Iets over het onderwijs op celebes

Er is een grote vraag naar onderwijs in vrijwel heel Indonesië, dus ook op Celebes, al jaren lang en dat verlangen neemt nog steeds toe. Diep in de bossen op Borneo wonen misschien wel stammen, bij wie dat verlangen nog niet is ontwaakt. Maar overal, waar de Indonesische bevolking met het westen in aanraking is gekomen, wil men wéten, kennis nemen van vele vreemde nieuwe zaken. En naar ik meen, heerst deze dorst naar kennis op heel Celebes tot in de binnenlanden toe. Er is nog geen leerplicht in Indonesië; zelfs nu al komt men onderwijzers en leermiddelen tekort.

Particulier initiatief komt hier de regering te hulp en de regering heeft die hulp ook zeer gewaardeerd en waardeert die nog. Zowel zending als missie hebben in het onderwijsgeven een machtig middel gezien het Christendom te verbreiden.

Laat ik eerst zeggen hoe het onderwijssysteem in het algemeen er uit ziet.

Hoewel men naar zes-jarig lager onderwijs streeft, moet men in vele kleine dorpen genoegen nemen met een driejarige school. Kinderen, welke meer willen leren, kunnen dan gaan naar de scholen, die drie jaar lang vervolgonderwijs geven. De eerste school heet: de Volkschool, de andere: de Vervolgschool. Deze Vervolgschool vindt men niet in elk dorp, maar meer in het centrum van verschillende dorpen. Maar waarschijnlijk zullen deze scholen niet lang meer bestaan. Want overal wil men de drie-jarige Volkschool laten uitgroeien tot zes-jarige lagere scholen. Van de meerdere of mindere welvaart zal het afhangen, wanneer dit doel bereikt zal zijn. Zo vindt men nu op verschillende plaatsen scholen met vier of vijf leerjaren, die dus ovor één of twee jaar gewone lagere scholen zijn.

Dit zijn dus geen scholen waar enkel godsdienst wordt onderwezen, maar gewoon lager onderwijs als in Nederland.

In de grote dorpen vindt men scholen voor middelbaar onderwijs. Dit onderwijs omvat zes leerjaren, vedeeld in twee maal drie jaren.

Het eerste deel van dit onderwijs wordt gegeven op de S.M.P. (Sekolah Menengah Pertama), zo ongeveer onze Mulo dus. De kinderen moeten een toelatingsexamen afleggen eer ze op de S.M.P. kunnen komen. Dit examen Is gelijk voor elk soort van middelbaar onderwijs. Van de kwaliteit van het gemaakte werk hangt het af of men toegang krijgt tot de S.M.P., Normaalschool, Handelsschool, Huishoudschool of Ambachtsschool. Er zijn meer S.M. P.'s dan andere middelbare scholen. Dit is begrijpelijk, omdat de Mulo het voorportaal voor verdere studie is. De Indonesiërs hebben zelf geen H.B.S.-sen.

Legt men met goed gevolg het S.M. P.-examen af, dan kan men, al weer naar de kwaliteit van zijn werk, naar de volgende drie-jarige middelbare school, of juister, het volgende deel van het middelbaar onderwijs; de S.MA. (Sekolah Menengah Atas). Met dit onderwijs wordt bedoeld, zowel het gewone type van onderwijs, dat nodig is voor universitaire studie, als ook het gespecialiseerde onderwijs als gegeven wordt op: kweekschool voor onderwijzers; opleidingsschool voor huishoudonderwijzeressen; opleidingschool voor bestuursambtenaren; middelbare rechtschool.

Hoewel de meeste leerlingen, die verder willen studeren op de hogeschool, naar de S.M.A. gaan, kan men ook na de kweekschool afgelopen te hebben, de universiteit bezoeken. Natuurlijk niet elke faculteit. Zouden we in Nederland ook nog eens zo'n regeling krijgen?

Wil men naar de universiteit, dan moet men naar Java. Wel bestond er in Makassar een Economische Faculteit, maar deze moest in 1950 opgeheven worden door gebrek aan hoogleraren. Men^ poogt deze school weer terug te krijgen; van groot belang voor-oostelijk Indonesië!

Bezit Celebes geen universiteit, ook de zoëven genoemde S.M.A.'s zijn er nog met veel. In heel Zuid-Celebes staan er maar drie.

In Makassar, Pare-Pare en Watempone vindt men ze, terwijl die in Pare-Pare dit jaar dreigde te verdwijnen door gebrek aan personeel. Verder telt Zuul-Celebes maar één kweekschool en één opleidingsschool voor huishoudonderwijzeressen, beide staan te Makassar. En zelfs deze paar scholen tobben met gedeeltelijk bevoegd personeel of gebrek aan personeel!

Al deze S.M.A.'s zijn gouvernementascholen; in 1950 zijn de Roomsen ook een S.M.A. begonnen in Makassar.

En hoe staat het met het onderwijs op ons zendingsterrein ?

Naast de scholen, door het gouvernement opgericht, heeft ook de G.Z.B. heel wat kosten en moeite gedaan om onderwijs te doen geven en we kunnen wel zeggen: Niet zonder zegen.

Heel wat lagere scholen (3-j.) heeft men er opgericht. Om deze scholen aan personeel te helpen begon wijlen Ds. Belksma al met een onderwijzersopleiding. Dit was toen nog een twee-jarige cursus te Barana bij Rantepao. Sinds het vorige jaar duurt nu de kortste opleiding op de Normaalschool vier jaar. Wij hebben zelf zo'n school in Makale. Maar laat ik eerst verder gaan met het lager onderwijs.

In Rantepao zijn pas de driejarige volksscholen met de vervolgscholen tot gewone zes-jarige scholen samengevoegd. Er zijn er in 't geheel vijf, de Chinese school meegerekend. Ook te Makale heeft men enkele 6-j. lagere scholen. In de kleinere dorpen streeft men er naar ook zo ver te komen. Sommige hebben al vijf klassen.

In Rantepao staat verder een gouvernements-S.M.P., waar bij gebrek aan Protestantse onderwijzers een paar pastoors (drie) helpen! De Roomsen hebben zelf ook een S.M.P., zowel in Rantepao als in Makale.

Dan is er te Rantepao nog een particuliere S.M.P. en een part. Normaalschool omdat de gouvernements-S.M.P. en de Normaalschool te Makale de vloed van leerlingen met konden verwerken. U begrijpt, dat deze leerlingen uit een wijde omgeving komen.

Wordt vervolgd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen