BUITENLANDS OVERZICHT

Nog altijd staat het be2x> ek van Chroestsjef aan Amerika in het centrum der belangstelling. Lange artikelen zijn daarover in de wereldpers verschensn. Daarin wordt geoordeeld, dat er igeen afdoende opheldering over de toestand in de wereld na 'dit bezoek gekomen is, dewijl het communiqué, dat over het onderhoud, dat president Eisenhower met de Russische president gehad heeft, is mtgegeven, uiterst kort en vaag gesteld is.

Dit heeft Chroestsjef bepaald gewild. Ook al, zo wordt er geoordeeld, opdat de Westduitse bondskanselier Dr. Adenauer geen gelegenheid geboden zou worden om op het beslotene kritiek te leveren. Er is wel enige wijziging in het standpunt van president Eisenhower ten aanzien van Berlijn gekomen. Deze moet niet meer zo onbewogen op zijn standpunt staan als hij dat tevoren deed.

In het oommimiqué over de in. Camp Da- vid gevoerde besprekingen tussen de Russische minister-president en de Amerikaanse president werd aangekondigd, dat deze afgesloten zijn möt het besluit om de ondei'handelingen over de Berlijnse lovestie voort te zetten, op voonvaarde dat de andere partijen hiermede instemmen.

Uit het feit dat slechts gesprekeen vifordt over een opnieuw openen van deze onderhandelingen, en dat voorts overeengekomen is dat president Eisenhower zijn tegenibezoek aan Rusland pas in de komende Isnte zal afleggen, meent men in sommige kringen te kunnen afleiden, dat een direkte verheldering van de Berlijns© kwestie is uitgebleven.

Intussen is het volgens de Amerikaanse officiële perschef James Hagerty mogelijk of waarschijnlijk, dat een topkonferentie vóór het bezoek van Eisenhower aan Rusland zal plaats vinden. Doch dit zal echter afhangen, volgens Hagerty, van de uitschakeling van bedreigingen inzake Berlijn, hetgesn reden geeft om te veronderstellen, dat deze dreiging nog niet is weggenomen.

Hierbij wordt vrij algemeen in de wereldpers aangenomen, dat de gedachtenwisselingen tussen Eisenhower en Chroestsjef ten aanzien van de meest ingrijpende vraagstukken, als het probleem Duitsland en de kwestie Berlijn en die der ontwapening, weinig tastbare resultaten hebben bereikt zodat altiians te dien aanzien de wederzijdse posities niet in belangrijke mate gevsdjzigd en dichter tot elkander gekomen zijn.

Ook zijn er, die van oordeel zijn, dat nu Eisenhowers bezoek aan Rusland uitgesteld is, waarvoor het wnnterseizoen en het voornemen van Eisenhower om zijn kleinkinderen mee te nemen als ekskuses dienen, er tijd gewonnen moet worden om de denkbeelden te laten bezinken en om de mogelijkheid te openen voor het sluiten van een kompromis, waarvan de Amerikaanse regering de grot© lijnen op dit ogenblik zelfs niet zou durven aan te roeren. Volgens dit oordeel zou Eisenhowers bezoek aan Rusland dan een officiële afsluiting kunnen worden van de huidige toestand en het begin van een nieuwe periode van betere verstandhouding tussen de westelijke en de oostelijke mogendheden.

Hierbij wordt dan tevens geoordeeld, dat de beide partijen tenminste gedurende de periode van voortgezette besprekingen zich bij de handhaving van de tegenwoordige toestand zullen neerleggen.

Boe het in deze ook gesteld moge zijn, valt op dit ogenblik althans niet uit te maken, maar wel beeft het er alles van weg, dat er in de houding van de Amerikaanse regering inzake de kwestie Berlijn todh enige wijziging is gekomen.

Hetgeen president Eisenhower op zijn perskonferentie van 28 september sprak, geeft daartoe aaitleiding. Daaruit is de indruk gevestigd, dat de Amerikaanse regering tot de Iconklusie is gekomen, dat er over Berlijn te onderhandelen valt en dat zij niet meer strak aan hetgeen zij vroeger over de kwestie Berlijn verklaard heeft, vasthoudt. Er de nadruk op leggende, dat de huidige toestand abnormaal is, verklaaïde president Eisenhower op de perskonferentie niets t© kunnen garanderen, daar hij niet kon weten welke oplossing er tenslotte aanvaard zou worden. Wij moeten een oplossing vinden, welke voor iedereen, en in het bijzonder voor de bevolking van Berlijn aanvaardbaar is. Dat er enige wijziging in de houding inzake de kwestie Berlijn bij de Amerikaanse regering is gekomen, daartoe geeft niet minder de verklaring van president Eisenhower aanleiding, waar hij zeide, dat de kwestie West-Berlijn erg lastig is; al verklaarde de president ook, dat er in deze overleg gepleegd zal worden met AmerUca's bondgenoten.

Op de vraag of de Russische dreiging in­ zake Berlijn onverminderd voortduurt, antwoordde Eisenhower, dat hoewel met de Russische premier Chroestsjef is overeengekomen, dat de onderhandelingen over deze kwestie niet voor onbepaalde tijd kunnen worden voortgezet met louter te ondeifhandelen, nochtans niet de duur van een bepaalde tijd is vastgesteld en dat er naar zijn mening geen sprake van een ultimatum, dreiging of dwang is.

Over het houden van een topkonferentie uitte Eisenhower zich op zijn perskonferentie minder beslist. Hij bleek er echter rekening mee te houden, dat deze plaats kon vinden.

Niettegenstaande dezie verklaringen oordeelt men vrij algemeen, dat Chroestsjef door dreiging in zijn onderhoud met Eisenhower deze er toe gebracht heeft, dat de Amerikaanse regering bereid is haar houding inzake West-Berlijn in de komende onderhandelingen te wijzigen in het belang van een verzwakking van de koude oorlog en ©sn vermindering van de gespannen verhouding tussen de westelijke en de oostelijke mogendheden. De uiteenzetting, welke jwesident Eisenhower over het onderhoud van hem met Chroestsjef heeft gegeven, heeft niet nagelaten in menige kring, vooral in de kringen van de Westduitse regering, onrust en tevens igrote teleurstelling en ontstemming te verwekken.

De officiële perschef der Amerikaanse regering heeft dan ook zich genoodzaakt gezien om daarover nog esn nadere verklaring te geven om wat olie op de golven van opwinding te gieten. Hij verklaarde dat Eisenhowers uiteenzetting geenszins inihield, dat de reöhten der geallieerden in Berlijn of de vrijheid der Berlijnse bevolking door eenzijdige aktie zouden kunnen worden opgeheven. Dit was te meer nodig, dewijl er in de kringen der Westduitse regering al een grote ontstemming en opwinding was ontstaan over een verklaring van de Amerikaanse minister van buitenland.se zaken, Herter, die op een perslunch gezegd had, dat het criterium voor het houden van een topkonferentie noodzakelijkerwijs niet behoefde af te hangen van het voornemen van de Russische regering om een afzcnderlijk vredesverdrag met de Oostduitse regering te sluiten. Hiertegen — zo verklaarde Herter — bestond bij de Amerikaanse regering geen bezwaar, zo lang de Russische regering in zulk een verdrag de rechten van de westelijke mogendheden erkent.

De opwinding en grote ontstemming, welke door deze woorden van Herter in de kringen van de Westduitse regering zijn ontstaan, heeft de Amerikaans© regering pogen tot 'bedaring te brengen door te verklaren, dat haar politiek ten opzichte van Duitsland geen wijziging had ondergaan.

Hierbij valt het sterk te betwijfelen, of deze verklaring van de Amerikaanse regering daarmede de ontstemming en ontevredenheid in de Westduitse kringen heeft weggenomen; te meer bestaat er daarvoor geen gegronde reden, waar president Eisenhower verklaard heeft, dat de onderhandelingen over de kwestie Berlijn voortgezet zullen worden en dat het mogelijk is dat er een topkonferentie staat gehouden te worden.

Ook alliöht om de onrust en ontstemming weg te nemen, heeft het Amerikaanse departement van buitenlandse zaken de ambassadeurs van de landen van het Noord-Atlantische pakt inmiddels ingelicht over de inhoud van de besprekingen van president Eisenhower en de Russische minister-president Chroestsjef.

De Engelse en de Franse ambassadeur gaven na afloop van de verstrekte inlidhtingen aan de pers als hun indruk t© kennen van het in Camp David besprokene, dat Eisenhower op zijn perskonferentie reeds de hoofdpunten daarvan heeft verduidelijkt. Omtrent de rechten van de westelijke mogendheden in Berlijn is geen nieuwe toestand ingetreden; wel is er iets veranderd betreffende de verwijdering van de bedreiging. EHt hopen wij tenminste — zo voegde de Franse ambassadeur er aan toe.

De algemene indruk is edhter, dat men aan het begin staat van een proces betreffende de Berlijnse kwestiesj-waarvan de ontwikkeling en de afloop nog niet kunnen worden overzien. Men zal het verdere verloop er van derhalve moeten afwachten, waarbij men dan oordeelt, dat de Amerikaanse regering ten aanzien van de kwestie Berlijn een zwenking naar de Russische kant heeft gemaakt.

Men neemt aan, dat de krisis om Berlijn voor de komsnde. maanden bezworen is, doch dat daarmede de koude oorlog en de gespannen verhoudingen tussen de westelijke en de oosteUj'ke mogendheden niet opgeiheven zijn, en wat de dreigende houding van de Russische regering betreft, dat al moge die thans er niet zijn, Chroestsjef dan maar alleen zijn vroagere dreigement heeft teruggetrokken en dat hij weer een nieuw dreigement kan laten horen wanneer hem dat geschikt of nodig voorkomt.

De veranderde houding van president Eisenhower is voor vele hoofdambtenaren op het Amerikaanse departement van buitenlandse zaken zelfs een verrassing geweest. Het nieuwe beleid en de nieuwe plannen zullen nu dienen uitgewerkt te worden. Daarover is intussen nog weinig bekend geworden, want veel wat er in het onderhoud van president Eisenhower met de Russische minister-president Chroestsjef verhandeld is, is niet ibekend gemaakt. Dat is opzettelijk zo geschied. Op zijn laatste perskonferen­ tie te Washington vóór zijn terugkeer naar Moskou zeide Chroestsjef: „Wij hebben reeds meer gezegd dan nodig was", waaraan hij toevoegde: „Weest geduldig, en als de tijd gekomen is, zullen wij alles vertellen".

Bij zijn terugkeer in Moskou is Chroestsjef door een grote massa mensen met geweldige toejuichingen ontvarugen. H^ 'hield daarbij een redevoering, vrelke hi} beëindigde met de woorden: „Leve de Amerikaans-Russisdhe vriendschap". Ook heeft hij president Eisenhower zeer geprezen en zijn instemming betuigd met hetgeen deze op zijn perskonferentie aangaande hun beider onderhoud gezegd had.

Voorts is hij al spoedig weder naar Peking vertrokken om de feestelijke herdenking van het tienjarig bestaan van de kommunistische republiek China mede t» vieren. Deze herdenking is met een grote militaire parade gepaard gegaan ea met een opsomming van wat er al in deze tien jaren in China tot stand gekomen is. Ook in China heeft Chroestsjef zich als de man des vredes gedragen, waar hij verklaarde, dat er tegen de kapitalistische landen geen geweld dienda gebruikt te worden. Van geweld heeft de Chinese regering echter danig gebruik gemaakt, want er is in die jaren een reeks van oorlogen door het kommunistische China gevoerd geworden en zelfs op dit ogenblik is het nog bezig geweld t© gebruiken.

Wat er nu verder in de toekomst zal plaats vinden, dient afgewacht te worden. Hoopvol kan men daarover echter •niet gestemd zijn, want het heil wordt van des mensen kind verwacht, waarvaa Gods Woord ons leert, dat wij daarop geen vertrouwen hebben te stellen, zelfs niet op de prinsen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen