De beginselen

der Sfaofkundig Gereformeerde Partij O

Artikel 1 van het der S.G.P. beginselprogram

XIII.

Niet 'al'jeen mt de 'bnief, welke aan de konling van Spanje was gericht en uit 'die, welke 'bestemd was voor de 'door de lan'dvooigdies 'aangesibe'lde k'omm'issariseen, miaar 'ook uit het vertoog 'Of de vermaning 'aan de overheden van 'de Ne'derlanden, ook wel 'de miagiistraben 'genoemid, kam men 'een juist 'inzicht verkrij­ gen 'Over het standpunt der oude •gerefcrmieerden tegenover de overheiid. Ook uit 'dit vertoog blij'kt toch cver'duiide'lijk, dat zij niiet op één lijn stonldfin met de 'oproerlge we- 'deirOopers, 'die 'de 'overhel'd verwierpen en 'de maatisch'appelijke orde waden omkeren. Zij kwamen er ibegen op, dat men 'hen daarvan beschudöligde, en dat men hun niet die igelegenheid gaf 'oan op grond van 'Gods Woord rekenschap van hiun geloofsIb'eCijdenis te geven.

Daar ikenn'isinem.m!g van diit vertoog, dat nog 'himmer 'in , ; De Baniieir" werd afgeidrukt, ook voor de jongeren zeer leerzaam is en vooral van 'groot belang m'oet worden geaciht voor hen, die voor kiies- of situidieverenig.'ng een on'derwerp willen m'aken, laten wij het hieronder in zijn geheel volgen. In 'de uitgave naar de oorsprookelij'ke Nederlandse 'druk van 1562 toidt het opschrift 'als voOigt:

Vermanimghe ende 'verboogh tot den Overiheden, van den Nederlanden, namelijk, Vlaenderen, Braban'dt, HoUandt, Zeelandt, 'Henegouwe, Artoys, Casteleynsohap van Rijssele ende andere omliggende Lamidtsohappen.

Om 'de 'tekst gem'ak'kelijker leesbaar 'te m'aken, zal de schrijfwijze wat worden gewijzigd. Ouerhêden is 'bijvoorbeeld veranderd in overheden, wy 'in wij, onnozeilen in 'onschuldigen enz.

N ademaal wij gebukt gaan onider zovele verdrukkingen, hebben wij 'onze toevludht genom.en tot de goedertierenheid van de koniinig, onze overste prins en iheer: en hebben he'm ootmoediglij'k 'in - de Naam Gods gebeden, miet 'onze zaak naar toet overbrengen der aanklachten onzer 'tegenpartijders te willen oordelen, m'aar naar onze belij'denls 'des 'geloofs, 'aan zijne miaj'esteot aangeboden. Wij hebben niet wl'llen nalaten 'dit 'ihsgelij'ks aan u, 'o vrome overheden en grootdadiige 'heren, te doen, miitsdiien, dat wij met 'de harten en 'de m'onden belij'den, de kaniing vam God verordend te zijn over zijn volk, wij ook u erkennen voor zijn stadihou- 'ders en gekommltteerden over zijn lamidsöhappen en door 'düt middel mactaitig 'gem'aaikt in uw heersöhappijen, ambten en diensten, niet alleen van 'de koninig, m'aar van de levende 'God, van Wiens reohtvaardiglhieid gij 'dienaars geroiepen zijt bot wraak en vrees der bozen, steunsel en vertroosting der goeden. Hetweilk 'ons 'te vrijmoediger maakte - onze aanklacht en vertoog te preseniteren, hopende dat, geUjk uw staiten van God zijn verordend, dat Hij u behulpelij'k en bijstandlig wezen zal in het oondeel van zovele arme onschuldigen, 'dewelken tot nu toe, eer zijn veroordeeld dan ondervraagid van 'haar geloof, en de redenen 'of grond 'deszelven; eer veiibrand, 'dan 'omtrent haar onschuld en gerechtigheid verhoord. Hetwelk wij nochtans - wel beken- 'nen van u niiet gekomen te zijn, maar van twee geslaohten van merken, onze vijanden, die door versoheiden, j'a 'kontrartie 'gezin'dheden gedreven warden, maar alle hier niaax staanide, door ongesohikthieid uw sentenitiën (vonnissen en uitspraken) en oordelen te overweldigen, om 'die tot haar wreedheiid te 'gebruiken. Want al is het, 'dat een on'teOlbaar 'gataü van mensen het Evangelie vervolgt, 'alzo, 'dat Jezus Christus de Zijnen noemt, een klein 'hoopke: en de profeet zegt door vePwondleniing: Wie 'is 'het, die onze woorden geloofd heeft? Nochtans zijn daar voornamelijk 'twee sooPten, 'die 'op ons lopen, 'als op enige razende beesten, en 'die zidh 'inspannen, u door 'alle middelen ite vervreemden en 'te transformeren 'of te veranderen van uw naituu'rlij'ke goedertierenlheiid en goedheid, dn haarlieder bloedige en razende wreedh'eid. De eersten, voor 'alle redenen, hebben maar een venstandeloze ijver en liefde, van enige (aonder te weten hoedanige) religiie, rustende alleenlijk op een 'alg'eineen en verouderde dwaling. De anderen vervolgen ons, niet 'omdiat wij ze in haar devotie verstoren, want daar igene in ilia, ar 4s: maar omdat ihiet Evangelie (naar betweik wij ons begeren *e retormeren), fcontriarie is 'haar godiloosheid, gierigiheiLd, eerglerigheiiid, hoererijen, doodsiaigen, drimkerijen en 'aradjere boosheden, in welke zij wroeten en wentelen als beesten.

Aangaande ide eersten, weten wij, dat zij van degenen, diaar Jezus OhPisius van spreekt, dat zij menen Gode een dienst daaraan te doen, meit ons te leveren in de dood, onschuldig zijmde, 00 het schijnt voor de oigen der mensen, maar voorwaar sohuldiig voor Ood: mi'tsdiien dat de religie, 'die ze met al zulke wreedheid voorstaain, niet gegrond is op het Woord Gcds, maar op haar fantasie en opinie van haar voorvadeirs. Nu, wij zijn verzekerd, dat het enige Woord Gods een volkomen regel der gerechitiigheld en wijsiheid is, in hetwelk God uiügeideeld heeft lalle middelen 'onzer zaligheid en heiMigm'ak'ing (ofte eer enigen, welk is Jetaus Christus) alzo, idiat zo wie buiiten hetaeive gaat, 'het vam node 'is, dat hij in grove duisternissen dwaalt, latende dit hemels woord, hetwelk genoemd wordt, de reohte weg on'zer voetstappen en het licht onzer zii'elen. En 20 het Evan'gelie genoemd wordt de hoorn der zaligheid, de dienst of bediening des levens, de kracht Gods, de scepter van Koniiing JeHUS Christus, de Geest Zijner lippen, daar hij ook de antichrist mede verderven zal; een ijzeren roede, waarmede Hij zal verbrijzelen aille ongehoorzaaonheid tegen en afval vaai Hem; de dag, het licht, een vu-, j rig zwaard, een fontein der wijsheid en een zoete reuk. O mensen, •wie gij ook zijt, idurft fgij scfhuldiig verklaren degenen, idiie door hetzelve vertroost worden en die hierop steunen? Durft igij wel als een ketter achten en des doods en der vervloekiing waardig oordelen, dlie zich weet vrijgem'aaJkit te zijn van de verdoemenis der wet door Jezus Christus, Die voor hem geworden is een vloek en een rantsoen of zoengeM voor zijn schuld, met welke hij nu bevestigt zijn gelovige ziel om de vrijheid door Christus verworven te genieten, te laven met dit heilige vraiter, 'daar hij uit genade toe 'geroepen 'is: en 'hij 'vergenoegt zich daarmede en 'is er mede te'vreden. Hij wil niet putten uiit de watertbakken, graohlien en stta'kende putten, idie gij heibt ge­ graven. Dat zijn uw vonden, idie gij tegen toet Woord Gods hebt uitgedacht, moet gij u alzo' tegen dat Woord opstellen? De 'eeuwl'ge en almachtüge God heeft van de (hemel gesproken, dat Jezus Ohriistus is Zijn ge)liefde Zoon, in Welke Hij Zijn welbehagen heeft. Gij, die m'aar een mens zijit, dat is aMe zwakheid en verdenving, zïuilt gij zeiggen, dat het welbeihagen Gods niet in Christus 'is, miaax in uw vonden? Zo 'gij 'in het miiddel der vlammen en benauwdheden des doods de 'gelovige 'martelaar oiiiet kondet onifctrekken het betrouiwen, dat hij heeft gesteld 'in Jezus Christus en zult 'gij niet be'Uj'den, dat gij Jezus Chrfetus van nieuws vervoligt en 'kruisigt, 'dat gij uw iharten en handen baadt 'in 'het 'bloed van dien, die door een 'levendig geloof in Zijn beeld wordt veranderd, en Hem aandoet 'door 'de Geest der wedergeboorte? Wij Mdden u in de Naam Gods, dat 'gij een weinig zult ophiou'den en zult afzien van uw versten'deloze wrede ijver, en te bedenken, dat 'de 'apostel Paulus niette'genstaande zijn ijver om de wet 'Golds te beschermen en voo'r dezelve te strij'den, een vervolger van Christus wordt igen'oem.d? Te bedenken, dat gij, 'die geen wree'dheid nalaat om 'te beschermen de ordeningen, die de mensen gesmeed hebben, lietzij om tot grote staat te komen of om hun buidel te vullen of door enige menselijke wijsheid te'gen 'de wijsheid Gods om uw 'goede mening 'of ijver niet onschuldig zult zijn, idaar uw wijsheid uw ijver, uw religie, uw goede mening 'be'horen te rusten en te steunen op het Woord Gods, buiten hetweilk 'al 'hetgeen 'dat 'wij doen, enjfcel ijdeilhedd is. Wij kunnen Gode ntet behagen dan door hetgeen Hij ons in de Heilige Schrift heeft verklaard om Hem te 'behagen. En gij, o vrome en hoog geachte he'ren, hoe lang zult 'gij in zulke lijdzaamheid gehoor 'geven 'aan hen, die het licht duisternis noemen en de duisternis Ucht? Hoe 'lang zu-lt gij in •gebreike blijven 'de onischu'ldigen te horen en u niet 'tegen het gewelLd van 'Zijn wederpartij'ders sfteillen, die hem tegelij'k bescihU'ldigen en veroorde'len en u miaar maiken executeurs ('Uitvoerders) en dienaren vajn de censuren, en meningen der monniken, papen, 'beneflcianen, scholastieken en doctoren? Zullen zij u blijven achten - voor wereldlijke, ongewij'de en onheili'ge 'lieden, zodat iglj niet van 'de söhirtifbuiur noch vam 'de lering en aakien der religie spreken 'nodh oordelen moogt?

(wondt vervolgd)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen