Buitenlands OVERZICHT

Deze keer ook zou er weinig belangrijks lit het buitenland te vermelden vallen, indien de gebeurtenissen in Indonesië niet hadden plaats gevonden. De bespreking er van zal dan ook in dit overzicht verreweg de grootste plaats in het buitenlands over2acht innemen. Deze gebeurtenissen zijn mede daarom van zo grote betekenis, omdat Nederland en Nederlandse belangen er zo nauw bij betrokken zijn. Alle Nederlandse ondernemingen zijn in Indonesië onder toezicht gesteld.

Daaromtrent heeft de Indonesische milister-president Djoeanda verklaard, dat alle Nederlandse cultuurondememingen, bedrijven en fabrieken onder controle van de regering zijn gesteld, ook de cultuurondememingen met gemengd Nederlands-Indonesisch kapitaal. In de bekendmaking van dit besluit is medegedeeld, dat het beheer van deze cultuurbedrijven zal worden overgedragen aan het ministerie van landbouw. Alle employe's, met inbegrip van de direktie, staf en arbeiders, moeten aan de namens de minister van landbouw verstrekte orders gehoorzamen. Obstruktie of handelingen, welke aan deze cultuurbedrijven — welke in de bekendmaking van vitaal belang voor Indonesië worden genoemd — schade zouden kuimen aanbrengen, zijn verboden. De chef-staf van de Indonesische landmacht, generaal-majoor Nasution, en de minister van financiën, Sutikno Slamet, hebben de hoofdkantoren der banken in Djakarta, alsmede de agentschappen in de gehele archipel, onder militair toezicht gesteld. De banken zullen echter hun werkzaamheden op normale wijze voortzetten. Overigens zou de toestand in Oost-Java voor de Nederlanders verbeterd zijn. De toestand was aldaar voor hen door bemoeienissen van de communisten buiterir gewoon hachelijk. De meest barbaarse maatregelen waren er tegen hen genomen. Hun waren de benodigdheden voor het eten ontnomen. Zij waren er van gas, water en electriciteit uitgesloten. In één woord, feitelijk waren zij er aan een ellendige hongerdood prijsgegeven, doordat zij in de winkels geen etenswaren mochten kopen, en indien zij nog etenswaren thuis hadden, deze niet op een behoorlijke wijze konden, toebereiden. De regering nu heeft de boycot tegen de Nederlanders aldaar verboden. Tal van Nederlandse gebouwen, scheepvaartmaatschappijen en schepen waren al eerder zogenaamd overgenomen. Dat Indonesië met deze maatregelen diep in het eigen vlees snijdt, wordt zelfs door Indonesische bladen opgemerkt. Er ontstond toch daardoor een grote chaos in 'het maatschappelijke leven. De onderlinge verbinding tussen de Indonesische eilanden, welke door Nederlandse schepen werd onderhouden, was daarmede verbroken, zelfs geheel lam geslagen. In minder of meerder mate is in Indonesië zelfs een staat van anarchie ingetreden. Dit heeft een Indonesisch blad, „Indonesia Raya" aanleiding gegeven om in een hoofdartikel de vraag te steUen, wie op het ogenblik eigenlijk regeert, de communistische partij en de communistische vakbond „Sobsi", of de regering. Het blad wijst er op, dat de arbeiders nog maar steeds door blijven gaan met het overnemen van Nederlandse bedrijven, nadat de regering heeft bekend gemaakt, dat dergelijke acties alleen geoorloofd zijn als de regering daarvoor toestemming heeft gegeven. De regering echter ziet zich geplaatst voor voldongen feiten door het optreden van de communistische arbeiders, welke haar gezag ernstige schade hebben toegebracht. De genomen maatregelen zijn in het buitenland niet onopgemerkt gebleven. In de buitenlandse pers wordt daarover geschreven, en dat in een scherp afkeurende zin. Een Amerikaans blad veroordeelt de houding van de Amerikaanse regering, die nog maar steeds een neutrale houding ten aanzien van de Nederlandse en Indonesische geschillen aanneemt. Het blad schrijft, dat deze houding afkeuring verdient, te meer waar de Amerikaanse regering inzake de soevereiniteitsoverdracht allesbehalve neutraal optrad. Het blad merkt op, dat de Amerikaanse regering er de hand in heeft gehad, dat de overdracht van de soevereiniteit van Indië aan Indonesië op n onverantwoorde handige wijze heeft plaats gevonden. ,

Minister Oulles heeft op de persconferentie te Washington verklaard, dat het wel duidelijk is, dat de toestand in Indonesië de regering aldaar uit de hand loopt, dewijl de communistische vakbonden er doorgaan eigenmachtig op te treden. Zelfs is er van de Amerikaanse regering een schrijven verzonden aan die van Indonesië. Van dit schrijven is van Indonesische zijde verklaard, dat de Amerikaanse regering aangeboden heeft om bemiddelend op te treden inzake de geschillen tussen Nederland en Indone- sië. Van Amerikaanse zijde is dit met beslistheid tegengesproken. Voor zover uit de persberichten aangaande dit sdhrijven valt op te maken, heeft de Amerikaanse regering daarin, zonder haar neutrale gedragswijze bepaald prijs te geven, toch wel haar bezorgdheid en aflceuring over de huidige gang van zaken in Indonesië te kennen gegeven. Dit is zeer wel te verstaan, want indien de communisten in Indonesië de baas worden, dan zullen ook de Amerikanen er niet op te rekenen hebben, dat zij ooit enig profijt zullen hebben van de ruim één miljard dollar, welke zij in Indonesië hebben gestoken en zullen ook zij het nakijken hebben bij dit niet onaanzienlijk bedrag, en tevens moeten waarnemen, dat Indonesië voor de westelijke mogendheden geheel verloren is.

In Engeland bestaat daarvoor de vrees. Velen wezen daar, dat de maatregelen, welke Indonesië thans tegen Nederland genomen heeft, zich straks ook zullen uitstrekken tot de westelijke mogendheden. De Engelse regering heeft dan ook een schrijven tot de Indonesische regering gericht, waarin de tegen Nederland genomen maatregelen onomwonden worden afgekeurd. Zij heeft het daarbij zelfs niet gelaten. Zij heeft de Engelse gezinnen in Indonesië aangeraden om een uitreisvisum aan te vragen. Deze evacuatie acht men nodig, omdat er een communistische campagne aan de gang is om alle West-Europese invloeden te videren. Ook heeft zij aangeboden om in de toestand de behulpzame hand te bieden, wat echter door de Indonesische regering is afgewezen.

De toestand in Indonesië is voor Engeland volstrekt niet van betekenis ontbloot. De Indonesiërs toch hebben buitenlandse firma's onder druk gezet om hun Nederlandse personeel te ontslaan. De meerderheid van deze buitenlandse bedrijven is Engels, waanbij honderden Nederlanders in dienst zijn. Daaronder zijn bijvoorbeeld slechts twee oultuurmaatsehaj pijen op Java, welke Engelse bedrijfsleiders hebben. Het Indonesische personeel is niet in staat het bedrijf te leiden.

Onze regering heeft zich met een telegram tot de Indonesische minister-president Djoeanda gericht, waarin verzocht wordt om de evacuatie van Nederlanders uit Indonesië te vergemakkelijken en te bespoedigen. Daarop heeft de Indonesische minister-president geantwoord, dat zijn regering haar best zal doen om alle hulp te verlenen voor het vertrek van Nederlanders, die Indonesië wensen te verlaten.

President Soekamo, die in de genomen maatregelen een belangrijk aandeel heeft gehad, heeft in een redevoering ten aanhore van 100.000 personen gezegd, dat de bevolking op ontberingen moet rekenen. Deze redevoering was in velerlei opzicht merkwaardig. In de eerste plaats daarin, dat zij slechts 20 minuten duurde, tervwjl zijn redevoeringen anders altijd een geheel uur en somtijds nog meer 'tijd in beslag namen; in de tweede plaats daarin, dat zij niet het tegen Nederland en Nederlanders zo sterk ophitsende karakter had als zijn vroegere redevoeringen. Merkwaardig in haar geheel genomen was deze redevoering, dat zij gematigd van toon was, al verloochende hij de revolutie niet en spoorde in gematigde woorden daartoe aan. Hiermede in overeenstemming was ook wel wat de minister van landbouw verklaard heeft over 't genomen Indonesisch besluit om alle Nederlandse cultuurondernemingen onder regeringstoezicht te stellen. Hij zeide daaromtrent, dat met dit besluit niet bedoeld was om alle cultuurondernemingen en bedrijven te nationaliseren, maar om de veiligheid daarvan te verzekeren. Hieraan voegde hij toe, dat de regering het internationale recht niet had geschonden, doch dat, indien de rege­ ring de contrdle over de cultuurondernemingen niet had overgenomen, andere mensen ze hadden overgenomen. De eigenaren van de Nederlandse ondernemingen heibben volgens deze minister, die waarde van de ondernemingen op twee miljard roepia schatte — volgens anderen is het bedrag van hun waarde veel hoger — hun bezittingen nog niet verloren. Aan het ministerie van landbouw is een speciale afdeling ingesteld voor de uitvoering van het regeringsbesluit. De ondernemingen blijven in hun tegenwoordige groeperingen bestaan en blijven ook onder de tegenwoordige direktie staan. Er zal geen verandering in hun financiering komen, al verwachtte de minister wel, dat er bij hen een terugval in de produktie zal plaats vinden.

Wijzen deze verklaring en andere dingen, onder meer het feit, dat de militairen in Djakarta niet met verlof mogen gaan, er op, dat tegen de communistische koers verzet komt, toch moet men daarop niet al te vast gaan. Men kan toch op de betrouwbaarheid van de Indonesiërs geen staat maken. Zo klinkt de verklaring, welke donderdagavond 12 december door de diplomatieke Indonesische vertegenwoordiging te Den Haag gegeven werd, wel heel mooi, als daarin werd medegedeeld, dat het nimmer de bedoeling van de Indonesische regering geweest is om de 50.000 Nederlanders allen uit Indonesië uit te wijzen en de Nederlandse bedrijven te oonfiskeren.

Voorts werd daarin gezegd: A. De Indonesische regering betreurt ten zeerste de overhaaste stap van de Koninklijke Paketvaart Maatschappij om schepen naar Singapore of elders buiten Indonesië te laten vertrekken. Het is nooit de bedoeling van de regering van de republiek Indonesië geweest om K.P.M.-schepen in beslag te nemen. Indien op verscheidene schepen gewapende militairen aan boord zijn geplaatst, dan is dit slechts een maatregel, voortvloeiende uit de staat van oorlog en beleg om de verbindingen tussen de eilanden te verzekeren.

In dit verband kan worden gewezen op de normale diensten van andere scheepvaartmaatschappijen op Indonesië, zoals de Kon. Java-China Paketvaartlijnen, de Rotterdamse Lloyd, de Maatschappij Nederland en vele andere. De gevolgen van deze overhaaste stap van de direktie der K.P.M, blijken uit de stagnaties in het verkeer van goederen en passagiers. B. Het is nooit de bedoeling geweest en het is ook niet de bedoeling van de Indonesische regering om Nederlandse bedrijven te confiskeren of te nationaliseren. Deze bedrijven zijn nu overal in Indonesië onder regeringstoezicht gesteld om acties van derden te voorkomen. De Indonesische regering beheerst de toestand volkomen. C. Het is ook nooit de bedoeling van de Indonesische regering geweest om de ongeveer 50.000 Nederlanders uit te wijzen. Wel is aan de Nederlandse regering gevraagd de werkloze Nederlanders in Indonesië naar Nederland te laten overkomen.

Men zal er echter goed aan doen te bedenken, dat deze verklaring namens een regering werd afgelegd, welke er niet tegen opgezien heeft om vrijwillig door haar gesloten verdragen te verbreken, en welke niet alleen daarin haar woorden en beloften niet gestand deed, maar ook in tal van andere gevallen. Ook klopt de verklaring van de regering, dat zij haar best zal doen en alle hulp zal bieden om de evacuatie van Nederlanders zo vlot en zo snel mogelijk te doen verlopen, niet met de latere mededeling van haar, waarin wordt medegedeeld, dat zij geen toestemming geeft voor het landen van speciale vliegtuigen in Indonesië voor het evacueren van Nederlanders. Wat ook te zeggen van de officiële mededeling van de Indonesische regering, dat president Soekamo op medisch advies in 'begin januari 1958 naar het buitenland, naar het met Indonesië bevriende India zal vertrekken, en dat India toestemming verleend heeft dat Soekarno aldaar een tijdlang zal verblijven, terwijl Soekamo 2dch donderdag 12 december aan een groep buitenlandse journalisten vertoonde, zeggende: „hier ben ik, opgewekt en wel", en uit India bericht wordt, dat aldaar over een 'komst van president Soekarno niets bekend is? Met dat al, wat heel deze affaire nog zo veel te bevreemdender maakt, is het een onloochenbaar feit, dat in het Indonesische parlement officieel is verklaard, dat president Soekarno op medisch advies voor volledige rust om gezondheidsredenen naar een naburig land, dat hem heeft uitgenodigd, in het begin van januari 1958 zal gaan; een verklaring, welke later nog officieel is bevestigd. De voorzitter van het parlement, Sartono, zal alsdan als waarnemend president optreden, terwijl de dag, waarop hij beëdigd zal worden, 28 december, ook al vastgesteld is.

Het zal echter nog moeten blijken of van het vertrek van president Soekarno, alsook van de beëdiging van Sartono ooit iets zal komen. Veel meer lijkt het er op, dat de Nederlandse ondernemingen zullen genationaliseerd worden. De vakbonden toch gaan steeds nog maar door om in strijd met het regeringsverbod ondernemingen zogenaamd over te nemen. Is de overneming in kannen en kruiken, dan komt er tenslotte de één of andere hooggeplaatste militair, die zijn goedkeuring hecht aan de overneming. Zo valt dan het ene na het andere Nederlandse bedrijf in handen van de Indonesiërs, zodat de leiders van de bedrijven vrij algemeen van oordeel zijn, dat de Nederlanders hun bedrijven in Indonesië kwijt zijn of zullen kwijt worden, wat niet anders is dan een) ongehoorde beroving, een brutale diefstal.

In het 'kort nog het navolgende. De topconferentie van het Noord-Aflantische pact staat maandag 16 december te Parijs aan te vangen. Reeds zijn onderscheidene ministers, onder anderen minister Dulles, te Parijs aangekomen, en is president Eisenhower in een speciaal vliegtuig, nadat zes dokters hem onderzocht hebben en zijn gezondheidstoestand zeer goed bevonden 'hebben, daamaar onderweg. Ook minister Dr. Drees is voornemens zich naar Parijs te 'begeven. Het enige doel van zijn reis naar Parijs is: de deelnemers aan de topconferentie er van te doordringen, dat het ook voor hen van het grootste belang is in wiens handen Indonesië zal geraken.

Dr. Drees zal slechts één dag in Parijs blijven, maar op die dag 'hoopt hij de crisis in Indonesië ter sprake te brengen in de plenaire zitting van de topconferentie en haar tevens op het hoogste niveau met president Eisenhower te bespreken.

Op zichzelf is deze bemoeienis van Dr. Drees toe te juichen. Doch de crisis in Indonesië had in het geheel niet behoeven plaats te grijpen indien zijn regering, daarin gesteund door de P.v.d.A., de K.V.P., de V.V.D. en enkele C.H.U.-Kamerleden, niet er hard aan medegewerkt had, dat de soevereiniteit over Indië aan Indonesië was overgedragen. Dat is per .slot van rekening de kapitale misslag, waaruit al de ellende van Nederland en zo vele Nederlanders is voortgesproten. Na zijn voorgenomen taak volbracht t» hebben, keert Dr. Drees onmiddellijk naar Den Haag temg, dewijl de ontwikkelingen in de Indonesische crisis niet todaten, dat hij langer wegblijft. De minister van Buitenlandse Zaken, Mr. J. M. A. H. Luns, en de staatssecretaris E. H. van den Brugel zullen de Nederlandse delegatie ter conferentie in da voornaamste plaats verder vertegenwoordigen.

In de eerste plaats zal de topconfercntia zich bezig houden met de Russische voorsprong op het gebied van de geleida projektielen op lange afstand, wat een probleem van de eerste rang is, te meer waar er allerminst een eensgezindheid onder de vijftien landen van het Noord- Atlantische pact bestaat. Er zal naar gestreefd worden om deze op de conferentie tot stand te brengen. De conferentia heeft slechts één agendapunt: Kwesties die voor 'het 'bondgenootschap van belang zijn. Op de conferentie zal een punt van bespreking uitmaken: het oprichten van ra'ketafweerbases op het grondgebied van de landen, welke bij het Noord-Atlantische pact zijn aangesloten. Onderscheidene kleinere landen hebben daartegen ernstige bezwaren, daar hun regeringen vrezen, dat de Sovjet-Unie het oprichtea van raketafweerbases als een uitdagin" tegen haar zal beschouwen. Ook onze regering deelt deze bezwaren: Doch als de militaire deskundigen van het pact het er over eens zijn, dat het voor de verdediging van het westen noodzakelijk is dat ook in Nederland afweeraketbases worden opgericht, zal onze regering zich daar niet tegen verzetten.

De Russische regering heeft zich niet zuinig met de topconferentie bemoeid Zij heeft aan onderscheidene regeringen een schrijven gericht, ook aan de onze. Dit schrijven muntte uit door grote vriendelijkheid. Doch algemeen is men van oordeel, dat men aan vriendelijkheid op het papier niets heeft. Bij dit schrijven heeft de Russische regering het niet gelaten. Heel wat minder vriendelijk, zelfs in zekere zin derigend, zijn haar verdere bemoeienissen.

In de politieke commissie van de Organisatie der Verenigde Naties zeide de Russische vertegenwoordiger Koeznetsjof, dat de Russische regering bereid is de betrekkingen met alle landen uit te breiden en te verbeteren. Daarbij bracht hij de reeds bekende Russische verlangens naar voren. Hij drong er namelijk op aan, dat er een apart verdrag tussen Amerika en Rusland tot stand zou komen, dat de Sovjet-Unie, Amerika en Engeland zich althans voorlopig moeten verbinden geen kernwapens te gebruiken en met ingang van 1 januari aanstaande proeven met kernwapens, voorlopig voor een tijdperk van ten minste twee of drie jaar, stop te zetten; dat de Sovjet-Unie, Amerika en Engeland een overeenkomst moeten sluiten, waarbij zij afzien van het stationeren van kernwapens in Duitsland; dat een zone van atooiu-vrije •wapens in Midden-Europa zal worden opgericht en dat ook andere reeds bekende Russische verlangens ook betreffende het midden-oosten zullen worden ingewil- Hgd.

Hierbij verklaarde een commentator van radio Moskou dezer dagen, dat wanneer Amerika en Rusland geen overeenstemming bereiken over de laatste Russische voorstellen, het enige alternatief is de atoomoorlog, of totale zelfmoord, zoals de Amerikanen het noemen. Uit dit bericht blijkt ook wel heel klaar, dat de wereld nog altijd in het boze ligt en dat allerlei zonden en gruwelijke ongerechtigheden steeds meer en vrijer worden bedreven, wanneer Gods Woord en geboden als richtsnoer voor het leven worden verworpen, zoals dat in onze dagen het geval is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen