De geheime notulen van LINGGAJATI

In Elseviers weekblad van Zaterdag 11 Januari jongstleden treffen wij, een bloemlezing aan uit de geheime notulen van Linggadjati. Deze bloemlezing is te merkwaard g en van te groot belang, dam dat wij onze lezers met gedeelten er van niet in kennis zouden stellen. Beschikten wij over grootere plaatsruimte in De Banier, dan zouden wij haar in haar geheel overnemen. Maar dit gaat nu eenmaal niet, Wij zouden echter — het groote gewicht der zaak in aanmerking nemende — ons land en Indie al heel slecht dienen, wanneer wij haar geheel verzwegen. Daarin staan toch dingen vermeld, die in wijden kring — ook in die van onze lezers — bekendheid dienen te verkrijgen.

Wij hebben geen enkele reden om aan te nemen, dat de bloemlezing geen getrouwe weergave van den inhoud der bovengenoemde notulen bevat. Integendeel! Wij zijn van oordeel, dat zij in alle deelen ons een getrouwe weergave van den inhoud der geheime notulen geeft. Dit zijn dam ook de redenen, waarom wij er aanhalingen uit overnemen.

Gelet op den inhoud der notulen is het ons nu volkomen duidelijk, waarom de Minister vem Overzeesche gebiedsdeelen in de Kamer zoo hardnekkig en beslist weigerde om ze openbaar en bekend te maken, toen Ds, Zandt daar op aandrong.

Die notulen toch werpen een alli»miserabelst licht op de handel ngon VI, a de Commissie-Generaal. Zii vestigen den gev'ett=gden indruk, dat de Nederlandsche belangen in 't geheel Kiet vfcil.'g bij haar zijn. Zij is daar toch op een allerbedroevendste wijze voor op gekomen.

Bovendien heeft de Comm'ss'e-Generaal ten aanzien van de positie van de Kamer zich cil op een zeer afkeurenswaardige wijze gedragen. Men bedenke, dat het 'n dit geval drie Nederlanders betreft, die den rang van minister bekleeden en één lui< enant-gouvemeur-generaal. die hare Majesteits gezag in den Oost-Indischen arch'pel hoeft Ie handhaven. Dr, Leimena, een Indonesische ver­ tegenwoordiger, doet een vraag, waarbij het Koningschap in feite wordt afgeschaft. De Commissie-Generaal hoort dit zonder eenig woord van protest aan. Dat is wel buitengewoon ergerlijk! Hoe verzaken de heeren daarbij hun eer en plicht! De heer van de Pol gaat daarbij zelfs zoo ver, dat hij de positie van de Kroon slechts een vormkwestie acht te zijn. Alleen zou hij het als een grofheid beschouwen indien de Unie in plaats van Koningin Wilhelmina als staatshoofd te verkiezen een ander staatshoofd bij voorbeeld den Koning van België zou kiezen.

Prof. Schermerhorn treedt vervolgens als raadgever der Indonesiërs op, als hij hun den raad geeft vooral tijd'g de geboden winst te nemen. Ook kwamen' in een der vergaderingen de plunderingen der kampongs, de terreur van Soekamo's benden ter sprake, welke duizenden Indonesiërs naar de Nederlandsche kampen doen vluchten, alsook de rijstleveingen door Soekamo's republiek en bel'eve van de Engelschen naar ritsch-Indië. Geen woord van proest over de gruweldaden, welke de ndonesiërs bedrijven, wordt uit den iond van een der leden van de Commissie-Generaal gehoord. Zij edragen z'ch als was Nederland een oor Indië overwonnen volk, dat alles aar goed te keuren heeft, wat de ndonesiërs doen.

Het is infaam! De lezers kunnen daarvan zelf kennis nemen als wij hieronder gedeelten van de geheime notulen 'n De Banier laten volgen. Die luiden dan als volgt:

„Dr. Leimena stelt de vraag of het, indien van Indonesische zijde de figuur van de Kroon als symbool zou worden aanvaar> d, niet mogelijk zou zijn, dat in de toekomst ook het hoofd van de Vereenigde Staten van Indonesia als Hoofd van de Unie zou optreden.

, , Prof. Schermerhorn acht deze vraag bijzonder illustratief. De President van~ de Republ'ek is steeds en overal een aan de tiid gebonden figuur. Wanneer Nederland ook een republiek zou zijn, zou de zaak misschien anders liggen, thans is het een vergelijking van ongelijkwaardige grootheden".

„De heer De Boer meent, dat als wij geen Koningin meer zouden hebben, de zaak opnieuw bekeken zou kunnen worden".

, , De President van de Vereenigde Staten zal ook een min of meer representatieve figuur zijn en weinig zeggenschap hebben: zal worden geregeerd door den Minister-President en zijn Kabinet".

De heer Van Poll betoogt in een volgende vergadering, waarin de positie van de Kroon andermaal te sprake komt, dat, indien de Unie een ander staatshoofd zou kiezen dan Koningin Wilhelmina, b.v. den Koning van België, dit een grofheid zou beteekenen:

, , Prof. Schermerhorn wil hierbij verklaren, dat hij niet slechts vertrouwen heelt in de zaak, doch ook in de heeren persoonlijk. Anders zou hetgeen de Commissie-Generaal zich thans voorstelt misdadig zijn., . , „

„Het is in de politiek de kunst, om op het juiste moment zijn winst te durven nemen. Door den gang der wereldhistorie verkeert u, aldus spreker in een dergelijke positie Het advies van spreker aan de In donesiërs zou zijn: Neemt die winst op tijd".

„De heer De Boer wil hier dan ia het kort aan toevoegen dat het vertrouwen in de heeren niet slechts hen persoonlijk betreft, doch ook de kracht van hun organisatie, waarvan spreker de overtuiging heeft, dat zij in staat zijn, het zonder groot© ongelukken tot een goed einde te brengen".

, , 0p de vraag van den heer Sjarifoedin of de besluiten van de organen door de Kroon zullen worden onderteekend, dan wel door de organen, antwoordt de heer Van Poll dat de onderteekening slechts een vormkwestie is",

, , De heer Vap Mook merkt op, dat dit punt nog niet is uitgewerkt, huiseliik gezegd, zou hij zich de Kroon kunnen voorstellen als een voorzitter van een gemeenschappelijk orgaan, zonder stem". _

, , 0p een vraag van den heer Sjaxifoedin hoe het bv. staat met het verklaren van oorlog en vrede en of dit door de Kroon als Hoofd der Unie zal geschieden antwoordt dr. Van Mook, dat hij dit bepaaldelijk niet aan de Unie zou willen overlaten. Die Unie is er slechts voor de behartiging van gemeenschappelijke belangen. Daarnaast staan de eigen belangen van elk der deelen, weike door die deelen zelf behandeld worden; voor het toezicht, dat de belangen van dien ander niet worden geschaad, moet over en weer de Hooge Commissaris dienen",

, , De heer Van Poll is er van overtuigd, dat het mogelijk moet zijn den Indonesiërs duidelijk te maken dat de Koning ten aanzien van hun zelfstandigheid geen kwaad kan. In Nederland zal het heel wat moeilijker zijn deze vorm te aanvaarden, daar dit voor ons wel degelijk een essentieele verandering beteekent".

, , Mr. Sjarifoedin zou de vragen, waarvoor wij hier staan, zuiver rationeel willen bezien. Het gaat m de omschrijving v^n de taak des konings",

, , De heer De Boer merkt op, dat het bijzonder moeilijk zal zijn om deze zaak voor het Nederlandsche volk — en spreker bedoelt hier. mede niet het gewone volk en nie|| de tntellectueelen — duidelijk tjl maken. Men dient zich goed be . wust te zijn, dat hieronder dyiiaJ miet schuilt",

„De heer De Èoer wijst op de oudj B.S.-ers en K.P.-ers (binnenland.| sche strijdkrachten en Knokploe-l gen) welke zich thans in het legerl bevinden en die onder de Duitscüe bezetting op eigen gelegenheid het onrecht hebben bevochten, zonder de autorisatie van hoogerhand te vragen. Deze menschen tolereeren eenvoudig niet wat er den laat-4 sten tijd gebeurt bij het leeghalen van kampongs en andere incidenten, even over de grens van de perimeters.

Dr. Van Mook wijst op het feit, dat er homderden, ja duizenden binnenvluchten in onze perimeters om er bescherming te zoeken. Dit maakt het voor ons uitermatef moeilijk de militairen in bedwang| te houden, die eenvoudig recht| wenschen te doen geschieden en onrecht willen uitroeien.

Prof, Schermerhorn noemt het gC' val Madoera. Spreker vreest, datj het niet uit de pers te houden zal zijn. Ongeveer een tien Muizend personen zijn uit dit eiland ont. vlucht naar Soerabaja. Over dit eiland oefent de Republiek de fao to gezag uit. Het beteekent dus gezagsverlies voor de republiek wanneer aan dezen hongersnood ter plaatse niet aanstonds een cinde komt. De wereld zal nooit begrijpen, dat men rijst aan Britsch-Indië levert, terivijl het eigen volk onger lijdt,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen