DIENEN, DELEN EN DOEN

HEB UW NAASTE LIEF ALS UZELF

Jezus’ opdracht klinkt ons zo bekend dat de impact ervan ons gemakkelijk ontgaat. ‘Onze naaste liefhebben als onszelf’ betekent dat we met dezelfde toewijding, gevoeligheid, inzet, urgentie, met dezelfde middelen proberen te voorzien in de noden van de ander als we dat voor onszelf zouden doen. Het is verleidelijk de radicaliteit in deze opdracht te ontlopen. We zijn er dus niet met een kerstattentie of iets dergelijks voor zieken, een gift aan een goede doel. Om met Tim Keller te spreken: ‘Het is tijd om goed naar deze oproep te luisteren, want voor veel mensen is het leven onveilig en vol moeilijkheden. Onrecht, verdrukking, armoede, hongersnood, mensenhandel, gebroken gezinnen, geweld, ziekte, racisme, misdaad; als we onze ogen openen zien we overal om ons heen mensen in nood. Eigenlijk lopen we allemaal op de weg naar Jericho!’ De vraag is dan: Wat doen we? Lopen we door of staan we stil om te helpen? Het antwoord op die vraag is ook in onze tijd van cruciaal belang.

“Maar een Samaritaan die op reis was, kwam in zijn buurt, en toen hij hem zag, was hij met innerlijke ontferming bewogen”.

DE WERELD OP ZIJN KOP

Keer op keer zet de Here Jezus onze wereld op zijn kop.

‘Maar wie onder u groot wil worden, die moet uw dienaar zijn’.

‘Vele eersten zullen de laatsten zijn en vele laatsten de eersten’.

‘Heb uw vijanden lief’.

Wie in de ogen van de wereld (en vaak ook van de kerk) onbelangrijk, machteloos en onbeduidend zijn, ziet Hij liefdevol aan en omringt Hij met zorg en liefde. Jezus kijkt niet zoals wij. Hij weegt, oordeelt en doet zo anders. Zo is Hij altijd al geweest. Zo zal het ook zijn bij Zijn glorieuze terugkomst. Ook dan oordeelt Hij anders dan we misschien wel verwachten. In het verhaal van het scheiden van de schapen en de bokken in Mattheüs 25 maakt Jezus een helder en definitief onderscheid tussen mensen op basis van hele praktische daden van naastenliefde, zoals het omzien naar armen, daklozen, zieken en gevangenen. Hij kijkt daarbij niet naar onze buitenkant, want dan kan het zomaar nog heel wat lijken… Hij kijkt veel dieper dan dat. Wat doet Mijn genade in jouw leven? In hoeverre ben jij op Mij gaan lijken in zorg en aandacht voor kwetsbare mensen in nood? Is jouw hart veranderd door Mijn oneindige liefde voor jou? Omzien naar zwakke en kwetsbare mensen is voor Hem van doorslaggevend belang: het weerspiegelt Zijn hart en dat van Zijn Vader. In ons leven wil Hij dat terugzien.

ESSENTIEEL VOOR DE KERK

Als dit voor de Koning van de kerk zo belangrijk is, dan hoort omzien naar hen ook voor Zijn kerk van essentieel belang te zijn! De Vroege Kerk kan ons in dat opzicht veel leren: de gemeente zag op een radicale manier om naar mensen in nood en stond daar ook om bekend. Mede daarom werd ook een speciaal ambt ingesteld: de diakenen die het barmhartigheidswerk van de kerk coördineren. Barmhartigheid ‘bedrijven’ is net als het bedienen van het Woord een opdracht van de kerk. Natuurlijk is de kerk over het algemeen er niet op tegen mensen in nood te helpen. Toch wordt dit al te vaak nog gezien als een secundaire taak. Iets dat we doen als er nog tijd en geld over is of dat kan worden uitbesteed aan een clubje ‘liefhebbers’, bijvoorbeeld de diakenen. Het komt aan de orde als we tevreden zijn met het onderwijs en de evangelisatie van onze kerken. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan en Jezus’ woorden in Mattheüs 25 gaan daar hard tegenin: Jezus gebruikt in beide gevallen werken van barmhartigheid om ons de essentie te laten zien van de gerechtigheid die God van ons vraagt in onze relaties met anderen. Daar is weinig secundairs aan!

GENADE VERANDERT MENSEN

Jezus laat het niet bij mooie woorden. Melaatsen raakt Hij aan, met hoeren en tollenaars eet Hij en hij spreekt met een vrouw met een dubieus leven. Hij is niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen en zijn leven te geven voor velen. Hij is de dienende Koning en zo ultieme bron van ons diaconale handelen. We beseffen vaak onvoldoende hoe intens Jezus’ liefde voor ons is. Hoe dieper Zijn liefde werkelijkheid voor ons wordt en ons hele leven doordringt, hoe meer we de kracht ervaren Jezus’ opdracht te volbrengen. Zijn genade verandert ons.

WAT IS DIACONAAT?

Diaconaat is daarom te omschrijven met drie woorden: dienen, delen en doen. Dienen is het patroon van het werk van Christus dat ook in ons leven zichtbaar moeten zijn (Mar. 10:45, Joh. 13:15). Het roept ons op ons liefdevol in te zetten voor de belangen van de ander, zoals Hij zichzelf volledig gaf in ons belang. Delen is het kenmerk van Zijn werk. Hij gaf alles op en werd arm voor ons (II Kor. 8:9). Zijn leven en sterven maakt ons rijker dan we ooit voor mogelijk hadden gehouden. Die gezindheid hoort in ons leven zichtbaar te zijn (Fil. 2:5) in het delen van onze tijd, energie, verstand, aandacht, gaven, geld etcetera. Het Evangelie maakt ons gulle, delende mensen herkenbaar aan een eenvoudige en delende levensstijl. Zijn werk in ons wordt zichtbaar in het ‘doen’: we geven handen en voeten aan ons geloof en de hoop die in ons is. Soms met woorden, vaak ook met daden - als onze woorden maar niet breken op (het ontbreken van) onze daden.

Diaconaat gebeurt daar waar een christen is. Door het Evangelie geïnspireerd ziet hij om naar en zorgt voor z’n naaste - als individu of samen. Het is altijd concreet handelen als christen(en). Maar soms zijn problemen zo groot en complex dat de individuele inzet niet toereikend is, dan moeten we ‘het (laten) organiseren’. Uit het onderzoek ‘Help!’ blijkt dat er een duidelijke behoefte is om vooral het diaconaat naar buiten goed te organiseren. Daar ligt voor diakenen en de gemeente een belangrijke taak. Allereerst om dit organiseren vorm en inhoud te geven. Maar ook om er voor te zorgen dat we met onze goede organisatie onze diaconale levensstijl niet weg-organiseren.

DIAKEN EN DE GEMEENTE

Diaconaat is een opdracht voor de hele gemeente. Het kan nooit worden uitbesteed aan een klein groepje diakenen en diakenen moeten het ook niet alleen willen doen. Ze hebben juist de speciale taak om het diaconaat van de gemeente voor te doen, te stimuleren en te coördineren. Zo geven ze leiding aan het diaconaat van de gemeente: ze leggen uit wat diaconaat is en waarom het belangrijk is voor gemeenteleden; ze maken gemeenteleden enthousiast om zich diaconaal in te zetten, en ze zorgen voor de benodigde randvoorwaarden. Zo werken ze gericht aan een gemeenschap die diaconaal actief is.

GERICHTHEID EN REIKWIJDTE

In de kerk hebben we een sterke verantwoordelijkheid om elkaar te helpen. Als leden van Gods gezin zien we naar elkaar om en dragen we samen de lasten van de ander. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan leert ons dat we het om-zien naar mensen in nood niet mogen inperken laat staan negeren. Gods Woord roept ons op om ook liefdevol om te zien naar vreemdelingen en zelfs naar onze vijanden.

Onze kerken zijn over het algemeen wat meer intern gericht. Dat blijkt ook uit het onderzoek. Dat heeft te maken met de verzuiling, maar ook met de rol die de overheid tot voor kort innam. Gelukkig groeit het besef dat de kerk ook diaconaal betrokken hoort te zijn op de eigen buurt. Het onderzoek maakt duidelijk dat er grote behoefte is aan versterking van dat diaconaat naar buiten. Alleen, meer diaconaat naar buiten doe je er niet zomaar even bij vooral omdat iedereen het al zo druk heeft. Daar moeten we dus goed over nadenken. Trouwens, we zijn er ook niet met een paar goed georganiseerde diaconale acties. Diaconaat gaat over onze leefstijl: 24/7, elke dag weer.

A WAY OF LIFE

De Here Jezus werd mens en kwam wonen bij armen (vgl. II Kor. 8:9). Bij zijn besnijdenis offerden zijn ouders duiven (Luk. 2:24; Lev. 12:8), het offer van de armen. Hij leefde, at en werd geassocieerd met mensen in de marge van de samenleving. De Bijbel roept ons op om in de voetsporen van Jezus te treden, om in ons leven Zijn gezindheid te laten heersen. Dat is dus meer dan een keertje meedoen met een diaconale activiteit, een gift voor een goed doel, een euro in de collectezak. Het gaat om een manier van leven, om onze aandacht, tijd en volharding: om een leven gekenmerkt door dienen, delen en doen. Daaraan mogen we ook in onze tijd vorm en inhoud geven. It’s a way of life!

Over dienen, delen en doen gaat het ook op het symposium ‘Kerk onderweg naar morgen - over diaconaat en discipelschap in een veranderende samenleving’.

Datum 10 oktober 2014

Plaats: Pniëlkerk, Veenendaal

Meer informatie: www.kerkonderwegnaarmorgen.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen