De Kabinetsformatie

Schreven wij in een vorig artikel, dat het daarmede al even wisselvaUig gesteld is als met het weer van onze dagen, dit kan er nog van gezegd worden. Tegenover de zonnige dagen staan vele trieste dagen, waarin men schier geen zon te zien krijgt. Zo ook is het gelegen met de kans van het welslagen van Dr. Drees om ^ kabinet te vormen, dat op de steun van vijf partijen kan rdkenen.

Vrij algemeen is men thans zeer tries' tegenover het welslagen er van gesteld, doch de heer Tilanus heeft, afgaande op de berichten in de dagbladen, alle hoop daarop nog niet opgegeven. Daarin daarop emt hij wel een zeer uitzonderlijk "tandpunt in, al is het waar, dat Dr. Diees ook na het voor hem zeer teleurtellende bericht, dat de K.V.P. zich met zijn regeringsprogram niet kan vereniuen zijn pogingen om het door hem beeeerde kabinet te vormen nog niet heeft gggeven. Volgens de berichten in de dagbladen heeft Dr. Drees nog eerst een onderhoud gehad met professor Zijlstra en met Mr. Burger, nadat zij uit Parijs, waar de één om deze, en de andere om een andere reden tot Donderdagavond 19 JuH was, aangekomen waren, nadat hij tevoren reeds een bespreking met de heren Tilanus, Romme en Oud gehad bad.

Zo bestaat er dan thans op het ogenblik, dat wij dit schrijven, nog geen afdoende zekerheid of Dr. Drees met de formatie al dan niet zal slagen, al wordt ie mogelijkheid van het welslagen zeer gering geacht, gelijk ook de woordvoerder van Dr. Drees na het onderhoud met prof. Zijlstra verklaard heeft, dat Dr. Drees het welslagen van zijn kabinetsformatie nauwelijks meer mogelijk acht­te.

De gebeurtenissen, welke er zijn voorgevallen sedert wij het laatst over deze aangelegenheid schreven, hebben daar­ toe geleid.

Ondanks het feit, dat Dr. Drees het vice-presidentschap in diens te vormen ministerie en de portefeuille van minister van Binnelilandse Zaken aan prof. Romme heeft aangeboden — wat later ontkend is — en ondanks het feit, dat Dr. Drees zich op het standpunt gesteld beeft, dat zijn regeringsprogramma na de laatste beschrijving niet voor verdere wijziging vatbaar zou zijn, en ondanks het feit, dat Dr. Drees geen nadere be­ spreking van zijn regeringsprogram in de onderscheidene fracties nodig achtte of zelfs begeerlijk vond, omdat hij daarop geen ingediende amendementen van de fracties in overweging zou nemen, heeft de K.V.P. toch een fractievergadering van haar Kamerleden belegd, daarin het regeringsprogram besproken, daarop amendementen ingediend, daarbij verklarende, dat het regeringsprogram, zoals Dr. Drees het bij haar ingezonden had, voor haar onaanvaardbaar was.

De door de K.V.P. ingediende amendementen hebben betrekking op de passages inzake een op bezitvorming gerichte fiscale politiök, inbegrepen een wettelijke voorziening ter bevordering van winstdeling met spaarregelingen; op de aanpassing van de culturele, sociale en publieke voorzieningen in evenvsdcht met de stijging van het nationale inkomen; op de stipulering van de vrije loonvorming en de loondifferentatie, met het recht van de overheid om daarop toezicht te houden in het algemeen belang; en op de formulering in het programma ter zake Nederlands NieuW-Guinea.

Daarbij komt nog, dat het in de kringen van de K.V.P. grote ontstemming verwekt heeft, dat Dr. Drees een definitieive grondwetsherziening in het regeringsprogram niet opgenomen had en blijkbaar ook niet heeft vsdllen opnemen, daar Rome er nog altijd op uit is om de grondwet dusdanig te wijzigen, dat de processies allerwege in heel ons land zullen toegestaan worden.

Ook was men er in de kringen van de K.V.P. niet over te spreken, dat de overeenkomst van Dr. Drees met Ir. Staf aangaande de defensie-uitgaven nog altijd niet aan de fracties was ter kennis ge­ bracht, wat even later wel is geschied. Ook heeft-het in de kringen van de K.V.P. een zekere ontstemming verwekt, dat 'Dr. Drees nu reeds meer dan een maand heeft laten becijferen over de bezuinigingen op de defensie. Dit wordt daarin beschouwd als een bewijs, dat Dr. Drees zijn inzichten, welke hij als vanzelf meende te kunnen aandienen, niet genoegzaam heeft doordacht.

Ook was men in de kringen van de K.V.P. er over ontticht dat de demissionaire minister van Oorlog, Ir. Staf, zo lange tijd nodig gehad heeft om met zijn becijferingen klaar te komen, waarmede hij na lange tijd eindelijk is klaar gekomen, en welke Donderdagmorgen 19 JuU door hem aan de fractievoorzitters zijn medegedeeld.

Uit dit alles kan moeilijk iets anders afgeleid worden dan dat de kans van slagen voor Dr. Drees vrijwel verkeken is; te meer nog, als men weet, dat van de zijde van de A.R.P. en de V.V.D. ernstige bezwaren bestaan onder meer tegen de zo vage Nieuw-Guinea paragraaf en de kapitaalswinstbelasting.

Aan de liberalen zou Dr. Drees de portefeuille van Justitie hebben toegedacht, wanneer zijn vijf-partijen-kabinet tot stand zou komen. De socialisten zouden in dat geval daarvoor het departement van Verkeer en Waterstaat of Binnenlandse Zaken verlangen.

In de kringen van de Partij van de Arbeid verwacht men niet, dat Dr. Drees bereid zal zijn tot verder onderhandelen over het regeringsprogram, maar de vijf fractievoorzitters zal vragen hem op korte termijn te willen beantwoorden over de vragen, of zij zijn regeringsprogram al dan niet aanvaarden, en hoe zij denken over de zetelverdeling in het mogelijk toekomstige kabinet. In de kringen van de Partij van de Arbeid is men bovendien van oordeel, en in zekere mate er over ontstemd, dat Dr. Drees reeds te veel water in zijn wijn gedaan heeft. Daarin wijst men er op, dat Dr. Drees de eis van de huurbelasting heeft laten vallen en dat in zijn regeringsprogram zoals dit nu uiteindelijk definitief geregeld is, geen woord meer te lezen staat over het staatsbouwbedrijf en over de overheidsinvloed in bedrijven, waarin de staat enig belang heeft.

Het was te voorzien, dat, waar er zó veel geschilpunten, waarvan wij er enkele genoemd hebben tussen Dr. Drees en de andere partijen bestonden, dat hij zijn opdracht om 'n kabinet te vormen, dat geacht mag worden het vertrouwen van het parlement te genieten, aan H.M. de Koningin zou teruggeven. Dit zal volgens de laatste berichten, welke ons ten dienste staan, dan ook geschieden.

Klaarblijkelijk heeft Dr. Drees, na voor de derde maal birmen enkele dagen een onderhoud met Mr. Burger, de leider van de Kamerfractie van de Partij van de Arbeid, gehad te hebben, afgezien van een verdere bespreking met professor Romme. Mr. Burger heeft met de vooraanstaande leden uit de Partij van de Arbeidsfractie, die uit vele delen van ons land door hem bijeengeroepen waren, de politieke situatie besproken, en is daarbij tot de conclusie gekomen, dat verdere concessies van Dr. Drees niet de instemming van zijn fractie zouden kunnen hebben.

Dr. Drees moet daarop professor Romme schriftelijk geantwoord hebben, geen verdere bespreikingen meer nodig te achten.

Vrij algemeen wordt nu aangenomen, dat

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen