De op het bedrijfsleven sociale lasten

De Minister van Sociale Zaken heeft thans aan de voorzitter der Tweede Kamer een overzicht doen toekomen van de kosten der bestaande en in de naaste toekomst te verwachten sociale verzekeringen en ondersteuningsuitkeringen, van ovterheidswege, voor zover deze het departement van sociale zaken betreffen.

Daarbij heeft hij verklaard, dat de algemene herziening der sociale verzekeringen thans nog niet het stadium bereikt heeft, dat een kostenraming kan worden verstrekt.

De meeste premies, zo verklaarde de minister vervolgens, worden geheel door de werkgevers opgebracht. Slechts ten aanzien van de premie, verschuldigd krachtens de ziektewet, is de werkgever bevoegd maximaal één procent van het loon in te houden. In hoe verre van deze bevoegdheid gebruik gemaakt wordt, is moeilijk na te gaan. Voorts komt de premie verschuldigd krachtens het ziekenfondsenbesluit, voor de helft ten laste van de werknemer.

Naast deze directe lasten wordt veel­ al ook de vereveningsheffing als een sociale last genoemd. De vereveningsheffing is door de Duitse bezetter ingevoerd, ten einde de op het Nederlandse bedrijfsleven rustende lasten op het Duitse peil te brengen. V^an stonde af aan heeft mede de bedoeling voorgezeten de opbrengst van deze heffing te gebruiken voor de verbetering van de sociale voorzieningen. De opbrengst van de vereveningsheffing echter vormt een deel van de algemene Rijksmiddelen en wordt niet in een bepaald Fonds gestort. De heffing bedraagt 41/2 procent van het uitbetaalde loon en komt ten laste van de werkgever.

Ook het rijk draagt in aanzienlijke mate bij in de kosten van de sociale voorzieningen, liggende op het terrein van de sociale verzekering.

Voorts bestaan er voor vele werknemers pensioenvoorzieningen, waarvoor soms de werkgever alleen, gewoonlijk echter werkgevers en werknemers gezamelijk, de premie opbrengen. Dergelijke pensioenvoorzieningen gelden, hetzij voor afzonder-

lijke ondernemingen, hetzij voor een gehele bedrijfstak. Zij zijn door d( werkgevers zonder contractuele ver bintenis in het leven geroepen of b^ rusten hetzij op een collectieve ar. beidsovereenkomst, hetzij op een door het college van rijksbemiddi laars opgelegde bindende regeling, Ook de minister van sociale zakeii kan sinds de totstandkoming van wet van 17 Maart, houdende de vast stelling van een regeling betreffende \erplichte deelneming in een bedrijfspensioenfonds, tot die deelne ming in zulk een fonds verplichten, " Hoeveel werkgevers aan dergelijlte ondememings-of bedrij f spensioen^ fondsen deelnemen, is niet te schat ten. Hun aantal is zeker aanzienlijl; , Naast ongeveer vijftien bedrijfj! fondsen — en dit aantal groeit snel — bestaan vermoedelijk enige dui. zenden ondernemingsfondsen. De premie, door de werkgevers of door hen te samen met hun werknemers verschuldigd, is uiteraard Verschillend naar gelang van de aard en de hoogte van het pensioen. Voor verscheidene bedrijfsfondsen bedraagt de premie in totaal ƒ 2.— per week, hetgeen bij een weekloon van ongeveer ƒ 50, — dus op ongeveer 4 procent van het loon neerkomt, I ï i l n ; f i f

In hoe verre de sociale lasten en de 1 ijksbij dragen in verband met nieuwe voorzieningen zullen moeten stij. gen, valt thans nog niet aan te geven. Hiervoor zou de juiste omvang dezer nieuwe voorzieningen moeten vaststaan. Zoals bekend, heeft gemengde commissie, bestaajs^ uit vertegenwoordigers van de Stich ting van de Arbeid en het departement van Sociale Zaken, bij haar rapport over de reorganisatie van de sociale verzekering geen berekening van haar plannen gemaakt. Deze berekening is in bewerking.

Ten aanzien van het ontwerp-werke loosheidswet verklaarde de minister van Sociale Zaken het navolgende: Het aanhangige ontwerp-werkloosheidswet behelst een wachtgeld-en een werkloosheidsverzekering. In de Memorie van Toelichting bij dit ont werp wordt medegedeeld, dat de totale kosten van de verzekering voor de werkgevers, de werknemers en het Rijk gezamelijk ongeveer 240 milliden per jaar zullen bedragen en dat het aandeel van het Rijk hierin o"; streeks 60 millioen zal belopen. T> < ^ beraming is gebaseerd enerzijds op de totale loonsoim over 1947 van ongeveer 3, 8 milliard en anderzijds op een hyiwthetisch gemiddelde werkloosheid van ongeveer 6 */o der werknemers. Aangenomen is, dat de werklozen allen ingevolge de wet voor een uitkering in aanmerking zouden komen. Een nadere berekening leidt tot het volgende resultaat: Ie. De totale loonsom is sinds 1947 geste^ gen; zij zal waarschijnlijk over 1949 omstreeks 4, 5 milliard bedragen. 2. Aangenomen kan worden, dat ook in de toekomst een belangrijk gedeelte van de werkloze arbeiders bij de D.U.W.objecten zal worden geplaatst. Ten gevolge daarvan zal bij een totale werkloosheid vail 6 procent een geringer percentage der werknemers op uitkering ingevolge de wet aanspraak kunnen maken. 3. Evenals thans zal zich onder de werking van de werkloosheidswet het verschijnsel voordoen, dat een vrij groot aantal werklozen als werkloos is geregistreerd, doch door allerlei oorzaken niet voor werkloosheidsuitkering in aanmerking komt.

Enerzijds is dus reden om de kostenraming hoger te stellen, anderzijds om haar aanzienlijk te vermipderen. Nu mag, een en ander tegen elkander afwegende, men aannemen, dat Ie kosten beneden de bovenvermelde raming zullen blijven.

ïoewel vaststaande cijfers dienaaniaande uiteraard niet kunnen worien gegeven, zou men, ten einde een ndruk te kunnen verkrijgen, kunlen uitgaan van de hierboven vernelde loonsom van 4.5 milliard en /oorts rekening kunnen houden met 3en stijging van de werkloosheid bij foorbeeld tot gemiddeld 80.000 iverknemers (het hoogste in 1949 iroorgekomen aantal) of 4 "/o van het ötale aantal werknemers.

fen aanzien van de geschatte kosten ^an de bestaande wachtgeldregelinren over 1948 kan worden vermeld, iat het bedrijfsleven in dat jaar onteveer 7 millioen wachtgelduitkerinren verstrekte, waarin een rijkssubïidie van ongeveer 2.9 millioen werd .erleend, zodat een bedrag van ruim l millioen ten laste van het bedrijfseven bleef.

I ot zover het overzicht van tfinister van Sociale Zaken. de

)aarin worden ons enige mededelinren gedaan, welke stellig niet van ielang ontbloot zijn, maar wordt boendien zeer veel in het onzekere geaten<

'o v^ordt ons in het ministeriële verzicht. medegedeeld, dat aan een Igenaene herziening van de sociale erzekeringen gewerkt wordt, maar leze nog niet het stadium bereikt |^'t, dat er een kostenberaming ftrekt kan worden. En dit is toch - wij willen de sociale verzekerin-; en thans alleen uit financieel en conomisch oogpunt bezien — van eer groot belang, daar van maatchappelijk oogpunt beschouwd de osten toch een geducht woord mee-preken. De Regering zet gedurig de evolking tot sparen aan, doch hoe an men in het bedrijfsleven sparen, als daar zulke zvi^are lasten op gelegd worden, dat de baat geheel of vrijwel geheel met de kosten opgaat. Daar ligt een ontzaggelijk gevaar in om de kosten en lasten van het bedrijfsleven telkens maar hoger en hoger op te voeren. Men kan een paard wel zo veel lasten opleggen, dat het ten glotte zelfs met de hardste zweepslagen geen stap verder te krijgen is, Dit gevaar wordt nog zoveel te groter als men het bedrijfsleven bezwaart en nog maar eens weer bezwaart, als er een depressie in het zakenleven intreedt en een depressie verwacht men vrij algemeen. En de depressie zal stellig werkloosheid. mogelijk zelfs wel grote werkloosheid met zich meebrengen.

Zodoende brengt men het bedrijfsleven en allen, die daaruit hun bestaan hebben, maar in de put met het steeds maar verzwaren van de lasten en de kosten, voorkomt men de ellende niet, maar werkt men haar in de hand, verbetert men de toestand niet, maar verslechtert men hem.

Daarbij komt nog, dat als de werkloosheid intreedt — de Minister zelf erkent het, waar hij spreekt van , hypothetisch gemiddelde werkloosheid" — dat men niet weet, zelfs bij benadering niet weet, welke omvang de werkloosheid zal kannemen. Men gaat hierbij met veronderstellingen te werk, maar gissen doet missen. Hoe vaak al zijn berekeningen, die op veronderstellingen gebouwd waren, niet falikant verkeerd uitgekomen.

En wat heel deze wetgeving nog zo veel te bedenkelijker maakt, is, dat er straks bij een ingetreden werkloosheid wel velen als werklozen geregistreerd zullen zijn, die echter uit de werkloosheidswet — het ontwerp-werkloosheidswet is kort nadat het ministeriële overzicht gepubliceerd is, door de Eerste Kamer aangenomen — geen cent zullen trekken, Ook in deze openbaart zich weer de grote onrechtvaardigheid, welke in heel de sociale verzekeringswetgeving gelegen is. Zeer velen, die het al even hard nodig hebben en er vaak nog veel slechter aan toe zijn dan menige arbeider, bekomen daaruit niet de minste steun. Er zijn kleine bazen genoeg, die wel aan de sociale verzekeringswetgeving hebben moeten offeren, maar die, toen zij zelf in de bitterste nood kwamen, niet de minste ondersteuning daaruit konden bekomen.

Het is van algemene bekendheid, dat alle kleine zelfstandigen, en die zijn er altijd nog zeer veel in den lande, van de steun van de verzekeringswetgeving uitgesloten zijn. Al zijn zij, die gewetensbezwaren tegen de sociale verzekeringswetgeving hebben, wat te waarderen is, onder meer ook van de verplichtingen van de werkloosheidsverzekering vrijgesteld, nochtans blijft heel die verzekeringswetgeving èn om principiële èn om financiële bezwaren te veroordelen.

De principiële bezwaren opnieuw uitr een te zetten, zullen wij in dit artikel niet doen, dewijl zij meermalen in de Kamerredes en ook in andere artikelen in De Banier uitgeengezet zijn. Alleen willen wij er de nadruk op leggen, dat deze bezwaren en bij de werkgevers en bij de werknemers onder de Staatkundig Gereformeerden onverzwakt zijn blijven bestaan. Heel de verzekeringswetgeving wordt door hen op grond van Gods Woord overeenkomstig het oude Gereformeerde beginsel verworpen, Daarmede kunnen zij geen vrede hebben.

De Minister van Sociale Zaken spreekt in zijn overzicht over een herziening van de sociale verzekeringswetgeving. Mocht hij er toe overgaan om de fondsvorming op te heffen en om met de dwang, welke de verzekeringswetgeving aan het bedrijfsleven oplegt, te breken, alsook om de curatele, waaronder zij de arbeider gebracht heeft, weg te ne-

men. Men verwachte bij een komende herziening daar echter niet te veel van, ook al gaan er in de laatste tijd steeds meer stemmen op, welke waarschuwen tegen het feit, dat het bedrijfsleven steeds weer nieuwe lasten en kosten worden opgeleg-d en uit die oorzaak vrezen, dat vele bedrijven er onder zullen bezwijken en alzo de werkloosheid sterk in de hand gewerkt zal worden.

Al stelt de S.G.P. zich met alle beslistheid tegen de verzekeringswetgeving, nochtans kan haar — zoals zo menigwerf gedaan is — niet met enige grond ten laste gelegd worden, dat zij ongevoelig en onbewogen tegenover het lot van de arbeiders staat. Integendeel, van haar zijde zijn menigmaal voorstellen gedaan, die van het tegendeel getuigen, waarbij de arbeider beter gebaat 'is dan bij de huidige verzekeringswetgeving waarbij zoveel geld aan de strijkstok blijft hangen en een heirleger yan ambtenaren van node is, dat met een zeer groot deel van de inkomsten heengaat,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen