De Beginselen der Staatkundig Gereformeerde Partij

Voor Studie en Leidraad

VIII. De geschiedenis der S.G.P,

Het jaar 1929 is voor de S.G.P. van groot belang geweest. In de daaraan voorafgaande jaren had men de S.G.P. dikwerf voor dood verklaard, Het heette vooral in de kringen der A.R., dat zij toch geen levensvat' baarheid had en feitelijk goed en wel beschouwd niets dan een onbeduidend klein scheurpartijtje was. Zij zou — zo stelde men het de kiezers gaarne voor — uit gebrek aan krachten van zelf wel bezwijken. En ziet — alle voorspellin, gen en verdachtmakingen ten spijt — bracht de uitslag der verkiezingen van 1929 drie afgevaardigden der S.G.P. in de Tweede Kamer.

Dat was voor menigeen in die dagen een harde tegenvaller. Daardoor kwam toch aan het licht, wat al die doodsverklaringen en al die voorspellingen wel waard waren. Zij werden door de feiten totaal gelogenstraft. Was de uitslag der voornoemde verkiezingen voor de vijanden een bitteije teleurstelling; voor de S.G.P. was zij een verblijdend en moedgevend teken.. Het was toch vast komen te staan, dat er altijd nog een deel onder ons volk was, dat de oude Dordtse beginselen - zoals de beginselen der S.G.P, smalend genoemd werden! - aanhing. Deze beginselen vonden - Gode zij dank - nog altijd voorstanders in ons land. Ja, zelfs was het aantal groeiend. De uitslag der verkiezingen gaf daar een klaar bewijs van. In 1925 werden er ruim 62.000 stemmen op de lijst der S.G.P, uitgebracht; in 1929 klom dit getal tot 76.709. Voorwaar, geen geringe vooruitgang, welke destijds ook met niet weinig blijdschap in de kringen der S.G.P. werd waargenomen. Die uitslag toonde aan, dat het streven der S.G.P. niet met vruchteloosheid was geslagen en gaf tevens hoop en moed voor de toekomst.

In het bijzonder voor Ds. Kersten en Ds. Zandt was de uitslag der verkiezingen zeer verblijdend. Zij mochten daar uit opmerken, dat hun arbeid, welke zij in de Kamer onder vee! hoon en smaad verricht hadden, niet vruchteloos was geweest.

Ds. Kersten kon bij de behandeling van de Rijksbegroting voor het dienstjaar 1930 op 7 November 1929 dan ook geheel naar waarheid in de Tweede Kamer aangaande de gehouden verkiezingen getuigen: „Mijnheer de Voorzitter! Ik ben mij bewust, dat mijn betoog slechts bij een klein gedeelte van het Nederlandse volk instemming vindt, hoewel het getal dergenen, die dit oordeel onderschrijven, klimt; gelijk uit de jongste verkiezingen duidelijk gebleken is.

Immers, die verkiezingen brachten het aantal afgevaardigden der Staatkundig Gereformeerde Partij van 2 op 3; verminderden het aantal antirevolutiionnaire Kamerleden met 1. Men zal waarschijnlijk trachten deze verandering niet al te grote betekenis toe te kennen', gelijk men het weleer door de anti-revoJutionnaire partij geleden verlies voor het volk zocht te vergoelijken. Ik wens mij van overschatting te onthouden. Maar de feiten hoop ik op hun rechte waarde te schatten.

Niemand, die dit met mij wenst te doen, zal beweren, dat het optreden van de Staatkundig Gereformeerde Partij zonder betekenis is. Aan smaad en laster heeft het haar niet ontbroken. Zelfs heeft men zich ni? t ontzien de personen, die haar beginselen verdedigden, aan te vallen en voorts op allerlei wijze van het strijden en pogen der Staatkundig Gereformeerde Partij valse vooriteilingen te geven. Evenwel heeft men haar niet kunnen verbannen van het politiek terrein, ja, zelfs haar groei vermocht men niet te verhinderen. Langzaam, maar gestadig wortelt de geplante partij in de volksovertuiging. Te meer is 'dat opmerkelijk, omdat de Staatkundig Gereformeerde Partij niet bogen kan op een groot aantal officieren, noch op vele kapi taalkrachtigen. Zij vindt haar aanhangers vooral niet onder de hoogste klassen des volks in de eerst? plaats. Zonder geld en zonder - sn groot aantal bekwame, politiek geschoolde woordvoerders ging de Staatkundig Gereformeerde Farti; de verkiezingsstrijd in. Maar de uitkomst behoefde haar niet te doen klagen, dat veel geld en moeite was geofferd voor het negatief resultial van verlies. Een paar eenvoudige dominees, bijgestaan door een enkele, die zich in de publieke kamp wagen durfde, hebben het volk opgeroepen en dit heeft in steeds groter getale aan de roepstem gehoior gegeff ven .

Zoals Ds, Kersten het in diens Kimerrede uitsprak, zo was het ook metterdaad. De ogen van velen WAren open gegaan voor het verderfelijke van de coalitie-politiek, waarbij Rome steeds sterker en sterker gemaakt werd. Een steeds groeiend aantal schaarde zich onder de banier van de oude beproefde waarheid, welke de S, G.P, op politiek terrein voorstaat.

De uitslag der verkiezingen van 1929 bracht dan Ir. van Dis in de Tweede Kamer, Daardoor werd de arbaid van Ds, Kersten en Ds. Zandt verlicht. De positie van een kleine partij — elk kan dit gemakkelijk begrij­ pen — vraagt veel van de krachten der afgevaardigden. Het is waarlijk niet om het eveö of een partij door één of door twee of door drie Kamerleden is vertegenwoordigd. Vooral in zoi'n positie is elke vertegenwoordiger van grote betekenis. Zij kunnen elkander dan de arbeid zo verlichten, hetgeen ook het geval was met de intrede van de heer Van Dis in de Kamer.

Alvorens wij voortgaan met de behandeling van de geschiedenis van de S.G.P., willen wij, zoals wij in een vorig artikel hebben aangekondigd, iets mededelen over de samenstelling van het Hoofdbestuur. Het Hoofdbestuur van de S.G.P. was m het jaar 1930 als volgt samengesteld; Ds. Kersten, voorzitter; Ir. van Dis, secretaris; P. van der Meulen, penningmeester; en als verdere leden: Ds. Zandt, Ds. Barth, Ds. Leenmans, Ds, V, d. Graaf, burgemeester Kodde en de heer Joh, de Kok,

De heren Ds, Barth, P, v, d, MiCulen, Kodde en de Kok behoren tot de oudste hoofdbestuursleden, terwijl Ir. van Dis, Ds, Zandt, Ds. v. d. Graaf en Ds. Leenmans, de één iets korter, de ander iets langer, vóór 1930 daar in zitting hajdden. Ds Kersten heeft vrijwel van het begin in de S, G.P, het voorzittersschap bekleed.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen