Het gebed bij de moslims (1)

Het verrichten van de vijf dagelijkse gebeden is één van de , , pilaren van de Islam"; één van de plichten die iedere moslim moet volbrengen om moslimgelovige te zijn. „Moslim" betekent „iemand die zich onderwerpt" en met name in het rituele gebed komt deze onderwerping tot uiting. In het gebed belijdt hij zijn kleinheid tegenover God en erkent hij Gods grootheid'.

Elke moslim is een 'abdallah, ook al heeft niet iedere moslim deze naam. In de naam en vele andere moslimnamen beginnend met 'abd komt tot uiting de kleinheid van de mens als knecht tegenover Allah de Heer van hemel en aarde. Een moslim die willens en wetens de gebeden achterwege laat is geen moslim. Het gebed Is essentieel in de Islam. Voor ons van belang er iets meer van te weten om hen die onder ons zijn komen wonen beter te kennen en begrijpen.

Het gebed (de salât) verrichten

In de Koran staat , , En verricht de salât en brengt op de zakât (armenbelasting) en buigt met de buigenden". Soera (hoofdstuk) 2:43. We zullen bemerken dat het in de Islam om rituele gebeden gaat. Het gehele lichaam wordt erbij ingeschakeld. En het is precies voorgeschreven hoe men de gebeden moet verrichten en wat er bij uitgesproken moet worden. Vandaar dat we liever spreken van „de salât", het kenmerkende islamitische gebed, dat in de Koran steeds voorkomt met het werkwoord , , verrichten". In hetzelfde vers staat ook „buigt met de buigenden" om het belang van het bidden met het lichaam, nu eens buigend dan weer knielend, uit te laten komen.

Eén van de houdingen in de salât is de volledige nederwerping ter aarde. Tenen, knieën, handen èn voorhoofd raken de grond. In de Koran staat „Gij ziet hen zich buigen en zich nedenwerpen in begeerte naar genade van Allah en welbehagen. Hun kenteken is op hun gezichten door het spoor van de nederwerping" (soera 48:29).

Het woord voor God is in het Arabisch Allah. Ook de christenen in het Midden-Oosten spreken van Allah. Daar wordt niet mee gezegd dal het godsbeeld in Bijbel en Koran, bij christenen en moslims, hetzelfde zou zijn.

Deze houding komt ook honderdzeventig maal voor in de Bijbel, onder andere in Genesis 18:2 waar Abraham zich neerbuigt voor de drie bijzondere gasten; en in Genesis 19:1 waar Lot zich neerbuigt met het aangezicht ter aarde voor twee engelen.

De rituele reiniging (woedoe')

Aan de salât dient de rituele reiniging vooraf te gaan. In soera 5:6 staat „O gij die gelooft, wanneer gij u opstelt tot de salât, wast dan uw gezichten en handen tot de ellebogen en wrijft over uw hoofden en voeten tot de enkels. En indien gij in onreine toestand zijt, reinigt u dan." In de boeken met overleveringen van Mohammed treffen we zeer uitgebreid beschrijvingen voor de wassingen aan. In feite meer dan voor de eigenlijke salât. Naast de woedoe', de kleine rituele wassing, onderscheidt men de grote rituele wassing waarbij het hele lichaam grondig gewassen moet worden. Van de huid mag geen plekje ter grootte van een speldeknop droog blijven. Deze wassing moet gedaan worden na geslachtsgemeenschap en door vrouwen na afloop van de menstruatie en na afloop van de bloedingen bij een geboorte. Aangezien n de tot in de puntjes voorgeschreven is hoe de wassingen gedaan dienen te worden, is rijgen ondenwijs daarin nodig. Moslimkinderen le-een ren dit al op jonge leeftijd. Zonder reiniging nige is het gebed zonder waarde.

Vijf maal daags in de richting van Mekka

Het gebed dient op vaste tijden te worden verricht. Hiertoe wordt voor elke maand bij de moskee een gebedstijdenlijst uitgereikt. Want deze tijden zijn elke maand anders en verschillen van plaats tot plaats. Tot op de minuut worden de tijden op zo'n lijst vermeld. In de Koran staat niet precies aangegeven dat men vijf keer per dag moet bidden. Teksten geven aan dat men moet bidden bij de dageraad, in de middagtijd en bij het ondergaan van de zon. Een bij moslims bekend verhaal geeft aan dat men vijf keer per dag moet bidden. Ook hoe men aan dit getal van vijf is gekomen. ..

Aan het bericht van Abdallah ibn Mas'ud ontleen ik het volgende: telkens als Gabriel hem omhoog voerde naar een volgende hemel werd hem, als hij toestemming vroeg om binnen te treden, gevraagd wie hij bij zich had. Dan zei hij: „Mohammed" en als hij dan hun vraag of hij reeds gezonden was bevestigend beantwoordde, zeiden zij: „God schenke hem leven, broeder en vriend!" tot hij hem naar de zevende hemel voerde en tenslotte naar zijn Heer, die hem vijftig salats per dag oplegde. De Profeet heeft daarover verteld: op de terug-

weg kwam ik langs Mozes en wat een goede vriend was hij voor jullie! Hij vroeg mij; „Hoeveel salats zijn je opgelegd". „Vijftig salats per dag." „De salat is een zware last en uw volk is zwak. Keer dus terug naar uw Heer en vraag Hem, u en uw volk verlichting te schenken." Dat deed Ik en Hij nam er tien af. Toen ik weer langs Mozes kwam zei hij dat weer en zo ging het door tot er nog maar vijf salats over waren. Maar toen ik daarop weer bij Mozes kwam en hij mij nogmaals dezelfde raad gaf, antwoordde ik: „Ik ben nu zo dikwijls teruggegaan naar mijn Heer om dat te vragen, dat ik mij schaam; nu doe ik het niet meer." En tegen zijn gezellen zei de Profeet: „leder van jullie die deze vijf salats verricht in geloof en vertrouwen, die zullen er vijftig vergolden worden."

(Uit , , Het leven van Mohammed - de vroegste Arabische verhalen over de profeet" van Ibn Ishaq. Vertaald en toegelicht door Wim Raven, pagina 90).

In dit wonderverhaal zien we een samensmelting van enkele gegevens uit de Bijbel (Abrahams voorbede voor Sodom in Genesis 18) en één vers uit de Koran dat spreekt van Mohammeds nachtelijke reis van Mekka naar de el-Aqsa moskee (dat is de verre moskee) te Jeruzalem (en vanhier naar de zevende hemel) en de praktijk van het verrichten van de salât vijf maal daags. Jeruzalem is voor moslims van geweldig veel belang, mede door dit verhaal over Mohammeds nachtelijke reis. Zij noemen de stad al-Qoeds, de Heilige (Stad). Toch zijn Mekka en Medina van groter belang. Medina omdat Mohammed daar gestorven en begraven is. Mekka omdat Mohammed hier geboren is en aan het eind van zijn leven de Ka'bah, gezuiverd van afgodsbeelden, het centrale heiligdom van de islamitische wereld heeft gemaakt. Moslims, waar ook ter wereld, bidden in de richting van Mekka. In een moskee geeft de gebedsnis altijd deze richting aan. Is men elders en weet men de gebedsrichting (qiblah) niet, dan wordt deze ter plekke bepaald met behulp van een kompas. Ook hierbij geldt dat een onjuiste gebedsrichting de salât zijn waarde ontneemt.

Meer vaste voorschriften

Niet alleen gebedshoudingen en gebedsrichting worden voorgeschreven. Er zijn meer vaste voorschriften. Men moet bidden met ontschoeide voeten. (Het hoofd bedekken bij het bidden is geen plicht, maar aanbevolen). Men dient te bidden op een gebedskleedje of het nu een mooie en dure mat is of een eenvoudige. Zelfs een krant is in bepaalde situaties voldoende. In de moskee bidt men op de daar aanwezige tapijten. Men bidt in de Arabische taal. Het gaat hoofdzakelijk om Korangedeelten in de gebeden zoals we straks zullen zien. Bedenk dat voor minstens driekwart van de moslims in Nederiand dit een vreemde taal is, althans niet de moedertaal. Mannen en vrouwen dienen in de moskee gescheiden te blijven. Door te lachen, luid te wenen, te eten, te drinken, te geeuwen, onnodig te hoesten, zich te krabben, anderen te groeten en dergelijke wordt de salât ontwijd en feitelijk ongedaan gemaakt.

De inhoud van de gebeden

Nauwkeurig wordt aangegeven welke woorden er in de verschillende houdingen van de salât uitgesproken moeten worden. Het zou te ver voeren hier tot in de details verslag van te doen. Wel zij opgemerkt dat in de salât minstens tweemaal de eerste soera van de Koran uitgesproken wordt en vele malen , , God is groter" (Allahoe akbar), „Geprezen zij mijn Heer, de Grote" en „Geprezen zij mijn Heer, de Verhevene". Omdat soera 1, al-Fâtiha (de openingssoera) zo'n centrale plaats heeft in het leven van de moslims, geven we hierbij de vertaling.

1. In de naam van Allah, de Barmhartige Erbarmer.

2. Lof aan Allah, de Heer der wereldwezens (of werelden).

3. De Barmhartige Erbarmer.

4. De Heerser op de Dag des Gerichts.

5. U dienen wij en U vragen wij om bijstand.

6. Leid ons langs het rechtgebaande pad.

7. Het pad dergenen, wie Gij Uw weldaden schenkt; over wie geen toorn is en die niet dwalen.

Iedere moslim kent de zeven verzen van deze soera uit zijn hoofd. In alle andere soera's gaat het om Allah Die zich wendt tot de mens. Maar hier gaat het helemaal om een gebed gericht tot Allah, Die aangeduid wordt als de Barmhartige, de Genadevolle. Alle honderdveertien soera's van de Koran beginnen met de formule van vers 1, uitgezonderd de negende soera. De vrome moslim zal bij alles wat hij begint deze woorden uitspreken, bijvoorbeeld bij het beginnen van een maaltijd, het instappen van een auto, het binnenkomen van een huis. Ook schrijft men het in de openingswoorden van een brief of een boek. Bij het ritueel slachten van een dier legt men de kop van het dier in de richting van Mekka en men spreekt de Bismillah (in de naam van God) uit. Naast soera 1 worden ook andere soera's, vooral de korte soera's aan het slot van de Koran, als extra gebed opgezegd.

(wordt vervolgd)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen