De beginselen

der Staatkundig Gereformeerde Partij

Artikel 1 van het beginselprogram der S.G.P.

IV.

Wel mocht Mr. Groen van Pminsberer in 'zijn „Handbo'ek 'der Vaderlandse Geschiedenis" 'er van gewagen, 'da/t ide roeimruohte 'geschiedenis van ons volk, meer wellicht dan 'die 'van enig lan'der christeUjk volfe, het verhaal 'der Midlngen en der wonderen Gods is. En niet minder waar lis 'het, wat door hem werd opgemerkt, dat in menig opzicht Nederlanids 'hisKorie te vergelijken is met die van 'het zo rijik beweldadigde volk Israël - van de oude dag.

Men vatte dit echter niet zo op, dat Nederland en Israël gelijk te stallen zijn. Geen volk is er op laarde, (ook dus het Nederlandse niet. diat op zulke •wonderen Gods kan bogen als het oude bondsvolk. Men denke maar eens aan •wat •vooraf ging aan de uittocht uit Egypte, aan de plagen, waarmede Egypte werd 'bezocht en aan de - wonderen, die daarbij plaats hadden voor en aleer koning Farao het •volk Met trekken. Voorts aan de doortocht door de Bode Zee, nadati Mozes op Gods bevel zijn staf had opgeheven, •waardoor een pad gebaand werd, zodat Israël door h, et mldlden der zee kon gaan, terwijl heel het leger der Egyptenaren door de wateren •verzwolgen werd. En zo zouden we kunnen voortgaan met het verhalen •van de grote wonderen, die de Heere aan 'dat zo rijk be- •voorrechte •volk •van Israël heeft verricht. Neen, •van (gelijkstelling met dit volik, •wat betreft (de uitzonderlijke leidingen Gods, fcan geen sprake zijn, wanneer (wij Neêrlankis hisitorie 'aan idie •van Israël toeteen. Dit heeft Mr. Groen van I^insterer dan ook niiet ge(daan. Op de dioor hem gestelde vraag: „Nederland een tiweede Israël? " liet hij •volgen: „Niet bij geüikstelliinig, maar bij vergelijking. De zeigeningen van het BvangeMe, niet 'bij uitsluiting, bij uitnemendheid aan Nederland verleend. Aan de zegen (der hervorming gedachtig, giggen •wij met de apostel: welk is het •voordeel en ide nuttigheid - voar ons? Vele to alle manier; want (dii is wel het eerste, dat ons de woorden Gods zijn toebetrouwd”.

Zeer terecht mocht Groen dit wel het allereerste noemen. Het is tooh een onuitsprekelijk 'groot •voorrecht, •wanneer aan een volk de woorden Gods worden (toelbetrouwd. Een voorrecht, diat lang niet 'alle •volifceren is 'toelbeideeld geweest. Vele volkeren zijn nimmer met Gods Woord en wet bekend gem(aakt. Zij hebben to heft heöldendom geleefd, zijn in het taeüdendom ten onider < gegaan, en naar Romeinen 2 : 12 lons leert, als heidenen verlioren gegaan. Denk slechtte aan de •voükeren ten tijdie van Israël. Terwijl dit •volk met (de woorden Gods werd 'beken(d (gem'aakt, bleven alle anidere volkeren daarvan verstoken.

Zo is het ook gegaan nadat de aan Israël beloofde Zaligm'aker Zijn taak hier op aarde had - volbracht, en die apostelen volgens (de hun •verstrekte opdracht waren U'it^gegaan om het Evangelie te prediken en (de volkeren te omder'vsnjzen. Sleohts een zeer Isleto igedee'lte van 'de bewoonde wereld hebben zij k'unnen bereiken, zadait er toen ook een onnoemeilijk aantal mensen van de woorden Gods verstoken bleven. En waar men ze wel vernomen heeft, waar dius het Evangelie •van Golds genade iwel is igebraohj, 'daar was 'het niog maar een klein g& deeiste der ihoo(r(djeirs, bij wie het iaigarag vond. De overigen openbaarden onversohiilligheüd en leefden hun leven voort, zoals zij dat 'gewoon wakren; andeiren dreven er de spot mede, zeggende, dart de aposbelen vol zoete wijn wainen of 'Zij werden vervuild inieit Maloende vij'andsohap, Pauil'us een pest en oproermalcer noemenide, idiie zo gauw mogeUjk van dei aarde •verdelgd behoorde te worden. Het is daai ook alleen Gods hand, die de ketrli in stand hield. Niebtiegensitaanjde de vreselijkie vervolgtagen, dUe zij gedurende de R/om'einse toeizers in ide eerste 'eeuwen < be verduren had; ondanks de talrijke aanslagen, die van de zijde van valse leraren «tegen 'haar 'on'deimamen werden, zij bleef in stanld en nam zelfs dermate 'toe, 'dat het hel'dense Rome voor haar het ondersipit m'oest delven.

Ware de kerk toen m'aar bij Gods Woord gebleven, , en haid zij miaar de wacht betrokken tegen allerftel insluiipin'gen, welke 'de 'toets van diat Woord niet kunnen doorstaan. Hoeveel eUenide ware haar dan bespaard gebleven, welk een liicOat zou zij dan hebben verspreid en welk een glans 'zou 'er idan van haar zijn uütgegaan. Dan zou er van verdeeldheid 'geen spraJke zijn igeweicïst, dan zou 'de 'Ware oecumene zijn betracht. De werkelijikheid is echter zo igeheel laniders. Al spoedig werd 'de zuiiivere waarheid dioor allerledi vaiLse 'lerinigen veKduisiberd. Wereldsgeztadheid en maahtswellusit bij ihen, 'die diendtfcnecihten Gods behoorden te zijn, namen de overhand. In zijn gescfhaiif t „Ongeloof en Rievoiuitóe" muerfkt Mr. Groen van Primsterer .dieruaangaande op, dat die soevereiniilteirt Gods werd venoochend •voor de soevereiiniiteiit van die paus, zodat de 'steöelhouder rebel, de godsdiiensit afgoderij werd en het diiensitibaar maiken van kerk en staa't verenaigd aan 'overheersing en oansoiëntted-wang een afkeer van giodsdlienst en een verwerping van igezag deed onrtBitaan, iwaardoor m'en de vreselijkisbe toestanden 'tiegemoeit giimg. In 'die zo idonkere 'tijd heeft God mannen verwekt, waardoor Gods Woord weder e«n helder Icht begon uit !te stralen. De woonden Gods, on-tdaan van allerM valse begiinseilen, wendlen weer aan de volk'eren van Europa, ook laan ons voOik, toetoetrou'wd. Ddit gtog echter niiie* aonder strijd. Zoais een tijger zijn 'klauwen in zijn prooi slaat om dlit te verslinden, zo bespronig Rome, 'en ia)llen idie zich lin Ramie's dieixst stelden, degenen 'die m'et haar braiken, en 'leer en leven 'gmgen richten naar Gods Woord. Treffende voorbeelden zijn er van personen, die zich 'eertij'ds 'm de zonden uitleefden, miaar toen dfoor Rome's kerk met rust 'gelaten werden, dotih tot 'de dood - werden verwezen zodra zij door Gods Geest bearbeid, Rome de rug toekeerden. Om eens een enikel voorbeeüd te noemen, zij 'gewezen op Jan Herrewijn, die to 1560 te Hou'tschooiten in 'de zu'idelijke Nederlan'den werd verbrand. Deze toaid voorheen een anltuohtig leven 'geleid, doch was door de prediking van Gods Woord tot bekerin'g 'gekomen. Al spoedig daarop werd hij 'gevangen genomen en ten vure igedoem'd. Staande op de hoogste 'trap van het rechthuiis, sprak hij de toeschoawers aan met deze woorden: „yZo beloont de ellendige 'wereld de dienaren van Jezus ChiriBibus. Eertijds, itoen lik 'dronk en klonk, toen ik speelde en dobbelde, toen Sik In 'aiMe 'goddedoosheid leefde, was lik vrij van deze banden" — hier stak hij zijn geboeid'e haniden omh'oog — „ik was overal 'wellflam en wel igewüd. Maar zo haasit al® ik mij 'tot 'de 'g'OdzaM'gheid 'begaf, 'werd de - wereld mij vijanda/g. Sedert idie tijd heeft ze mij bestreden en vervolgd en nu voert ze mij ter dood". Onder 'heiJ (gaan naar de brandstapel zong 'hij de 130-ste Psalm. De bij hem staande m.onnlilk aeSde tot 'hem: „J'an, bekeer je, 't is nog tij'd", waarop het volk 'tot de monnik riep: „Schij'nheffiige, bekeer je zelf". En 'toen Jan voortging imet zingen, (waren er veüen, die mede zongen, velen met gedempte stem, sonmDigen Mde. Hoe verder zij Icwamen, des «te kradhtiger klonk 'hun stem. Eindelijk was er een, die zich verstoutte ook de 'brandstapel 'op 'te 'gaan 'om de martelaar in zijn laatste 'ogenbOlilkken te versterken. De beul en zijn kneoh'Jen wairen hierdoor zo zeer 'ontsteld, dat ze er niets tegen deden.

Dit is miaar één van de vele slachtoffers, 'die op last van Riome om des 'geloofs wil het leven 'lieten. Alleen lonider het kortdurend schrikbewind van Ailva met zijn bloedraad vielen er wel 18.000, zoals Alva 'dit 'bij het veitoiien van ons land in 1573 zelf heeft verklaard.

Desniettegenstaande deed God de Heere de Hervorming in de noordelijfce Nederlanden 'triomferen. Bran'dstapei noch moardscha-vot is het 'gelutat Gods werk tegen te houden. Dit was aan geen mens te danken, maar enkel en alleen laan Hem, Die naar Zijn vrij machtig en soeverein welbehagen aan 'het ene volk schenkt, wat Hij aan het landere onthoudt. Z'o was 'het ten tijde van Israël, zo was het 'Ook met betrekking tot 'het werk 'der Hervormjtog. Terwij'l itiodh lin Noord-Nederlan'd 'de Reform'atie stand hield, werd zij 'in an'deire ianden, waar ook 'duizenden haar m; et hun 'bloed bezegeld 'hebben, onderdrukt. 'Men denke slechts aan Spanje, Italië en vooral aan Pranferij'k en België, waar zovele personen met voor ons bekende namen voor de 'goede zaak hun leven lieten.

Evenals dif 'echter bij het volk Israël het 'geval was, 'werd reeds spoedig, zoals Groen in zijn „H'aindboök" 'opmerkt, 'bij het genot der welidaaid, weinig aan de Weldoener gedacht.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen