Herverkaveling getroffen gebieden

TWEEDE KAMER

Rede van van D IS

Gelet op de mededeling in de Nota betreffende de watersnood, waardoor belangrijke gebieden van ons land zeer zwaar getroffen werden, was het wel te voorzien, dat de regering zou komen met het voorstel om de Herverkavelingswet Walcheren voor die streken in het rampschadegebied van toepassing te verklaren, welke naar haar oordeel daarvoor in aanmerking zouden komen.

Dit voorstel is dan ook inmiddels bij de Staten-Generaal ingediend en door de Tweede Kamer reeds behandeld en aangenomen. Het heeft betrekking op gebieden in Zeeland, en wel in Schouwen en Duiveland, Tholen, Zuid-Beveland en de polder Waarde bij Krabbendijke. Voor wat de laatstgenoemde polder betreft, is het wel zeer opmerkelijk, dat aldaar onder de landbouwers zelf geen eenstemmigheid blijkt te bestaan omtrent het al of niet herverkavelen. Er zijn er onder hen, die er vóór, maar ook, die er steik tegen zaljn. Dit blijkt wel zeer duidelijk uit een verslag in de pers van een vei^ gadering, welke op Dinsdag 23 Juni U. te Waarde heeft plaats gevonden. Volgens dat verslag bleek zelfs de meerderheid der aanwezigen tegen herverkaveling te zijn. Daarentegen bracht de voltallige vergadering van ingelanden van het Waterschap Waarde enige dagen na eerstgenoemde vergadering aan de voorzitter der Tweede Kamer telegrafisch ter kennis, dat zij zich met 17 tegen 5 stem­

men vóór de herverkaveling had uitgesproken. Uitgedrukt in oppervlakte grond, bleken er op deze vergadering van de 407 HA stemgerechtigde oppervlakte 348 HA vóór te zijn. Een bericht, dat, zoals Vermeld, aan de voorzitter der Tweede Kamer was gericht en zodoende niet aan elk Kamerlid bekend was. Toen de minister hiervan mededeling deed, werd hem dan ook door sprekers, die aan de beraadslaging over het wetsontwerp hadden deelgenomen, bij interruptie gezegd, dat hun van dat bericht niets bekend was. Ook uit dit bericht blijkt echter, dat van de 22 ingelanden er nog 5 tegen waren, doch tevens, dat het gemeentebestuur van Waarde de herverkaveling in het belang der gemeente acht.

Namens de fractie der S.G.P. werd bij de behandeling van dit wetsontwerp het woord gevoerd door Ir van Dis, die hierbij als volgt sprak:

Mijnheer de Voorzitter!

Toen de Kamer enkele jaren geleden het wetsontwerp tot herverkaveling van het door het oorlogsgeweld zwaar getroffen Walcheren behandelde, had niemand kunnen vermoeden, dat na betrekkelijk korte tijd door de regering zou worden voorgesteld om ook andere gebieden

onder de werking van de Herverkavelingswet Walcheren te brengen, gelijk in het in behandeling zijnde wetsontwerp wordt gedaan. Droevige oorzaken hebben de regering daartoe gebracht. Ditmaal geen oorlogsgeweld, maar het geweld van storm en water, die als middelen in Gods hand

hebben gediend om vruchtbare streken van ons land te overstromen en hier en daar in woeste gebieden te herscheppen. De regering zag zich daardoor voor uiterst moeilijke problemen gesteld. Problemen van waterstaatkundige en financiële, doch niet minder van landbouwkundige aard. Wat die landbouwkundige problemen betreft, was het te veruxichten,

dat de minister met een wetsontwerp zou komen als het onderhavige. Het was echter eveneens te verwachten, dat hier en daar stemmen zouden opgaan, waaruit blijkt, dat er onder de landboawande bevolking der getroffen gebieden zijn, die tegen het voorgestelde plan tot herverkaveling van gebieden in de provinciën Zuidholland, Zeeland en Noordbrabant ernstige bezwaren hebben. Dit is ook alleszins te verstaan, wanneer wij letten op hetgeen door onderscheidene boeren op Walcheren

met betrekking tot de herverkaveling is ondervonden. In de Memorie van Toelichting wordt over de herverkaveling op Walcheren wel zeer hoog opgegeven, waimeer daarin opgemerkt wordt, dat de met Walcheren opgedane ervaring een efficiënte uitvoering van het herstel waarborgt, en verderop, dat de herverkaveling van Walcheren aangetoond heeft, dat in de met de uitvoering der wet belaste organen vertrouwen kan worden gesteld, maar op Walcheren hebben verscheidene boeren

toch met die uitvoering der herverkavelingswet wel heel andere ervaringen opgedaan. Deze ervaringen waren zelfs van die aard, dat door boeren werd gesproken en geschreven over de „vreselijke herverkaveling", welke voor hen niet minder was dan een totale beroving

van het eigendomsrecht. Ook werd geducht geklaagd over de uitvoering van de wet, welke volgens mij verstrekte inlichtingen oorzaak vond in de onvoldoende voorbereiding van de personen, die met de toewijzing belast waren, aksook in de gesteldheid dier personen. Wanneer met de uitvoering iemand belast was, die de bevolking van nabij kende en geheel met haar toestand op de hoogte was, dan viel het met de bezwaren nogal mee. Aan zulke personen ontbrak het echter menigmaal. Men stond de betreffende boeren niet of nauwelijks te woord en maakte zich op minder vriendelijke wijze van hen af, of, zoals men ons eens schreef, dan commandeerde men ze af. Ook is het voorgekomen, dat boeren, die op hun land ploegden, zonder dat zij hiervan tevoren op de hoogte waren gesteld, van voorbijgangers te horen kregen, dat het land, dat zij bewerkten, hun eigen land niet meer was. Voorts werd er in Walcheren ook geducht geklaagd over de kosten, alsmede over het aanwijzen van gronden in de Noordoostpolder, doordat de ene boer direct werd afgewezen, terwijl* een ander, die geen grond in de NoordOostpolder aanvroeg, omdat hij nog niet beslissen kon, het jaar daarop weer mee kon dingen. Ook is er al niet minder over geklaagd, dat in de HerverkaveUngscommissie op Walcheren het agrarisch elementte weinig vertegenwoordigd is. Een getal van zeven agrariërs wordt beslist te klein 'geacht. Wij zouden dan ook bij de minister met alle klem en nadruk willen bepleiten er voor te zorgen, dat ten aanzien van de door de watersnood getroffen gebieden, waarvoor dit wetsontwerp geldt, een herverkavelingscommissie wordt benoemd, waarin de agrarische deskundigen sterker vertegenwoordigd zijn dan in de herverkaveUngscommissie op Walcheren het geval is. Ook zal er nauwlettend moeten worden toegezien, welke personen met de uitvoering belast worden.

De volgende opmerking, die wij wensen te maken, heeft betrekking op de vraag of het niet veel verkieslijker ware geweest, wanneer de minister zich eerst had laten voorlichten door de agrarische bevolking, om te weten hoe deze zelf tegenover de herverkaveling staat. De minister heeft in de Memorie van Antwoord opgemerkt, dat daartoe een stemming nodig zou zijn, en dat zulk een stemming, nog afgezien van de moeilijkheid, haar onder de huidige omstandigheden te organiseren, ongetwijfeld een vertragende factor zou vormen. Wij kunnen het hierin echter met de minister allerminst voor alle gebieden eens zijn. De boerenbevolking van de polder Waarde bij Krabbendijke heeft toch zonneklaar bewezen, dat een stemming daar z^^f wel mogelijk was en geenszins een vertragende factor behoefde te zijn. Vóórdat dit wetsontwerp in de Kamer in behandeling kwam, heeft men daar toch in het laatst van Juni een stemming gehouden, waarbij gebleken is, dat de meeste kleine eigenaren en grondgebruikers tegen de herverkaveling zijn. Van de 96 aanwezige eigenaren en grondgebruikers bleken er zelfs niet minder dan 70, die circa 261 ha vertegenwoordigen, tegen te zijn en 26 met circa 217 ha vóór. Wij zouden gaarne van de minister vernemen, waarom niet eerst de mening van de betrokkenen is gevraagd, vóórdat ook de polder Waarde in het wetsontwerp opgenomen werd. Wanneer deze weg gevolgd ware, zou dit de hierbij betrokkenen in elk geval de voldoening hebben geschonken, dat zij eerst gekend waren in een zaak, die voor hen van zo groot belang is, daar het met de herverkaveling toch zo gesteld is, dat een boer straks betere grond kan krijgen dan hij gehad heeft, maar ook slechtere. Nu geeft de minister in de Memorie van Antwoord te kennen, dat de 800 ha grote polder Waarde, die voor meer dan een derde zwaar beschadigd is, reeds vóór de ramp aan een bijzonder slechte ontwatering en ontsluiting leed. Voorts, dat er behoorlijk snelle ontzHting slechts te bereiken is, indien op korte termijn de gehele afwatering wordt verbeterd. In de te Waarde gehouden vergadering dacht men hier echter wel heel anders over. Over het algemeen, zo stond in het verslag van die vergadering vermeld, was de vergadering van mening. dat vóór de ramp de landindeling in de polder niet ongunstig was en dat men o.m. over de afwatering weinig klachten had.

Gaarne zouden wij hierover nader door de minister worden ingelicht en tevens de vraag willen stellen, of het niet veel beter ware om in de wet op te nemen, dat niet tot herverkaveling zal worden overgegaan, vóórdat de betrokkenen zeU, waar dit mogelijk is, hierover gehoord zijn.

In zijn beantwoording wees de minister er onder meer op, dat dit wetsontwerp, hetwelk niet alleen betrekking heeft op getroffen gebieden in Zeeland, doch ook op die in Zuidholland en Noordbrabant, niet toegepast zal worden ten aanzien van Flakkee, hoewel hierover ernstig gedacht was. Men was hiervan echter af­ gestapt en had de voorkeur gegeven aan Tholen.

Als oorzaak hiervan noemde de minister het feit, dat Flakkee een zeer groot gebied is, zodat, als msn hier herverkaveling zou gaan toepassen, het wel eens zou kunnen blijken, dat men te veel hooi op zijn vork had genomen. Ten aanzien van Zuidholland, en dit geldt ook voor Noordbrabant, bestaan er op het ogenblik dus nog geen herverkavehngsplannen.

Voorts merkte de minister nog op, dat hij er bezwaar tegen heeft om eerst het oordeel der bevolking in te winnen door het houden van een stemming onder de agrarische bevolking, daar de uitvoering hiervan voor bepaalde gebieden, zoals bijvoorbeeld Schouwen en Duiveland, vrijwel onmogelijk is en te veel tijdverlies zou betekenen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen