RECENSIES

ds. C. Oorschot, Een Toevlucht in het lijden. Een persoonlijk verslag. Uitg. Den Hertog, Houten 2012, 64 blz., € 11,50.

De schrijver, hersteld hervormd emerituspredikant, maakte in het najaar van 2011 een moeilijke periode door. Hij moest in het ziekenhuis worden opgenomen, werd zeer ernstig ziek en ging geestelijk door een diep dal. In dit boekje doet hij daarvan verslag, om anderen die in soortgelijke omstandigheden verkeren een geestelijke handreiking te bieden. Eerlijk vertelt de schrijver van zijn strijd en twijfel, maar vooral is het zijn behoefte om de rijkdom van Gods genade te laten zien. ‘Kan ook een dominee zalig worden?’ luidde een bekende vraag in het verleden. Dit boekje laat opnieuw zien: niet als dominee, maar alleen als verloren zondaar, op kosten van het Lam. Slechts één opmerking: ik vind het bedrag dat voor 64 pagina’s gevraagd wordt wel aan de hoge kant….

Andreas Meijer, Zij wilde over water lopen. Een familiegeschiedenis. Uitg. Kok, Utrecht 2012, 160 blz., € 16,50.

Andreas Meijer werd geboren in een Veluws dorp. Bij het opgroeien heeft hij en hebben ook zijn broer en zussen te lijden onder de geestelijke en lichamelijke mishandelingen van zijn moeder Carolina, voor en na haar spectaculaire bekering onder de prediking van Osborn op het Malieveld in Den Haag, in 1947.

Dit boek lijkt te staan in de lijn van boeken als van Jan Siebelink en Franca Treur: een bepaalde verwerking van, dan wel afrekening met een godsdienstig milieu vanuit de kinderjaren. Maar de manier waarop dat in dit boek gebeurt, roept veel vragen op. Het is bijvoorbeeld niet duidelijk wat nu fictie en wat werkelijkheid is, terwijl de ondertitel suggereert dat het in heel het boek om het tweede gaat. Regelmatig legt de auteur anderen woorden in de mond waarvan hij niet kan weten dat men die gesproken heeft, of wekt hij de indruk gedachten te kunnen lezen.

Er staan ook seksueel getinte passages in waarvan men zich afvraagt: wat is, afgezien van het aanstootgevende, de zin hiervan in dit boek? Nee, hier worden we niet echt wijzer van. Blijft natuurlijk staan dat geestelijke en lichamelijke mishandeling onder het mom van christelijk geloof dubbel afschuwwekkend is.

Jeannet Bijleveld, Schuren en plamuren. Onderhoudstips voor relaties. Uitg. Van Wijnen, Franeker 2012, 128 blz., € 12,50.

De schrijfster verzorgt een ‘relatiepagina’ in het Friesch Dagblad. Ze geeft in dit boekje allerlei praktische tips om je huwelijk fris te houden. In een relatie moet je investeren. ‘Met het schuurpapier van de eerlijkheid en het plamuurmes van de vergevingsgezindheid kom je al een heel eind’. Nu, er worden in dit boekje allerlei wijze raadgevingen en ook nuttige handreikingen gedaan. Het zijn de kleine dingen die het ‘m doen. Tegelijk steken de stukjes niet af naar de diepte. Misschien was dat ook niet de bedoeling, maar ik mis toch wel de notie dat praktische tips ingebed dienen te zijn in een oproep om samen met de Heere te leven. Met name in het hoofdstukje over ‘intimiteit in vakantietijd’ wordt te vrijblijvend gesproken en komen de normen van Gods Woord niet aan de orde. Een dubbel gevoel dus bij dit boekje.

W.G. Rietkerk, Ik wou dat ik kon geloven, Uitg. Kok, Utrecht 2011, 151 blz., € 16,25.

Een boek (het origineel verscheen al in 1993) dat licht werpt op blokkades in het geloofsgesprek met hen die inhoudelijke argumenten begrijpen en zeggen wel te willen, maar niet te kunnen geloven. Rietkerk (predikant in de Nederlands Gereformeerde Kerken) benadert het ongeloof in dit boekje niet vanuit het perspectief van argumenten of vooroordelen, maar vanuit het gevoelsleven. Het gaat dan om beschadigde basisgevoelens als vertrouwen, angst, schaamte. Ook (de omgang met) moeilijke gebeurtenissen in de levensloop, of verstoring van de eigen identiteitsontwikkeling kunnen een rol spelen in het niet kunnen geloven. Deze invalshoek biedt wellicht inderdaad nieuwe openingen voor eerder vastgelopen gesprekken. Trouwens ook voor de ambtsdrager zelf en voor het ‘gewone’ pastoraat (ook daar is twijfel immers een terugkerend gespreksonderwerp) goed om kennis van te nemen. Enkele kritische kanttekeningen: schuldbesef, gehoorzaamheid en afhankelijkheid zijn voor psychologen mogelijk verdachte begrippen, maar zijn in een eerlijke vorm, zeker theologisch gezien, toch nog steeds heilzaam. Vervolgens: het ongeloof kan nooit kortweg vanuit een slachtofferpositie benaderd worden; mijns inziens blijft het ook een zaak die als schuld voor God benoemd mag worden. Ten derde: de invalshoek van dit boek vult vermoedelijk node een leemte in het pastorale aandachtsveld. Tegelijk is de nuancering op zijn plaats, dat geloof uiteindelijk niet uit ons is, maar een levendmakende genadegave van God is aan een dode zondaar. Of, om het met een variant op een oude uitdrukking te zeggen; alles is wel psychologie, maar psychologie is niet alles.

J. Hoekman, Zonen van Ismaël. Rode draden in de christelijke beoordeling van de islam, Uitg. De Banier, Apeldoorn 2012, 256 blz., € 16,90.

De schrijver is journalist en theoloog en beschrijft hoe de kerk niet om de islam heen kan, die als een rotsblok in het vlakke Nederlandse landschap ligt. Ook de kerkgeschiedenis biedt echter al eeuwen van reflectie op de islam en de verhouding tot het christendom. Dit boek loopt die geschiedenis (van Vroege Kerk tot zeer recent) in grote stappen langs om van daaruit te zoeken naar antwoorden voor hier en nu. Belangrijke zaken komen aan de orde, zoals de plaats van de islam binnen Gods heilsplan, wat de islam is t.o.v. de kerk (broeder, sekte, heidens, of antichrist?), wat zij pretendeert, wat men voor haar kan hopen, of Allah dezelfde is als God, enzovoort. Opvallend is dat standpunten verschuiven in relatie tot o.a. tijdgeest, kennis van de islam en de eigen theologische positiebepaling. Rode draad te midden van alle diversiteit mag toch echter wel genoemd worden dat de halve maan en de Zon der gerechtigheid niet met elkaar te verenigen zijn. Aan het einde van het boek zoekt de schrijver eindelijk een eigen positiebepaling t.o.v. de actuele, maar moeilijke vragen die gesteld worden. Daar wordt het boek dan ook echt spannend! Goed om kennis van te nemen.

Dr. F.G. Immink, Het heilige gebeurt. Praktijk, theologie en traditie van de protestantse kerkdienst. Uitg. Boekencentrum, Zoetermeer 2011, 344 blz, € 29,90

Het lezen van dit boek beleefde ik als een soort opfriscursus die de praktijk van zo ongeveer alle aspecten van het predikantswerk raakt. Het onderstreept dat de samenkomst van de gemeente een spilfunctie heeft voor heel het gemeentelijk leven en alle werk dat daarmee verbonden is. Immink legt er de nadruk op dat er werkelijk iets gebeurt tijdens een eredienst. Door daar met hart en ziel aan deel te nemen, raken kerkgangers betrokken bij Gods Woord en Zijn dienst. Maar dat vraagt ook weer om een houding van geloof in de praktijk van elke dag. Zo worden de liturgie op zondag en op maandag met elkaar verbonden. Dit boek heeft een rijke inhoud die men alleen tot zijn eigen schade ongelezen laat.

Jelle Nutma, Met de Bijbel aan de slag. 25 lessen over het Oude Testament. Uitg. Ark Media, Amsterdam 2012, 110 blz., € 13,95.

Collega Nutma heeft een catechisatiemethode geschreven, waarvan dit deel bestemd is voor de leeftijd van 10/11 jaar. Alle Bijbelboeken van het Oude Testament worden in dit deel kort behandeld. De opbouw van de lessen bestaat uit een onderdeel informatie waarna opdrachten volgen om de geboden lesstof te verwerken. Aan het eind van elke les wordt de mogelijkheid geboden de Bijbelboeken te leren en een tekst uit de Schrift te memoriseren. In vergelijking met andere eigentijdse catechisatiemethoden valt op dat er (nog?) geen handleiding voor de catecheet beschikbaar is en dat in de lessen ook geen apart onderdeel wordt aangereikt om de koppeling met de leefwereld van de leerling te maken.

P. van Ruitenburg, Inscherpen. Handreiking voor een Bijbelse opvoeding. Uitg. Den Hertog, Houten 2012, 158 blz., € 9,90.

P. van Ruitenburg, Uitgestort. Uitg. Den Hertog, Houten 2012, 158 blz., € 9,90.

De pastor van de Netherlands Reformed Congregation te Chilliwack (Canada) heeft een vaardige pen, waaruit in de afgelopen jaren een heel aantal - veelal beknopte - pastorale uitgaven gevloeid zijn. Ditmaal gaat het om twee eender uitgegeven boekjes die respectievelijk aan de christelijke opvoeding en aan diverse aspecten van het werk van de Heilige Geest aandacht besteden. Een tip voor wie opziet tegen ‘dikke pillen’, maar toch graag goede geestelijke lectuur tot zich wil nemen. En gezien de omvang en de prijs wellicht ook aardig als geschenkboekje.

Mark Galli, God overwint. Over liefde, hel en hemel. Uitgeverij Vuurbaak, Barneveld 2012, 206 blz., € 14,90.

Dit boek is geschreven in reactie op een werk dat recent in de Verenigde Staten het nodige stof heeft doen opwaaien, namelijk het boek ‘Love wins’ (Nederlandse titel: ‘En de meeste van deze is liefde’) van een zekere Rob Bell. Zijn geschrift blijkt een aantal oude dwalingen in een nieuw jasje te bevatten, waaronder de leer van het universalisme, vermengd met een verregaand arminianisme. Mark Galli trekt in zijn boek ten strijde tegen wat hij terecht ziet als een aanval op Gods soevereiniteit en op de diepte van de verzoening door het kruis van Christus. Wie zich in deze thema’s wil verdiepen, vindt in zijn weerwoord een Bijbelse en hedendaagse verwoording van het hart van het christelijk geloof.

René de Reuver, Anders verder. Missionair kerk-zijn in een dynamische samenleving. Uitg. Ark Media, Amsterdam 2012, 190 blz., € 18,95

De veranderingen in de samenleving gaan de kerk niet voorbij. Voor velen is het een uitgemaakte zaak dat er veel aan de kerk moet veranderen om mee te kunnen komen in de wereld van vandaag. Hoe die veranderingen moeten plaatsvinden is echter geen uitgemaakte zaak. Dit boek laat zien hoe kerkelijke gemeenten hun afkomst, geschiedenis, kerkelijke traditie en geloofsovertuigingen kunnen gebruiken om een weg naar de toekomst te vinden. Dr. R. de Reuver brengt het veranderingsproces van de Marcuskerk in Den Haag in beeld. Hij laat daarbij zijn moeite blijken met kerken van gereformeerd belijden (blz. 127 e.v.). Dat neemt niet weg dat hier een helder voorbeeld wordt beschreven van hoe verandering enerzijds aansluiting aan de bestaande geestelijke traditie is en anderzijds de huidige omstandigheden in rekening brengt.

Hub Crijns e.a. (red)., Diaconie in beweging. Handboek diaconiewetenschap. Uitg. Kok, Kampen, 461 blz., € 34,90

Een groep auteurs rond prof.dr. H. Noordegraaf (hoogleraar diaconiewetenschap) heeft in 2004 het handboek ‘Barmhartigheid en gerechtigheid’ uitgebracht. Naar aanleiding van de reacties op dit eerste handboek, is er nu een tweede deel verschenen. Daarin komen onderwerpen aan de orde die in het eerste deel geen plaats konden krijgen. Zo is er nu ruime aandacht voor de Bijbelse en historische wortels van het diaconaat. Daarnaast worden uiteenlopende onderwerpen behandeld en de rol die het diaconaat daarin kan hebben. Zo is er een hoofdstuk over diaconaat en lijden van de hand van Herman van Well. Van Well gaat in op verschillende vormen van lijden en hoe diakenen daarmee om kunnen gaan om de lijdende bij te staan. Het tweede deel is een waardevolle aanvulling op het eerste boek. De redactie-commissie laat weten dat er nog meer onderwerpen zijn die nog niet aan de orde konden komen. Wellicht dat er nog meer delen te verwachten zijn?

Hubrecht Smits, Koerswijzer. De Bijbel als gids bij dagelijks werk en roeping. Uitg. Den Hertog, Houten 2012, 256 blz.,€ 19,90.

Een sympathiek boek, waarin de auteur, directeur van een christelijke organisatie voor ontwikkelingssamenwerking, vanuit een orthodox-christelijke overtuiging richting wil wijzen bij tal van vragen op het terrein van werk en roeping. Hij heeft daarbij vooral het oog op jongeren die vanuit hun geloofsbeleving worstelen met vragen die het moderne, geseculariseerde leven oproept als het gaat om keuzes bij studie, beroep, levenspartner, ambt etc. Er komt in dit boek heel veel voorbij, geordend in 14 hoofdthema’s, uiteengezet in 52 ‘hoofdstukjes’. Het aantrekkelijke in de opzet is de keuze van de auteur om elk hoofdstuk- je te beginnen met een korte Bijbelstudie waarna een paragraaf volgt die antwoord probeert te geven op de vraag wat het Bijbelgedeelte ons te zeggen heeft met het oog op ‘onze roeping en ons beroep’. Verrassend en zeer to the point zijn de, in kader geplaatste, praktijk- situaties waarmee elk hoofdstukje afsluit. Het boek geeft jongeren (en ouderen) veel om over na te denken en doet permanent een beroep op de lezer om ernst te maken met de vragen op deze levensterreinen. Daarbij hanteert de schrijver een frisse, aansprekende stijl die tot lezen uitnodigt. In dat opzicht doet het op z’n minst wat vreemd aan dat elk hoofdstukje begint met een Bijbelgedeelte in de taal van de Statenvertaling. Waarom hier niet gekozen voor de Herziene Statenvertaling?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen