen die de Regeering bezig is op groote schaal op te richten, representeeren een element, dat ik van harte toejuich. Op dit element intusschen legt Dr. Snouck Hurgronje bijna geen nadruk hij wil bijna alles hebben van de hoogere cultuur, die onze Regeering door onze scholen zou moeten mededeelen aan de hoogere klassen van de Javaansche bevolking. Dit nu is iets waartegen ik met allen ernst opkom. Wij mogen van de Nederlandsche Regeering niet vragen alleen te zorgen voor de Javaansche aristocratie. De Nederlandsche Regeering heeft gelijkelijk te zorgen voor de behoeften, de verlangens en begeerten zoowel van de hoogere als van de lagere klassen van de bevolking op Java. Doch als Dr. Snouck Hurgronje dit wil doen langs den weg van de neutraliteit, dan meen ik te mogen opmerken, dat het begrip van neutraliteit op paedagogisch gebied niet toelaatbaar is, niet kan worden toegelaten. Het woord „neutraliteit" heeft tweeërlei beteekenis: een negatieve en een positieve. Het kan hebben een negatieve beteekenis ;

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen