Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

BUITENLANDS OVERZICHT

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

BUITENLANDS OVERZICHT

10 minuten leestijd Arcering uitzetten

De begrafenis van Dulles heeft er toe geleid, dat de Geneefse konferentie onderbroken is. Deze toch werd bijgewoond niet alleen door zijn opvolger, minister Herter, maar ook door de ministers van de westelijke mogendheden, ja zelfs door de Russische minister Gromyko.

De aanwezigheid van al deze ministers heeft president Eisenhower te baat genomen om met hen een onderhoud te hebben, waarin hij hen aangemoedigd heeft om de konferentie straks zo te leiden, dat er daarop enige overeenstemming zou bereikt worden, zodat daarna een topkonferentie zou kunnen volgen.

De ministers zijn daarop gezamenlijk in een Amerikaans vliegtuig naar Geneve teruggekeerd. Zij hadden zo een schone gelegenheid om met elkander besprekingen te voeren. Velen hoopten, dat wat op de grond niet gelukt was, thans in de lucht verkregen zou worden, namehjk dat zij het op enige punten althans met elkander eens zouden worden.

De ministers hadden president Eisenhower ironisch de suggestie horen uitspreken, dat zij maar in de lucht moesten bhjven totdat zij een overeenstemming hadden bereikt. Hij zou, indien nodig, wel een tankvhegtuig sturen, zodat het toestel in de lucht brandstof zou kunnen innemen. Dit vertelde de bondskanselier Dr. Adenauer na een lunch, welke de president aan de buitenlandse autoriteiten had aangeboden.

Na deze lunch zeiden Gromyko, Couve de Marville en Selwyn Lloyd lachend tegenover de journalisten, overeenstemming te hebben verkregen over een verklaring, dat het onderhoud met president Eisenhower een nuttig en aangenaam verloop had gehad.

Of dit en nog andere zaken er de aanleiding toe gegeven hebben, dat zowel in de Amerikaanse als in de Russische pers optimistische verklaringen zijn verschenen, dat de konferentie suksessen zou opleveren, valt moeilijk uit te maken, doch een feit is het, dat zij daarin gestaan hebben.

Het Amerikaanse blad de New York Times schreef, dat het einde van de konferentie te Geneve nabij was. Het blad meldde, dat de ministers van de westelijke mogendheden overeenstemming hadden bereikt over vier beginselen, welke zij aan minister Gromyko zouden voorleggen en die het allicht mogehjk zouden maken dat tegen het einde van de volgende week de konferentie kan gesloten worden.

De officiële Sovjetbladen „Prawda" en „Izwestia" schreven terzelfder tijd, dat de konferentie van de ministers van buitenlandse zaken in een nieuwe fase komt, waarbij konkrete vraagstukken zullen worden aangesneden. Tot op heden waren de standpunten van de deelnemers aan de konferentie niet zo duidelijk bepaald, doch zij hebben de wens te kennen gegeven, punten van overeenstemming te zoeken en dit feit is zonder tvvdjfel positief.

Ook zijn volgens berichten uit Amerika Amerikaanse ambtenaren in Washington enigszins optimistisch over de mogelijkheid, dat binnen tien dagen voldoende overeenstemming tussen de vier ministers zal zijn bereikt om de Amerikaanse regering in staat te stellen zich akkoord te verklaren met het beleggen van een topkonferentie.

topkonferentie. •Dit optimisme is echter maar van korte

duur geweest. Volgens de laatste berichten moet hoog boven de Atlantische Oceaan in het Amerikaanse vliegtuig de konferentie van Geneve in haar beslissende fase gekomen zijn, in die zin, dat er geen overeenstemming was bereikt; welke ook tot dusver niet bereikt is nadat de ministers allen weer met beide benen te Geneve op de grond stonden, en daarna later op de middag ten huize van minister Selwyn Lloyd en nog later ten huize van minister Gromyko ook, niet bereikt is.

De steward van het Amerikaanse vliegtuig verklaarde, dat het kennelijk een goed idee was geweest om de ministers in de besloten ruimte van zijn toestel bijeen te brengen, want er was door hen veel gelachen. De ministers hadden de jasjes er bij uitgetrokken en de stijve Engelsman Selwyn Lloyd had zelfs zijn mouwen opgestroopt. Zes uren lang werden koetjes en kalfjes besproken, tijdschriften met blote jongedames bekeken en frisse dranken genuttigd, waarbij minister Gromyko in een vlaag van Amerikanisme Coca-Cola boven wodka verkoos.

Daarna zetten de vier ministers zich om een kleine tafel om_ te proberen in hemdsmouwen him konferentie uit de impasse te krijgen. Anderhalf uur achtereen trachtten de westelijke ministers minister Gromyko er toe te bewegen een toezegging te doen, dat zijn regering de status van Berhjn niet eenzijdig zal veranderen zo lang er nog over wordt onderhandeld op de huidige konferentie of straks op de topkonferentie. Zij verklaarden hem niet te kunnen toestemmen in een topkonferentie, als dit onder druk zou staan van een Russisch dreigement met eensajdige maatregelen, namelijk onder het dreigement, dat de Russische regering een afzonderlijk vredesverdrag met de Oostduitse republiek zou sluiten indien er in de hangende kwesties geen gemeenschappehjke overeenstemming verkregen zou worden. Minister Gromyko bleef echter hardnekkig op het Russische standpunt staan.

Het staat nu wel vast, dat de voorstellen van de oostelijke en de westeHjke delegaties aangaande de hereniging van Duitsland, respektievelijk een vredesverdrag met de beide Duitslanden, geen kans hebben om aanvaard te worden. Op dit zo gewichtige punt lopen de standpunten nog even ver uiteen als toen de ministers in Geneve de konferentie begoonen. Weliswaar neemt men aan, dat in plenaire zittingen de voorstellen der westelijke en der oostehjke regeringen nog eens weer voor de zoveelste maal ter sprake zullen komen en dat elke partij daaruit zo veel mogelijk propagandistische munt zal trachten te slaan. Zo wordt verwacht, dat minister Gromyko de deelneming van Polen en Tsjecho-5lowakije aan de topkonferentie opnieuw ter tafel zal brengen.

Of minister Gromyko tenslotte nog enig water in zijn wijn zal doen, daarover lopen de inzichten in de persbeoordelingen nogal uiteen. In sommige bladen kan men lezen, dat dit stellig wel het geval 2al zijn, omdat minister-president Chroestsjef zo op het houden van de topkonferentie gesteld is, in andere bladen echter vv^ordt dit sterk betwijfeld. Men grondt zijn twijfel op het feit, dat de Russische woordvoerder na het souper, dat met gebruik van kaviaar en wodka ten huize van Gromyko gegeven werd, verklaarde, dat de konferentie zich in voorwaartse richting en niet achteruit bewoog.

Minister Gromyko moet op dat souper een eerste uiterst voorzichtige aanv\djzjng gegeven hebben, dat men bij gebrek aan volkomen overeenstemming misschien tot een interimregeling over Berlijn zou kunnen geraken.

De westelijke ministers zullen zich, naar verwacht wordt, bij een interim-regeling over Berlijn neerleggen, waarbij zij dan enkele konsessies aan de Russen zullen doen. De Westduitsers zijn over deze ontwikkeling allesbehalve tevreden. Zij zien in zelfs de geringste konsessie in de kwestie Berlijn een sterk bevwjs van zwakheid tegenover de Russen en ook tegenover de Oostduitse regering, welke tot dusver over de gang van zaken in Geneve zich verblijden kan.

De Westduitse delegatie is bepaald ontstemd over Dulles' opvolger, die tot dusver meer pro-^Engelse en pro-Franse gevoelens aan de dag heeft gelegd dan sympathieën voor het Westduitse standpunt. Zij vreest vooral ook, dat de betrekkelijk onervaren minister Herter niet in staat is de Engelsen in toom te houden, zoals EhiUes dat vermocht te doen. En voor de Westduitse regering is het vooral minister Selwyn Lloyd, die de westelijke zwakheid tegenover Gromyko's glimlachpolitiek vertoont.

De konsessies, welke de westelijke ministers zullen doen, houden niet in, dat zij bereid zullen zijn ook maar iets te veranderen in het bezettingsstatuut aangaande het westelijke stadsdeel van Berlijn. Zij hebben tot minister Gromyko bij voortduring gezegd: Wij zijn daar en vrij blijven daar.

Maar als bewijs van enige tegemoetkoming aan de Russische regering zullen de westelijke ministers allicht bereid gevonden worden om de uitzendingen van de Westberlijnse radio iets te verzachten en eventuele garanties te geven tegen de spionage-en sabotage-aktiviteit, welke volgens Gromykp van die aard is, dat zij West-Berlijn tot hoogst gevaarhjk kruitvat maakt.

Van Westduitse zijde is echter verklaard, dat de radio van West-(Berlijn zal blijven uitzenden totdat Duitsland herenigd is. Deze verklaring werd afgelegd wel zeer vermoedelijk naai aanleiding van Gromyko's eis om de Westberlijnse uitzendingen stop te zetten, dewijl zij lasterlijke propaganda tegen Oost-Duitsland inhielden.

Na zovele dagen van onderhandelen, eerst in de openbare vergaderingen in de Geneefse konferentie en privébesprekingen van de ministers daar ter plaatse, daarna in het Amerikaanse vliegtuig en later nog eens in privébesprekingen van de ministers te Geneve, zijn de westelijke ministers er nog niet achter kunnen komen wat Gromyko en de Russische minister-president Chroestsjef nu eigenlijk precies met Berlijn van plan zijn. Tot dusver heeft Gromyko nog steeds de voor de westelijke ministers volstrekt onaanvaardbare eis voor een vrijstad Berlijn gehandhaafd.

Met dat al houdt men het er toch vrij algemeen voor, dat de konferentie te Geneve niet lang meer zal duren en dat de ministers thans bezig zijn een slot-communiqué samen te stellen, waarin de Russische eis ten opzichte van Berlijn als een vrije stad gehandhaafd zal blijven, maar de westehjke mogendheden gelegenheid gegeven wordt om te verkla­ ren, dat het Russische dreigement is weggenomen.

Dit communiqué zal wel zeer veel gelijken op het slotcommuniqué van de ministerkonferentie van 23 mei tot 20 juni in het Palais Rose te Parijs, welke de eerste konferentie was na de blokkade van Berhjn. Toen werd in het communiqué medegedeeld, dat er geen overeenstemming was bereikt over de hereniging van Duitsland, maar: a. dat een nieuw overleg daarover zou plaats vinden; b. de financiële en ekonomische betrekkingen tussen West-en Oost-Duitsland verbeterd zouden worden; c. de beweging van personen, goederen en inlichtingen tussen de twee delen van Duitsland vrijer zou worden; d. alles zou worden gedaan om een normalisering van het leven in Berlijn te bewerkstelligen; e. Duitse experts uit West-en Oost-Duitsland bij dit alles te hulp zouden worden geroepen; f. de overeenkomst van kracht zal blijven, welke kort tevoren in New-York door Malik en Jessup was gesloten, welke een garantie behelsde van de vier grote mogendheden voor de vrije toegang tot West-Berlijn door Oost-Duitsland.

Men kan uit de huidige gang van zaken met aHe recht opmaken, dat er in tien jaren tijds ondanks het op papier zo fraai klinkende slotcommuniqué van de Parijse konferentie nog niets veranderd is ten aanzien van Duitsland en Berlijn, wat wel het onvermogen toont om het wereldbestuur enkel met de menselijke rede te willen leiden, zonder dat daarbij met God en Zijn Woord rekening wordt gehouden.

Enige vordering ten goede laat nog steeds op zich wachten, ondanks alle pogingen welke daartoe zijn aangewend.

Het hgt geheel in de Russische lijn om de schuld daarvan geheel in de schoenen van de westelijke regeringspersonen te schuiven, zoals de Russische minister-president Chroestsjef in een rede, welke hij in de Albanese hoofdstad Tirana hield, dan ook deed. Hij beschuldigde daarin de westelijke delegaties van wanbegrip en verkoperspraktijken tijdens de konferentie van Geneve. Hij verklaarde tevens, dat slechts de Russische regering er werkelijk op uit was om tot overeenstemming te komen, en keerde zich verder met grote heftigheid tegen de Frans-Duitse vriendschap.

Hij waarschuwde de Franse regering er voor, dat zij geheel foutief meent West-Ehiitsland vanwege zijn rijkdom nodig te hebben en het daarom 'bewapent en te vriend houdt. Volgens Chroestsjef is West-Duitsland echter in wezen sterker dan Frankrijk en hij voorspelde dan ook dat West^Duitsland over Frankrijk zou domineren.

Intussen wordt vrij algemeen aangenomen, dat ondanks alle geschülen toch tot het houden van een topkonferentie op de konferentie te Geneve besloten zal worden.

Dit artikel werd u aangeboden door: Staatkundig Gereformeerde Partij

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 4 juni 1959

De Banier | 8 Pagina's

BUITENLANDS OVERZICHT

Bekijk de hele uitgave van donderdag 4 juni 1959

De Banier | 8 Pagina's