Brochure van Mr Dr Meulink

Enige bedenkingen

Van bevriende zijde uit Overijssel werd ons een brochure van Mr Dr J. Meulink onder de titel „Anti-Revolutionnair of Geref. Politiek Verbond? " toegezonden, welke aldaar, naar ons medegedeeld werd, in groten getale verspreid wordt. Zij bevat, hoewel dr Meulink lid is van de Geref. Kerken onderhoudende art. 31 der D.K.O., een warm pleidooi voor de A.R.P., die hem ook op haar candidatenliist geplaatst heeft. Het is dus voor ieder duidelijk, dat de door hem gestelde vraag in die zin wordt beantwoord, dat de leden van genoemde kerkformatie aanbevolen wordt om op de A.R. lijst en niet op die van het Geref. PoHtiek Verbond te stemmen.

We zouden de aandacht onzer lezers niet voor deze brochure gevraagd hebben, indien daarin niet enkele passages voorkwamen, die vve niet zonder enige kanttekening kunnen laten passeren. Nadat toch dr Meulink eerst op de kerkelijke conflicten gewezen heeft, onder meer tussen hervormden, gereformeerden en christeHjk-gereformeerden, schrijft hij:

„En toch zaten dezen allen in één politieke partij, elkander als A.R. beschouwend, terwijl van een etisch conflict niet werd gerept".

Tegen het woord „allen" uit de zinsnede, dat alle zo even genoemden, , hervormden, gereformeerden en christeujkgereformeerden in één politieke partij — bedoeld is natuurlijk de A.R.P. — zaten, 'hebben wij ernstige bedenkingen, afgedacht van het feit, door dr Meulink zelf ook vermeld, dat er wel eens door een aantal, door hem zo genoemde „Afgescheidenen" een aparte politieke partij is opgericht, die, zoals de schrijver vermeldt, na enkele jaren verdwenen is. Feit is toch, dat ook daarna lang niet alle hervormden van gereformeerde richting, gereformeerden en christelijkgereformeerden in één partij, de A.R.P., verenigd waren.

In het volgende willen we dit met enkele sprekende voorbeelden nader aantonen en daarbij wijzen op het standpunt, dat door wijlen docent van hingen weleer rector van het gymnasium te Zetten en voorts docent aan de Theologische school der Chr. Geref. Kerk, tegenover de A.R.P. werd ingenomen.

Docent van Lingen en de A.R.P.

Om dit standpunt van docent van Lingen, één der oude voortrekkers der huidige Christelijk Gereformeerde Kerk, ten aanzien van de A.R.P. te leren kennen, slaan we „De Wekker" van 11 November 1898 op. Hierin komt een artikel voor van de hand van docent van Lirtn gen, waarin deze zijn voUe instemming betuigt met een artikel van ds Wagenaar te Leeuwarden in de „Gereformeerde Kerk", onder het opschrift: „Christelijk-historische politiek". In dit artikel wordt sterke kritiek uitgeoefend op het 'beginselprogram der A.R.P. en er op gewezen, dat deze partij in haar program de beginselen van mr Groen van Prinsterer heeft prijsgegeven. Na in het kort vermeld te hebben, wat Groen van Prinsterer voorstond, wordt het A.R. standpunt als volgt weergegeven: „Een kleiner of groter aantal burgers, die precies dezelfde rechten hebben als alle andere burgers, atheïsten. Móhamedanen, roomsen, maar die tezamen ene naar politieke maoht strevende partij in de staat vormen, moeten hun best doen in de meerderheid te komen en zullen, indien of voor zo ver hun dit gelukt, hunne beginselen in de wetgeving indragen om ze aan de minderheid op te leggen. — De overheid belijdt niets. Zij staat buiten het terrein van de geopenbaarde godsdienst. Zij is verplicht alleen de natuurlijke en niet de geopenbaarde godskennis tot richtsnoer van haar optreden te nemen. Zij mag in staatrechterlijken zin zich niet anders dan negatief tegenover het Evangelie gedragen. Zij is buiten machte om een antwoord te vinden op de vraag, welke plichten het Evangehe aan ons volk oplegt. Zij kan dat antwoord ook niet van anderen overnemen, daar die antwoorden uiteenlopend zijn en zij de geeste^ lijke bevoegdheid mist om te kiezen". Dr Kuyper zegt dus, aldus lezen we verder in het artikel van docent van hingen, dat al wilde zich een keik van atheïsten vestigen, de overheid ze zou moeten laten begaan.

Tussen kerk en kerk, onder wat leuze of formulier ook, kieze ze rummer partij. Dat de overheid, die Gods dienaresse

!.< ; , hiermede de kerk van Christus- verloochent, baart de A.R.P. geen zorg. Welnu, het is dit staatkundig stelsel, dat we in zijn onchristelijk uitgangspunt, als erger dan dat der liberalen, verwerpen. Daarom kunnen we niet met deze partij meegaan, maar moeten tegenover haar positie nemen".

Zie hier het oordeel van docent van hingen, één der christelijk-gereformeerde voorgangers, over de A.R.P. Hij kon met haar niet slechts meegaan, doch hij zag zich om des beginsels wü genoodzaakt om tegenover de A.R.P. positie te nemen.

Deze uitspraak van één der vooraanstaande mannen uit de Christelijk Gereformeerde Kerk omstreeks het begin dezer eeuw werpt toch wel een heel ander Hcht op de werkelijke situatie dan mr dr Meulink het in zijn brochure doet voorkomen.

Ook na het verdwijnen van de politieke partij, welke in 1881 door enige christelijk gereformeerden, onder wie ds L. Lindeboom, tegenover de A.R.P. werd opgericht en die zelfs prof. Brummelkamp als candidaat bij de Tweede Kamerverkiezing stelde, waren dus lang niet alle christelijk gereformeerden en ook niet alle hervormden van gereformeerde richting in één politieke partij, volgens dr MeuHnk de A.R.P., verenigd. En wel hierom niet, omdat zij zich niet verenigen konden met het neo-gereformeerde beginselprogram der A.R.P. en evenmm met de practische politiek, welke gericht was op de coalitie met Rome, gelijk we ia een volgend artikel in De Banier nader onder de ogen onzer lezers wensen te brengen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen