Ons medisch zendingswerk in Kenya.

Dokter W. de Visser:

Inleiding:

Enige gegevens vanuit het ziekenhuis in Plateau: In 1976 zijn in totaal 2.471 patiënten opgenomen, waarvan 987 kinderen. Het totaal aantal opnamedagen bedroeg 17.575 (10% meer dan in 1975). Er zijn 834 kinderen geboren.

In Ainabkoi Health Centre (een buitenpost) zijn 316 patiënten opgenomen, tenwijl het aantal daar geboren kinderen 171 bedroeg. Op de poliklinieken (Plateau, Ainabkoi, Lessos en Ndalat) zijn in totaal 19.975 patiënten behandeld, 7.934 zwangeren onderzocht en 4.418 kinderen gevaccineerd. In totaal werkten op 31 december 1976 61 mensen in het ziekenhuis en de buitenposten. Hiervan waren 19 niet-medische werkers, 32 medische werkers zonder officieel diploma en 10 medische werkers met erkende opleiding. Voor de running van het totale werk was nodig Kshs. 637.183/= (± / 200.000, - ). Dit geld is bij elkaar gebracht voor 60% door de patiënten, voor 19% als bijdrage van de Kenyaanse regering, voor 16% als contributie van de G.Z.B, en voor 5% als giften uit andere bron.

Zorg voor moeder en kind:

Als u de cijfers in de inleiding nauwkeurig bekijkt zal het u opvallen dat met een relatief geringe som geld relatief veel mensen geholpen worden. Dit is mogelijk doordat we ons op een bepaald facet van de gezondheidszorg richten nl. moeder-en kindzorg. Op de poliklinieken worden weliswaar alle , , gevallen" behandeld maar we zijn voornamelijk geïnteresseerd in moeders en kinderen. In het ziekenhuis worden zelfs geen mannen opgenomen. (Een hoogst enkele uitzondering niet in ogenschouw genomen). Ongeveer de helft van het aantal bedden is bestemd voor de kinderverpleging (± 40 bedden) terwijl de andere helft verdeeld is over kraamzaal en algemene vrouwenzaal. Grote operaties worden er in het ziekenhuis tot nog toe niet uitgevoerd. De gedachte die achter deze discriminerende ideologie schuilgaat is de veronderstelling dat moeders en kinderen (tot 5 jaar) veel kwetsbaarder zijn dan mannen en oudere kinderen! Denk daarbij aan alle mogelijke complicaties rond zwangerschap en geboorte, kinderziekten, ondervoeding, enz. Verder is een groot percentage van de bevolking in een Afrikaans land beneden de 5 jaar. Door ons te richten op moeder en kind bereiken we de grootste en de meest kwetsbare bevolkingsgroep.

Bovendien kan met eenvoudige en goedkope middelen deze groep geholpen worden en gevrijwaard worden van ernstige ziektes en complicaties. Voorbeeld: een operatie is erg duur en kost veel en hoog opgeleide man(vrouw)kracht. Zwangerenonderzoek is goedkoop en kan door een hulpvroedvrouw gedaan worden. Daarom doen wij geen dure operaties maar hebben we wel dagelijks zwangerenkliniek en vaccinatiekliniek in de poliklinieken, tenwijl er dan ook vooriichting gegeven wordt over voeding en hygiëne.

In het curatieve vlak proberen we ons te beperken tot relatief goedkope en kortdurende behandelingen, zodat we met de beperkte hoeveelheid geld zoveel mogelijk mensen kunnen helpen. We kunnen ons dit permitteren omdat het regeringsziekenhuis in Eldoret bereid is om alle operaties voor ons te doen en langdurige behandelingen (b.v. tuberculose behandeling) van ons over te nemen. Helaas is dit niet altijd een ideale oplossing omdat dit ziekenhuis te kampen heeft met een enorm tekort aan.... alles; staf, bedden, medicijnen enz., enz., enz. Vaak dringt zich dan ook de vraag op, of wij als zendingsziekenhuis juist niet de taak hebben om een mogelijkheid tot betere verzorging te scheppen, (zoals operaties doen, langdurige en duurdere behandelingen in het ziekenhuis geven, een röntgenapparaat voor betere diagnostiek, etc.). Maar er is dan altijd een parellelvraag die zich opdringt: , , Wie gaat dat betalen? " Dat de zending dit op langere termijn zal blijven financieren is gezien de huidige politieke ontwikkelingen geen haalbare kaart. Het is verder onwaarschijnlijk dat de Kenyaanse regering in de toekomst een duur ziekenhuis zal onderhouden wat op slechts 15 km afstand van een groot regeringsziekenhuis ligt. Het komt er dus op neer dat de patiënten het zelf zullen moeten betalen. Dat betekent dat de betere verzorging voor de beter gesitueerden zal zijn. En die hebben het nu net niet het hardst nodig omdat ze door hun betere economische en sociale omstandigheden minder vatbaar zijn voor alle veel voorkomende ziektes. Bovendien is er een uitgebreid netwerk van privé-instellingen die tegen een niet te venwaarlozen vergoeding medische nood lenigt aan een ieder die bereid en in staat is te betalen. Een betere curatieve verzorging is dus geen antwoord op de meest urgente medische nood. Daarom blijven we ons beperken tot dat aspect van de gezondheidszorg, wat gericht is op de problemen van de meest kwetsbare groepen in de maatschappij nl. de problemen rond zwangerschap en geboorte en de gevaren voor jonge kinderen. Veel van deze problemen kunnen voorkomen worden door ze vroegtijdig op te sporen óf door levensgewoonten te veranderen óf door tegen ziekten te vaccineren. Allemaal zeer effektieve en goedkope methodes. Zo kunnen we met relatief weinig geld relatief veel mensen helpen.

„Ons” medisch werk?

Ongetwijfeld doet zicfi de vraag voor, wie dit werk nu allemaal doet. De G.Z.B. heeft 2 verpleegsters en een arts in Plateau gestationeerd maar die kunnen onmogelijk al dit werk doen. Ze zijn ook slechts medewerkers in een veel groter team, ongeveer 60 in totaal. Mag ik u een aantal teamleden voorstellen in de hoop dat het geen saaie opsomming van funkties voor u wordt, maar dat u achter deze funkties en namen, de mensen ziet die , , ons" medisch werk uitmaken. Laten we een rondgang door het ziekenhuis maken en met een aantal mensen kennis maken.

We volgen het bordje „inlichtingen" en komen in de administratieafdeling. Hier ontmoeten we dhr. Aaron Lugumira, een zoon van de oude dominee Lugumira, die samen met een assistente, mej. Jeannet Jeptum de administratie (financiën, medicijnvoorziening, statistieken, enz.) verzorgt. Ondanks zijn korte middelbare schoolopleiding (slechts 2 jaar) heeft hij zijn zaakjes goed voor elkaar. In hetzelfde blok is ook de keuken waar twee koks, Chesire en Jamin, het eten voor de patiënten en de stafleden die intern zijn, koken. Eén van hen heeft de lagere school doorlopen, wat erg gemakkelijk is in verband met het bestellen van nieuwe voorraad. Op weg naar de zalen passeren wij de naaikamer waar Jane en Beatrice werken. Ze zorgen voor het ziekenhuislinnen en de , , pyama's" van de patiënten. Bovendien maken ze babykleertjes die de moeders van de pasgeboren babies mee naar huis krijgen. Vanuit traditioneel geloof is het ongebruikelijk dat er iets voor het kind klaargemaakt wordt voor de geboorte zodat deze kleertjes een welkom geschenk zijn voor de moeder en een goede bescherming tegen kou vatten voor het kind is. In de zalen ontmoeten we naast de patiënten de verpleegsters en ziekenverzorgsters. Er zijn verpleegsters met een officieel erkende opleiding (enrolled nurses) en er zijn ziekenverzorgsters die wat lessen in Plateau hebben gekregen en verder in de praktijk leren. Momenteel zijn er 4 verpleegsters en ongeveer 15 ziekenverzorgsters. Laat ik van beide groepen een vertegenwoordigster voorstellen. Elizabeth is dichtbij Plateau geboren. Haar ouders zijn eenvoudige mensen. Ze hebben een stukje land en een paar koeien. Het was dan ook een welkome zaak dat Elizabeth na de lagere school in het ziekenhuis kon gaan werken als ziekenverzorgster. Toch wilde ze graag hogerop en ging solliciteren naar een opleiding voor verpleegster (enrolled nurse). In 1973 werd ze aangenomen in het Presbiteriaanse Zendingsziekenhuis in Kikuyu waar ze na 2V2 jaar met goed gevolg examen deed. Ze werkt nu weer in Plateau en is inmiddels getrouwd. Annah is geboren in de Kerio Valley, een diepe vallei ongeveer 40 km van Plateau vandaan. Kort daama zijn haar ouders naar een hoger gelegen gedeelte verhuisd en hebben daar een stukje land gekocht. Daar heeft ze ook de lagere school doorlopen en kwam toen thuis omdat er nog 12 broertjes en zusjes waren die hun deel opeisten (haar vader heeft 2 vrouwen). Ze was toen 16 jaar. Na ruim 2 jaar werd ze op Plateau aangenomen als ziekenverzorgster. Na enkele maanden in de keuken en de wasserij gewerkt te hebben mocht ze op zaal gaan werken. Inmiddels had ze de verpleegkundelessen bijgewoond die regelmatig gegeven worden zodat ze een beetje idee gekregen had over hygiëne, medicijnen, enz. Ze werkt nu ruim 1V2 jaar op de zalen en samen met de andere ziekenverzorgsters zorgt ze voor het schoonmaken van de zaal, het wassen van bedpatiënten, bedden opmaken, babies baden, temperatuur nemen, bloeddruk meten, infusen regelen, enz. Binnenkort mag ze beginnen met de opleiding voor hulpvroedvrouw.

Twee voorbeelden van Kenyaanse meisjes die samen met de anderen , , ons" medische werk in Kenya uitmaken.

Als we onze rondgang vervolgen ontmoeten we Achamba, de dweiler. Hij zorgt ervoor dat de toiletten bruikbaar blijven (een zeer veracht karweitje in Kenya) en houdt bovendien de veranda's schoon en de afvoeren open, enz., enz. Een onmisbaar persoon binnen de ziekenhuissamenleving!

Dit is het begin van een groter artikel. Het vervolg vindt u in het septembernummer.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen