ZENDELINGEN, GA NAAR HUIS!

In betrekkelijk korte tijd heeft dit woord 'moratorium' geschiedenis gemaakt. Ds. John Gatu, de secretaris-generaal van de Presbyteriaanse Kerk van Oost-Afrika, sprak enkele jaren geleden over dit onderwerp op een zendingsconferentie in Amerika. Hij vroeg toen aan de Amerikanen om een tijd lang geen zendingsarbeiders en geld meer te sturen. Journalisten hebben toen in dit verband voor het eerst het woord 'moratorium' gebruikt.

Op de Wereldconferentie voor zending en evangelisatie in Bangkok (1973) kwam dit onderwerp ook ter sprake. Op de Lusaka Conferentie van de Panafrikaanse Conferentie van Kerken (1974) werd de roep 'Zendelingen, ga naar huis!' luid gehoord. Ook het Internationale Congres voor Wereldevangelisatie dat vorig jaar in Lausanne werd gehouden hield zich met dit onderwerp bezig. Volgens Van Capelleveen lag op een ogenblik op ieders lippen het woord 'moratorium' (in Zendingsblad Geref. Kerken, september 1974). Op de Lenana Conferentie, die in april jl. in Nairobi werd gehouden, als Kenyaans vervolg op het Lausanne Congres, maakte ik een boeiende discussie over dit onderwerp mee.

Voorstel

Wanneer je de officiële documenten van Bangkok en Lusaka erop naslaat, blijkt dat het moratorium-voorstel wel heel hard en erg onzuiver is overgekomen. De uitspraak 'Zendelingen, ga naar huis!' is daarvan een duidelijk voorbeeld. De berichtgeving via de communicatiemiddelen is hier ongetwijfeld debet aan. In wezen, gaat het bij het moratorium-voorstel om een herstructurering van relaties en een vernieuwing van patronen van samenwerking tussen de kerken in Afrika en Azië en de kerken in Europa en Noord-Amerika; om volwassen relaties tussen zusterkerken.

Het voorstel van een moratorium blijkt vooral een Afrikaanse zaak te zijn. Ds. John Gatu heeft er sterk voor gepleit cn op de Lusaka Conferentie heeft dit idee voluit stem gekregen. Volgens Prof. Dr. J. Verkuyl was er in Bangkok - in Azië - over het algemeen weinig enthousiasme voor zo'n moratorium (in Jezus Christus, de Bevrijder, p.80).

Kritiek

Wanneer we de achtergronden van het moratorium-voorstel willen peilen dan zullen we cr allereerst Afrikaanse zelfkritiek in moeten horen. Afrikaanse christenen hebben ontdekt dat hun kerken er zo weinig Afrikaans uitzien-ze lijken in heel veel dingen op kerken in het westen - en dat hun kerken zo weinig actief zijn. 'Afrika is echt niet zo arm als velen

denken. Wc hebben wel het geld en de mensen, maar we gebruiken hen niet, omdat het soms gemakkelijker is om hulp van overzee te aanvaarden'. In deze geest wordt er door vele kerkelijke leiders gedacht. Daarom: Geef ons gelegenheid om onszelf te ontdekken en om zelfstandig te worden.

Deze zelf-kritiek houdt tegelijk kritiek op de zending in. Is deze zending met zijn geld en mankracht niet een sta in de weg voor de zelfstandigwording van de Afrikaanse kerken? Wil de zending zich echt wel zo vlug mogelijk overbodig maken? Bovendien, hoe staat het met het evangelisatiewerk van de zendende kerken in eigen land? Is de zending geen doekje voor het bloeden voor het verlies van werfkracht in eigen land? De zending spreekt wel over afrikanisatie (het overdragen van verantwoordelijkheid aan Afrikanen), maar blijft het niet al te vaak een schone leus? Het zal in praktijk gebracht moeten worden en wel zo vlug mogelijk. Daarbij dienen de Afrikaanse kerken zelf dc toon aan te geven en de zendingsinstanties alleen diensten te verlenen. Met bevoogding moet het nu voorgoed uit zijn. Het is goed om naar deze kritiek te luisteren en ze ter harte te nemen. Het is hoog tijd dat de Afrikaanse kerken op eigen benen leren lopen. Daarom is de roep om zichzelf te willen zijn en om zelfstandigheid een grote uitdaging voor de kerken hier en voor de zendingsinstanties overzee. Bezinningen zelf-kritiek zijn hard nodig, maar dan in wederzijdse verbondenheid en overleg. Dat is het meest vruchtbaar. Er zal in wederzijds overleg een beleid opgesteld moeten worden, dat de zelfstandigwording van de

Afrikaanse kerken voortdurend in hel oog houdt. Het dient om werkelijke assistentie te gaan en niet om bevoogding in welke vorm ook; om volwassen relaties tussen zusterkerken.

Bezwaren

Het is beslist niet zo. dat alle kerkelijke leiders in Afrika het moratorium-voorstel ondersteunen. Met name van 'evangelicaJ' (Bijbelgetrouwe) zijde zijn er ernstige bezwaren tegen ingebracht. Enkele van deze bezwaren wil ik noemen. Een vooraanstaand predikant uit Nairobi vond de moratorium-gedachte een totaal ongeestelijke zaak. 'Is het niet aanmatigend', zo vroeg hij, dat wij over Gods werk in deze wereld gaan oordelen en dat wij een moratorium gaan instellen? In sommige landen, zoals China, Birma en Sudan werd zo'n moratorium van bovenaf door de regering opgelegd en werd dit door de christenen als een oordeel van God ervaren, moeten wij dit nu eigenmachtig op ons gaan nemen?

Buitenlandse zendingsarbeiders zijn hier op verzoek van de Afrikaanse kerken. Is het christelijk om nu legen hen te zeggen: 'Ga naar huis'? Als een zendingsarbcider een sta in de weg is voor de voortgang van het Evangelie en voor de zelfstandigwording van dc kerk, laten wc het dan eerlijk tegen hem zeggen! Deze predikant vond het spreken over een moratorium meer werelds dan geestelijk — ingegeven door politieke motieven (racisme en nationalisme). Een andere Afrikaanse predikant, die in dienst van het Bijbelgenootschap werkt, merkte op dat vele kerkelijke leiders in Afrika niet beseffen hoezeer hun kerken nog afhankelijk zijn van buitenlandse hulp voor de voortgang van het Evangelie. Als vandaag in Kenya het moratorium van kracht werd, dan zou het werk van het Kenyaans Bijbelgenootschap in elkaar storten en dat betekent: geen Bijbels voor de Kenyanen. Hij vroeg zich ook af wat dit zou betekenen voor die gebieden waar nog geen zendingswerk verricht wordt of waar men pas begonnen is. Zijn antwoord was: grote geestelijke schade.

Volgens de eerdergenoemde Afrikaanse predikant is het moratorium-voorstel bijzonder gevaarlijk. Als de regeringen van de Afrikaanse landen dit voorstel eens gaan overnemen en besluiten: niet langer buitenlandse zendingsarbeiders en financiële hulp uit het buitenland . . . ! Dan zijn de Afrikaanse kerken zelf er de schuld van dat de Evangelieverkondiging en de opbouw van de kerk schade lijden.

De les

Het is goed om ook deze tegenstemmen te horen. Niet alle Afrikaanse kerkelijke leiders roepen: 'Zendelingen, ga naar huis!' Eén van hen zei: 'Het is goed om soms een moratorium voor jezelf in te stellen, als je ontdekt dat je een sta in de weg bent voor het werk van God. Dat geldt ook voor Afrikanen'.

Het is goed om de kritiek, die uit het moratorium-voorstel spreekt ter harte te nemen. Maar of een moratorium een Bijbels verantwoorde en een afdoende oplossing is betwijfel ik sterk. In elk geval benadrukt het moratorium-voorstel: et in onderling overleg samenwerken van kerk en zending en het zichzelf als zending zo vlug mogelijk overbodig maken. Dat betekent voor de praktijk van het zendingswerk zichzelf verloochenen en bereid zijn om te dienen, naar het voorbeeld van Hem, Die in het midden van Zijn gemeente is als één die dient. (Lk. 22:27).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen