Grenswijzigingen Giessendam, Hardinxveld enz.

TWEEDE KAMER

Rede van Ir van Dis

Eindelijk is dan de kwestie van de grenswijziging betreffende de gemeenten Giessendam, Hardinxveld, Giessen-Nieuwkerk, Peursum, Schelluinen en Sliedrecht, welke reeds zo lang slepende is, bij de Tweede Kamer in behandeling gekomen en wel op Donderdag 26 April.

Door een zevental sprekers werd bij het de.sbetreffende wetsontweq) het woord gevoerd, waartoe ook Ir. van Dis behoorde. Daar uit diens rede voldoende duidelijk blijkt welke bezwaren er tegen dit wetsontwerp vooral van de zijde van het gemeentebestuur en de bevolking van Giessendam en het aangrenzende Giessen-Oudkerk zijn ingebracht, is nadere toelichting niet nodig en kunnen wij met dit inleidend woord volstaan. Ir. van Dis sprak als volgt:

Mijnheer de Voorzitter!

Met het onderhavige voorstel, dat betrekking heeft op de wijziging van geineentegrenzen in de Alblasserwaard, heeft de Minister er weer één toegevoegd aan de vele grenswijzigingsvoorstellen, welke in de bijna vierjarige ambtsperiode van Zijne Excellentie aan de Staten-Generaal werden aangeboden. Wij moeten er van afzien, ze alle nog eens voor het voetlicht te brengen; wij bepalen ons daarom slechts tot het noemen van enkele er van, zoals de voorstellen tot wijziging der grenzen van gemeenten in de Bommelerwaard; van de gemeenten Tiel, Echteld en Zoelen, waarbij aan de gemeente Wadenoyen haar zelfstandig bestaan ontnomen werd; van de gemeenten Hellendoom en Wierden; voorts van de gemeenten Utrecht en Zuilen, waarbij laatstgenoemde ook al als zelfstandige gemeente van de kaart verdween. Thans zijn in het in behandeling zijnde wetsontwerp de gemeenten Giessendam, Giessen-Nieuwkerk, Hardinxveld, Peursum, Schelluinen en Sliedrecht aan de beurt. De Minister stelt aangaande deze gemeenten in dit wetsontwerp namelijk voor, de gemeenten Giessendam en Hardinxveld te splijten, en wel zo, dat gedeelten van deze beide gemeenten worden verenigd tot een nieuwe gemeente, welke volgens artikel 1 van het gewijzigde wetsontwerp de naam zal krijgen van

Hardinxveld-Giessendam.

Voorts, dat een ander gedeelte van de gemeente Giessendam wordt gevoegd bij de gemeente Sliedrecht, vervolgens dat aan de gemeente Schelluinen een gedeelte van de gemeente Hardinxveld wordt toegevoegd, terwijl de overblijvende gedeelten van de gemeenten Giessendam en Hardinxveld met de gemeenten Giessen-Nieuwkerk en Peursum verenigd zal worden tot een nieuwe gemeente, welke de naam van

Giessenburg

zal krijgen. Het gaat hierbij dus om zeer diep ingrijpende wijzigingen. Wijzigingen, die een algehele omkeer in historisch gegroeide verhoudingen teweeg­ brengen. Tegen het aanbrengen van der. gelijke grenswijzigingen hebben bij ons steeds zeer grote bezwaren bestaan; ja, wij hebben ons immer als sterke tegenstanders van dit soort grenswijzigingen verklaard, tenzij deze wijzigingen de instemming der bevolking hebben. Dit is echter maar zelden het geval. Wij hebben dit kunnen constateren bij de zoeven gememoreerde grenswijzigingen, waar deze onder de bevolking van één of meer gemeenten grote ontevredenheid hebben verwekt. Dit is ook in de gemeente Giessendam het geval. Het plan tot het afscheiden van Giessen-Oudekerk van deze gemeente, heeft grote deining teweeggebracht. En dit niet pas toen de Minister het onderhavige wetsontwerp bij de Tweede Kamer op 24 December 1954 indiende, doch reeds veel eerder. Zo werd er door een comité uit de bevolking van Giessen-Oudekerk al op 15 Januari 1952 een bezwaarschrift tegen het voorgenomen plan bij het College van Gedeputeerde Staten der provincie Zuidholland ingezonden, waarin men zich over de kwestie van de samenvoeging der gemeenten Giessendam en Hardinxveld niet heeft uitgelaten, doch zich uitsluitend bepaald heeft tot een

protest

tegqn de afscheiding van Giessen-Oudekerk van Giessendam. Ook de gemeenteraad van Giessendam was en is eenstemmig van oordeel, dat Giessen-Oudekerk niet van Giessendam behoort afgescheiden te worden. Hoe groot de eensgezindheid onder de bevolking be'treffende deze aangelegenheid is, bleek wel zeer duidelijk op de vergadering door het College van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, op 27 September 1952 in het Kurhaus te Scheveningen belegd, waar de aangevoerde bezwaren nader mondeling Iconden worden toegelicht. Niet alleen was er een

zeer groot aantal personen

uit de burgerij naar deze openbare vergadering getogen om tegen deze afscheiding van Giessen-Oudekerk van Giessendam te getuigen, maar ook waren alle woordvoerders van gemeenteraadsleden en van de staatkundige partijen overeengekomen, dat alleen de woordvoerder van het zoeven genoemde comité voor alle partijen zou optreden ter toelichting van de bezwaren tegen de afscheiding van Giessen-Oudekerk van Giessendam. Die bezwaren zijn van onderscheidene aard. Eén er van is, dat men door Giessen-Oudekerk met Giessen-Nieuwkerk en Peursum tot een nieuwe te gaan verenigen, bij elkaar gaat voegen wat niet bij elkaar behoort. In het bijzonder denken wij hierbij aan de beide eerstgenoemde, n.l. Giessen-Oudekerk en Giessen-Nieuwkerk, die

geen rechtstreekse verbinding

met elkaar hebben, doch door de Giessen van elkaar gescheiden zijn. Zelfs zijn zij niet door een brug met elkaar ver­ bonden, gelijk dit nog wel het geval is bij Giessen-Nieuwkerk en Peursum. De ligging van Giessen-Oudekerk en Giessen-Nieuwkerk is dan ook de oorzaak, dat er tussen de bewoners dezer beide plaatsen vrijwel geen band bestaat en dat zij zo goed als geïsoleerd naast elkaar voortleven. Deze toestand vormt wel een

zeer schril contrast

met de verhouding van Giessen-Oudekerk tot Giessendam. De bevolking dezer plaatsen is geheel op elkaar ingesteld en leeft met elkaar op zeer goede voet, mede doordat het gemeentebestuur van Giessendam er steeds blijk van gegeven heeft, dat de belangen van het overwegend agrarische Giessen-Oudekerk zijn grote belangstelling hebben, onder meer tot uiting komend in de bouV van woningen en scholen, de restauratie van kerk en toren, alsmede in andere zaken.

Een tweede bezwaar van Giessen-Oudekerk betreft de

financiële gevolgen

van de afscheiding van deze plaats van Giessendam en het samenvoegen met Giessen-Nieuwkerk en Peursum tot een nieuwe gemeente. Men is er namelijk ten zeerste beducht voor, dat deze nieuwe gemeente, welke slechts 2500 inwoners zal hebben, voor zware lasten zal komen te staan. Vervolgens voelt men de

eenzijdige ontwikkeling

als een groot bezwaar. Zoals toch de toestand nu is, vullen Giessen-Oudekerk met zijn 800 inwoners, die hoofdzakelijk in de landbouw hun bestaan hebben, en Giessendam, welks bevolking naast de veehouderij in de industrie werkzaam is, elkaar aan.

Wordt echter Giessen-Oudekerk van Giessendam afgescheiden en met Giessen-Nieuwkerk en Peursum tot een nieuwe gemeente verenigd, dan zal deze gemeente vrijwel uitsluitend een agrarisch karakter dragen, waartegen uit economisch oogpunt bij de bevolking van Giessen-Oudekerk ernstige bezwaren bestaan.

Kortom, Mijnheer de Voorzitter, het in het wetsontwerp voorgestelde plan tot afscheiding, juister uitgedrukt:

afscheuring

van Giessfen-Oudekerk van Giessendam, gaat lijnrecht tegen de mening van de bevolking van Giessen-Oudekerk en Giessendam in. Wij betreuren het daarom ten zeerste, dat de Minister dit plan in het onderhavige wetsontwerp heeft opgenomen. De bevolking toch van Giessen-Oudekerk stelt er hoge prijs op, dat de oude band tussen haar en die van Giessendam gehandhaafd wordt. In de Memorie van Antwoord hebben wij echter helaas

geen enkel Lichtpunt

kunnen vinden, waaraan enige hoop zou kunnen ontleend worden, dat de Minister bereid is om alsnog Giessen-Oude-. kerk bij Giessendam te laten. Het ware dan ook wel zeer gewenst, dat de Kamer in deze een ander standpunt inneemt dan de Minister. Van haar toch zal het middelijkerwijs afhangen, of de voorgestelde afscheiding van Giessen-Oudekerk van Giessendam al dan niet doorgang zal vinden.

Wanneer wij echter in aanmerking nemen, wat de heer Scheps namens de fractie van de P.v.d.A. over de houding van deze fractie tegenover dit wetsontwerp vóór mij heeft opgemerkt, dan geeft ons dit niet veel hoop, dat de Kamer de afscheiding van Giessen-Oudekerk van Giessendam zal verhinderen. Wat overigens de

samenvoeging

der gemeenten Giessendam en Hardinv veld betreft, blijkt uit een preadvies v» B. en W. der gemeente Giessendam aj» de gemeenteraad, gedateerd 17 Antii 1952, dat de meerderheid van het col lege van B. en W. destijds vóór de» samenvoeging was, nadat een verzoc', om het z.g. Peulengebied, dat tot d. gemeente Hardinxveld behoort, bij Giet sendam te voegen, door de Kroon vvac afgewezen. Deze meerderheid, die ziek overigens unaniem tegen de afscheidinj van Giessen-Oudekerk van Giessendaij verklaarde, achtte toen samenvoegjuf der genoemde gemeenten onder mee nodig, omdat Giessendam gebrek heeft aan

bouw-en industrieterrein,

hetwelk na de afwijzing door de Kroos om het „Peulengebied" bij Giessendam te voegen alleen te verkrijgen zou im door samenvoeging. De raad der meente Giessendam stond er echter geheel anders tegenover. Deze verkL zich in grote meerderheid, namelijk

zeven tegen vier

tegen de samenvoeging van Giessendam en Hardinxveld, omdat men de zelfstandigheid der gemeente Giessendam wenst te bewaren.

te bewaren. Het wil ons voorkomen, Mijnheer Voorzitter, dat met deze uitspraak van de raad van de gemeente Giessendam terdege rekening behoort te worden gehouden, evenals er onzes inziens rekening dient gehouden te worden met h^ feit, dat reeds enkele jaren geleden

minstens 85 pel

van de stemgerechtigde inwoners uit è buurtschap Giessen-Oudekerk zich uitgesproken heeft tegen de afscheiding van Giessendam. Wij mochten te meer van de Minister verwachten, dat hij met deze uitspraken rekening zou houden, wanneer vv^ij bedenken, dat, als het de Zondag betreft, namelijk de rust op en de heiliging van die dag. Zijne Excellentie zich — zoals de ervaring heeft geleerd — gewoonlijk neerlegt bij wat de bevolking wü.

Wenst deze des Zondags aan sport te doen, dan regelt de Minister zich naar die wü, zo zelfs, dat het aan gemeenteraden verboden wordt om het beoefenen van sport en andere soorten ontspanning op de

dag des Heeren

te verbieden. Rijst er onder de bevolking van het zuiden des lands verzet tegen het verbod om des Zondags vóór 12 uur bepaalde met muziek begeleide optochten te houden, dan legt de Minister prompt het hoofd in de schoot en biedt de Kamer een wetsontwerp tot wijziging der sedert korte tijd van kracht zijnde Zondagswet aan, waarbij aan de begeerten van genoemde bevolking tegemoetgekomen wordt.

Wanneer het echter het uit elkaar rukken, opheffen en samenvoegen van gemeenten betreft, dan deinst de Minister er niet voor terug om tegen de wil en wens van de grote meerderheid der bevolking en van de bes'turen dier gemeenten in te gaan. In het eerstgenoemde geval handelt de Minister alzo geheel naar de beginselen der

democratie;

in het andere geval negeert de Minister de verlangens van de gemeentebesturen en de bevolking en zet hij zijn wü door, als of de democratie voor hem een totaal vreemd begrip is.

Het is dan ook wel zeer begrijpelijk, da' men over dit beleid in de gemeente Giessendam allerminst te spreken is. He' kan ook onze instemming niet hebbeU'

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen