voor oud en gang

CLXXXVII.

Wering van Groen uit de Kamer door de liberalen bepleit, gelijk in deze eeuw door A.R. en C.H. ten aanzien vanj kleine partijen o.a. de S.G.P. werd gedaan. De stem der Dordtse Synode.

In hetgeen voorafging werd gewezen ep de grote ontstemming, welke onder de voorstanders van het bijzonder onderwijs op christelijke igrondslag bestond over het tweede wetsontwerp van minister van Reenen inzake het lager ondeiwijs, waarbij inzonderheid de aandacht werd gevestigd op het adres van een achttal hervormde predikanten, onder wie Ds. Heldring, naar wie dit adres gewoonlijk wordt aangeduid als het adres-Heldrüig, hoewel het met vrij grote zekerheid nagenoeg geheel door Mr. Groen van Prinsterer is opgesteld. Voorts zagen wij, dat Groen heftig bestreden werd door de liberale pers, zo zelfs, dat men heel duidelijk liet blijken, dat men Groen het liefst niet meer in de Tweede Kamer zag terugkeren, ja, dat men het allerbeste deed door hem uit de Kamer te weren.

Ook ten deze hebben de Kamerleden der S.G.P. een zelfde ervaring opgedaan als Mr. Groen van Prinsterer. En merkwaardig is het wel, dat dit ten aanzien van de S.G.P.-Kamerleden niet kwam van liberale zijde, maar van de kant van lien, die zich vooral in verkiezingstijd' zo gaarne aandienen als de volgelingen en geestverwanten van Groen, die gewoon was van zichzelf te betuigen, dat tój geen staatsman was, maar een evangeliebelijder. Wij herinneren slechts aan ^n voorstel van de antirevolutionaire minister, wijlen Mr. de Wilde, waarin "epaald werd dat een partij drie Ka­ merzetels moest behalen om in de Tweede Kamer vertegenovoordigd te kunnen zijn. Dat het hierbij het kennelijke doel was om de S.G.P. uit de Kamer te weren, werd zelfs door de linkerzijde aangevoeld. Zo was het de tegenwoordige Prof. Oud, destijds Kamerlid voor de Vrijzinnig Democratische Bond, die bij die gelegenheid interrumpeerde: U wilt Ds. Kersten de hals omdraaien. En nog niet zo lang geleden, in 1958, was het de christehjk-historische heer TUanus, die de regering in overweging gaf om een bepaling in het leven t© roepen, waarbij voorgeschreven zou worden, dat ©en partij zelfs vijf zetels moet verwerven om in de Kamer vertegenwoordigd te kunnen zijn. Degenen, die Groen zo hoog op het schild verheffen, w^anneer het in hun kraam te pas komt, gedragen zich tegenover de hun niet welgevallige partijen dus al even gelijk als destijds de liberalen tegenover Groen!

Wij wezen reeds op het , , Nieuwsblad van 's-Gravenhage", dat zich in 't midden der vorige eeuw afvroeg of het wel in het bélanig van het land was, dat Groen weer in de Kamer 'kwam. En de redakteur van het „Tielse Weekblad", het liberale Kamerlid van Dam van Isselt, schreef onder meer woordelijk: „Er is een partij in den lande, die zorgvuldig uit de Kamer moet worden geweerd; het is die der revolutionairen, die zich antirevolutionairen noemen". Voorts richtte ditzelfde Kamerlid tot Groen de minder­ waardige aantijging, dat deze aan monomanie leed, dat wil zeggen, dat hij door een waandenkbeeld beheerst werd, namelijk, dat hij en zijn vrienden waanden het vaderland tot de hoogste trap van geluk te kunnen brengen, door stipte naleving van de voorschriften der Dordtse Svnode, treuriger igedaohtenis, zo voegde hij er aan toe. Hoewel smalend bedoeld, strekt het Groen tot eer, dat men van liberale zijde aldus over hem schreef.

Tegenwoordig zuUen de liberalen van de antirevolutionairen en christelijkhistorisohen niet meer zeggen^ dat zij naar de voorschriften der Dordtse Synode willen handelen. Hoewel zij door de huidige liberalen af en toe bestreden worden, dat zij het geluid der Dordtse Synode naar voren brengen, hebben wij nimmer van Hberale zijde vernomen. Wel werd hun meermalen voor de voeten geworpen, dat zij liberaal waren en zijn in him politiek, geHjk dit door Prof. Oud in het nabije verleden meerdere malen werd gedaan. Ook werd door dezelfde hrm de vraag gesteld of het woord modem sloeg op christelijk of op staatsman, toen namelijk bij de Kamerverkiezing van 1956 minister Zijlstra door zijn eigen geestverwanten als een modem christehjk staatsman den volke was voorgesteld, maar nogmaals zij het opgemerkt, dat de A.R. en C.H. in hun staatkundig beleid de voorschriften der Dordtse Synode wensen te volgen, zal men in redevoeringen en geschriften van de hedendaagse liberalen tevergeefs zoeken.

Dit werd integendeel van liberale zijde wel betuigd ten aanzien van de Kamerleden der S.G.P. Wij wijzen daartoe op een uitlating van het liberale dagblad d© „Nieuwe Rotterdamse Courant", inhoudend, dat door het optreden der S.G.P. de stem der Dordtse Synode wederom in de Tweede Kamer werd gehoord. Dat men dit van die zijde zo scherp aanvoelde, laat zich begrijpen. Terwijl toch van A.R. zijde in 's lands hoge vergadering beginselen werden uitgedragen, die vierkant tegen de Dordtse Synode ingingen, werden van Staatkundig Gereformeerde zijde de door deze Synode voorgestane en in de oude, onverminkte beÜjdenis vertolkte beginselen voorgedragen en bepleit. Men denke slechts aan het ongewijzigde artikel 36 der Nederlandse Geloofsbelijdenis, dat zich ten enenmale niet verdraagt met een vrijheid zoals door de antirevolutionairen en christelijk-historischen wordt voorgestaan, waarbij de lastering van God als zodanig door de overheid niet mag worden gestraft en ook de propaganda voor het ongeloof maar vrijelijk moet worden toegelaten. Niet minder kwam het uit, dat de S.G.P. de door de Dordtse Synode voorgestane beginselen voorstaat, toen de Kamerleden der S.G.P. opkwamen tegen het zenden van een gezant naar de paus van Rome en meermalen een amendement indienden om dit gezantschap afgeschaft te krijgen, waarbij zij helaas eerst de antii-evolutionairen alleen en later, na de laatste oorlog, ook de christelijk-historischen, zulks in strijd met de beginselen der hervormers en der Dordtse vaderen en ook die van Mr. Groen van Prinsterer, tegen zich kregen. In een volgend artikel keren wij weer terug tot Groens strijd voor de vrijheid van onderwijs.

verontschuldigen, als ibij degenen, die de jaren der jeuigd achter zich hebben. En dit niet alleen in betrekkelijik ilcleine aangelegenheden, maar ook in die, waarin het "welvaren van volken nauw betrokken is.

Dit komt ooik voor bij de geklommen spanningen en onenigheid in Zuid-Oost-Azië.

In een brief heeft de kommunistiscJie Ohinese minister-president Tsfoe En Lai zijn kollega van India, Nehroe, ibesohuldigd van grensschendingen, door het leger (van India bedreven. Hij heeft namelijk aan Nehroe gesdhreven, dat de gespannen toestand aan de Indiaas-Ohinese grens veroorzaak is door grensoiverscihrijding en provokaties van de kant van de Indiase troepen.

Wel stelt de Chinese ministei-president in 'zijn hiiei vreedzame ondefhaodelrngen voor om tot een oplossing van de gesohiHen te komen, tijdens welke onderhandelingen de Bhuidige toestand gehandhaafd zou moeten worden, maar ook schrijft hij, dat eenzijdige aanspraken van de regering van India zullen mislukken en dat de troepsn van India zich onmiddellijk moeten terugtrefeken uit ihet ibezette Ohinese gebied, terwijl in de brief de Indiase troepen worden beschuldigd van 'het beschermen van Tibetaanse opstandelingen.

Volgens Tsjoe En Lai was het duidelijk, dat de ihistorisdhe adhtergrond van de moeüijkheden de Engelse agressieve ambities zijn geweest ten tijde van (het Engelse ibewind over India, waarmede ihij de Engelsen een veeg uit de pan geeft. In die periode zouden volgens hem de Engelsen .getraöht hebben Ti'bet in hun macht te krijgen, terwijl de Chinese minister-president daaribij in zijn brief uitspreekt, dat hij een billijke houding in deze kwestie van de regering van India verwacht, maar dat deze regering daarentegen erkenning gevraagd theeft van een toestand, die oorspronkelijk door Engelse druk was verkregen, en dat zij zelfs niet teruggeschrokken was van het gebruiken van geweld om haar eisen kracht bij te zetten.

De zogenaamde Macmahonlijn was een produkt van die Engelse agressieve politiek tegen dat deel van China, dat Tibet 'heet, maar geen enkele Ohinese regeling heeft ooit deze grens erkend, aldus uitte Tsjoe En Lai zich in zijn t> rief.

Over de grensstaatjes Sikkim en, Bhoetam schreef hij, dat zijn regering in vriendschap met deze staatjes wil leven en dat zij altijd de bijzondere betrekkingen tussen deze Staatjes en India heeft erkend. De todiase regering heeft vrijwel onmiddellijk een antwoordlboodsdhap aan de fcommimistische Ohinese regering ge2x> nden, waarin 2aj zich bereid verklaart niet opnieuw troepen naar Longdjoe te ziulten zenden, indien Chinese militairen uit dat gebied worden teruggetrokken. Zij blijft echter de Macmahonlijn als grens erkennen en zal zich niét uit gebieden, die een deel van India uitmaken, laten wegjagen. Bij het incident, .dat onlangs ibij Longdjoe had plaats gevonden, hadden Indiase troepen uit zelfverdediging van de wapens gebruik gemaakt.

De regering van India — zo luidt höt in haar boodschap — stemt in met de ondei*hand'elinigen over de grensgeschillen en is bereid de hiudige toestand tot na afloop van deze onderhandelingen te handhaven, doch het wil gaarne de procedbre weten, die de Chinese regering bij de ondei^handelingen wil volgen. (De regering van India verwerpt echter de klacht, welke Tsjoe En Lai in zijn brief geuit heeft, namelijk dat de Tibetaanse opstandelingen van uit haar grondgebied' zoudten opereren. De in India aangekomen Tibetanen waren ontwapend, of, voor zover zij geen afstand van hun wapens wilden doen, uit India venvijderd. Het officiële persbureau Tass heeft in Moskou ©en verklaring van leidende Russische kringen uitgegeven, waarin wordt verklaard, dat zij hopen, dat de regeringen van China en India op basis van hun gemeenschappelijke belangen en hun traditionele vriendschap de verschillen over de grenzen in vriendschappelijke geest zullen regelen. In deze verklaring wordt er op gewezen, dat de westehjke berichten over de gren.sgeschillen tussen de Chinese en de Indiase regering er op gericht zijn de spanning in de wereld te versterken aan de vooravond van het •bezoek van de Russische minister-president Ghroestsjef aan Amerika, terwijl men met deze berichten ook een wig wil drijven tussen India en China.

In de verklaring van het Russische persbureau Tass worden de gesohilfen en incidenten 'betreurd. Er wordt daarin tevens op gewezen, dat de vriendsohappelijke samenwerking tussen de regeringen van India en Rusland zich goed ontwikkelt volgens denkbeelden van een vreedzaam naast elkander bestaan van de landen, waarover zij regeren.

Door diplomatieke Engelse kringen wordt er de aandacht op gevestigd, dat in de verklaring van Tass het standpimt van de kommun'istische Ohinese regering niet geheel wordt onderschreven, waaruit blij; kt, dat de Russische i^egering zich niet wil scharen achter de beschuldigingen van de Ohinese regering tegen die van India. Daarin wordt voorts aangenomen, dat de Russische regering de spanning in Zuid-Oost-Azië niet wil verscherpen, waardoor de onderhandelingen tussen 'Ghroestsjef en Eisenhower 2»uden kunnen bedorven worden. Bovendien wordt door de Engelse diplomatieke 'kringen nog met alle nadruk tegengesproken, dat de Engelse regering zich ten tijde van haar bewind in India schuldig zou gemaakt 'hebben aan agressie tegen China of Tibet.

De boodschap van de Indiase ministerpresident is nogal in vrij scherpe woorden vervat. Of zij er toe zal bijdragen, dat de spanning 'tussen de Indiase en de Chinese regeringen wordt weggenomsn of zelfs verminderd, valt dan ook te betwijfelen, al is de hoop van velen daarop gevestigd; te meer ook niet omdat de geestelijke eii wereldlij'ke leider van Tibet, de Dalai Lama, een officieel beroep heeft gedaan op de Organisatie der Verenigde Naties om het Tibetaanse vraagstuk te bespreken. In een 'brief aan de 'sekretarisHgeneraal van deze Organisatie schrijft de Dalai Lama, dat de aigressie van de Chinese strijdkrachten tegen het Tibetaanse volk nog niet ten einde is. Tibet wordt volgens hem thans bezet geihouden door de Chinese troepen. Hij dringt op onmiddellijke tussenkomst van de Organisatie der Verenigde Naties aan op humanistische gronden, verfclarende dat het üjdeni van het Tibetaanse volk elke beschrijving te boven gaat.

De Amerikaanse regering ondersteunt het verzoek van de Dalai Lama om de Tibetaanse kwestie 'onmiddellijk in de Organisatie der Verenigde 'Naties te behandelen. Het Amerikaanse departement van buitenlandse zftken heeft veridaard: Wij zijn van m'ening, dat de wereld mioet weten wat de Dalai Lama te zeggen heeft, want de Tibetaanse kwestie bergt implikaties voor de vrije voilkeren overal ter wereld in zich.

Bij deze geschillen komt nog de toestand in Laos. Deze is nog altijd van ernstige aard. In de Veiligheidsraad is het 'besluit genom'en, met de stem van de Russische gedelesgeerde tegen, dat er een kommissie naar Laos gezonden zal wordten om daar een nader onderzoek in te stel'en. Deze kommissie ïs, als wij dit overzicht schrijven, op reis naar Laos. Zij zal bij haar ondeiaoek moeilijk kunnen vaststellen dat de 'opstandelingen in Laos gesteund worden door gewapende troepen uit het kommtmistisohe Noord-Vietnam, wat door de autoriteiten aldaar met alle nadru'k wordt ontkend en als eert valse beschuldiging door hen van de hand gewezen wordt. Of deze kommissie iets ten goede zal 'kunnen uitrichten, moet ten stelligste betwijfeld worden, alsmede of zij dienstig kan zijn om de onrust in Zuid-Oost-Azië weg te nemen of zelfs enigermate tot vermindering te 'brengen. President Eisenhower heeft in een rede voor radio sn televisie het Amerikaanse volk verslag uitgebracht van zijn reis naar Europa, en ook de persionen genoemd met wie hij een onderhoud heeft gehad. Hij sprak daarin tevens de hoop uit, dat 'het aanstaande on'derhoud met Chroestsjef er toe zal 'bijdragen om de bestaande spanningen in de wereld te verminderen.

In dat onderhoud, zo zeide de president, zullen geen beginselen of fundamentele belangen te koop worden aangebo'dsn. Er zal niet vrorden gesproken over onderwerpen, welke rechtstreeks in verband staan met de belangen van onze 'bondgenoten 'of met die van enige andere vrije staat. Als redenen voor de uitnodiging van 'Chroestsjef noemde Eisenhower achtereenvolgens: a. de wens om de Sovjetpremier in de gelegenheid te stellen te zien hoe Amerika en 'de Amerikanen zijn, en hem te laten waarnemen wat een groot en welvarend volk in wer-'kelijkheid betekent; b. de wens om 'hem. van aangezicht tot aangezicht de belangrijke meningen te vertellen van het Amerikaanse 'volk over de grote kwesties van deze tijd, waaronder die van West-Berlijn, en om rechtstreeks van hem zijn mening over die vraagstukken te vernemen. Wat de mogeHjkheid 'betreft van eea eventuele topkonferentie, verzekerde de president zijn toehoorders, dat enig akkoord over een dergelijke konferentie gegrondvest moet zijn op de zekerheid, dat onze status en onze reohten worden gerespekteerd. Bovendien, zo verklaarde de president voorts, zijn wij van mening, dat er van Russische zijde een bepaalde duidelijke aanwij'zing moet zijn, hoe die ook gegeven wordt, dat emsti'ge onderhanidelingen een werkelijke belofte inhouden ifflzake vermindering van de oorzaken van spanningen in de wereld.

De leiders van Amerika's bondgenoten, zo verklaarde Eisenhower ook nog, hebben voor onze beweegredenen om de heer Chroestsjef uit te nodigen voor eea bezoek aan Amerika begrip getoon'd, ea ik 'zeK koester alle vertrouwen, dat het Amerikaanse volk de Soyjet-premier, zijn echtgenote en overige gezinsleden met traditione'le Amerikaanse wellevendheid en waardigheid zal begroeten, vermelden wij tenslotte nog, dat vastgesteld is, dat in Engeland op 8 oktober a.s. de verkiezingen ivoor led'en van het lagerhuis zullen worden gehouden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen