De nieuwe regeling voor sluiting cafe's op zondag te Sommelsdijk

Antwoord op gestelde vragen

Volgens een verslag, voorkomend in „De Rotterdammer" van 13 januari 1964, nam de gemeenteraad van Sommelsdijk op 7 oktober 1963 bij meerderheid van stemmen een nieuwe regeling voor de zondagssluiting van cafe's aan. Tot dit tijdstip mochten de cafe's namelijk van 12 lot 2 uur 's middags geopend zijn; volgens de nieuwe regeling werd dit gesteld op 10 tot 17 uur. De oude regeling (12 tot 2 uur) was al doorbroken door enige caféhouders, die hun café de gehele zondag open hielden, waarvoor zij steun meenden te vinden in de nieuwe Zondagswet van 1953. Daar dit aanleiding gaf tot hinderlijk straatrumoer en dergelijke tonelen, welke tot diep in de nacht duurden, besloot het college van B. en W. op grond van de openbare orde een voorstel aan de Raad voor te leggen, waarin het ge­ opend zijn der cafe's werd beperkt tot de zoeven genoemde tijdsduur (10 — 17 uur). Hierdoor zou dan in ieder geval op zondagavond de rust verze-, kerd zijn. Dit voorstel werd door de Raad aangenomen, waardoor het in werking trad. Eén der caféhouders echter stoorde zich niet aan de nieuwe bepeding, wat er toe leidde, dat tegen hem procesverbaal werd opgemaakt. Hij moest zich daarop voor de kantonrechter verantwoorden, waarbij hij werd bijgestaan door mr. Broekhuijsen uit Den Haag. Deze gaf de feiten toe, maar was o.m. van oordeel, dat de Raad van Sommelsdijk niet het recht heeft op de plaats van de volksvertegenwoordiging te gaan zitten en niet verder mag gaan dan de Zondagswet. Hiermede had mr. B. kennelijk het oog op art. 7 van de zondagswet, waarbij het gemeenteraden verboden is ver­ ordeningen te maken, waarbij sport en ontspanning op zondag verboden worden. Van deze bepaling werd al spoedig na het in werking treden der Zondagswet gebruik gemasikt om aan gemeentelijke sluitingsverboden op zondag van cafe's en consumptietenten te ontkomen. We hebben hiervan voorbeelden gehad onder meer in Zoutelande, Ouddorp en Putten. Ook in deze gemeenten werd proces-verbaal opgemaakt, maar het uiteindelijk resultaat was, dat de Hoge Raad de desbetreffende sluitingsverboden onverbindend verklaarde, waarmede het hek van de dam was. De Hoge Raad verklaarde namelijk, dat deze cafe's als plaatsen van ontspanning aan te merken waren. Wil men alsnog een verbodsbepaling betreffende de zondag in de gemeentelijke verordening opnemen, dan kan dit alleen op grond van de openbare orde, zoals in Sommelsdijk werd gedaan.

In het bovengenoemde geval nu heeft de officier van justitie bij het kantongerecht te Sommelsdijk, mr.' A. Bos van de Rotterdamse rechtbank, ineen requisitoir tegen de Sommeldijkse caféhouder volgens voornoemd verslag in „De Rotterdammer" „heftig gefulmineerd tegen een door een S.G.P.raadslid in de Raad van Sommelsdijk gedane opmerking, dat de rechterlijke macht de zaken maar seponeert en zich niet Gods dienaresse toont". Het verslag venpddt dienaangaande woordelijk het volgende:

De officier van justitie, mr. A. Bos, van de rechtbank te Rotterdam, deelde verdachte en de raadsman mede, dat de sluiting van het café niet is geschied op zijn last, maar op die van de burgemeester van Sommelsdijk. Vanwege de oude verordening en de nieuwe Zondagswet kon de justitie niet meer optreden in Sommelsdijk. Maar mr. Bos toonde zich zeer verontwaardigd over de opmerking van het SGPraadslid P. Grinwis, „dat de rechterlijke macht de zaken maar Seponeert en zich niet Gods dienaresse toont". De officier wilde het raadslid voorhouden, dat deze volgens het woord van de Bijbd de overhdd te geven heeft wat des overhdds is. „In de bevolkingsgroep is het die van het raadslid, die ons democratisch systeem ondergraaft. AUe partijen hebben bij het vaststellen van de Zondagswet wat van hun opvattingen laten vallen, behalve deze. De Zondagswet is een compromis en het is jammer, dat op Goeree-Overflakkee de meeste gemeenten wet en overheid aan hun laars lappen. Dat is onbijbds", aldus de officier. Hij vroeg zich voorts af of de omstandigheden in Sommelsdijk dusdanig zijn, dat deze noopten tot de nieuwe verordening, welke werd bepaald op grond van rust en openbare orde. Maar spr. meende, dat het met de verstoring nogal los loopt Op juridische gronden zou volgens de officier veroordeling van verdachte moeten volgen, al hoopte hij, dat men na de opening van de Haringvlietbrug op het eiland tot andere normen zal komen en vooral dat men zal leren elkaar te verdragen. De officier eiste 11 gld. subs. 2 d.

DWINGEND

Mr. Broekhuijsen legde de kantonrechter, mr. Naaien, twee requesten over, gericht tot de Kroon, waarin hij nietigverklaring van de verordening vroeg op principiële gronden en omdat het niet juist was van B. en W. om straattonelen en ordeverstoringen als motieven te gebruiken. Voorts zei hij, dat de meerderheid der raadsleden hun wU tot zondagsheiliging dwingend wil opleggen en dat B. en W- een tendentieuse voorstelling van zaken geven. Het café van H. is nu weer dicht en dat scheelt hem 5oo gld. omzet per week, die minder uit sterke drank dan uit koffie, gehaktbedlen en limonade komt Bij verdere integratie van de streek, zo meende pleiter, kan de bevolking zich niet meer afsluiten. Sommdsdijk is niet meer het particuliere eigendom van de inwoners.

Pleiter verzocht dan ook de verordening onverbindend te verklaren. Want gebeurde dit niet, dan wordt de werking van de Zondagswet Ulusoir en legt de minderheid van ons volk zijn wil aan de meerderheid op. De kantonrechter, mr. Naaien, stelde vast dat het er om ging of hij kan treden in het beleid van de gemeenteraad en dat is een moeilijke en belangrijke zaak, zodat deze tijd wilde hebben om zich te beraden en mededeelde op 24 januari a.s. schriftelijk uitspraak te zullen doen.

Wij hebben het gehele verloop van deze zaak maar eens weergegeven, opdat het ieder duidelijk zal zijn op welk een sterke tegenstand gemeentebestuurders stuiten, wanneer zij ook maar iets ondernemen tegen de schending van Gods dag.

Dat Mr. B. met zijn requesten, waarin nietigverklaring wordt verzocht van de door de Raad van Sommelsdijk ingevoerde verordening, succes zal hebben, moet onwaarschijnlijk worden geacht. Dit toch zou inhouden, dat aan de Raad de bevoegdheid wordt ontnomen om in de politieverordening, bepalingen op te nemen, die met het oog op de orde noodzakelijk zijn.

Uit het vorenstaande is weer eens gebleken hoe funest de redaktie van artikel 7 der nieuwe Zondagswet is, doordat niet alleen ten aanzien van sport, maar ook van ontspanning op zondag aan de gemeentebesturen de bevoegdheid tot het verbieden hiervan is ontnomen.

Door de S.G.P.-kamerleden is erbij de behandeUng van het wetsontwerp- Zondagswet nog getracht om artikel 7 zodanig gewijzigd te krijgen, dat het verboden is op zondag in het openbaar sport te beoefenen en sportwedstrijden te houden of daartoe gelegenheid te geven of daaraan deel te nemen.

Dit amendement werd echter met 89 tegen 3 stemmen verworpen. Alleen ds. Zandt, Ir. van Dis en ds. v. d. Zaal stemden er voor. AUe andere antirevolutionaire en alle christelijkhistorische Kamerleden lieten de S. G.P.-fractie hierbij'in de steek. Na deze toelichting geven wij thans de vragen, welke door Ir. van Dis werden gesteld naar aanleiding van wat in het verslag in „De Rotterdammer" over de gang van zaken bij het kantongerecht te Sommelsdijk werd vermeld. Na de vragen laten wij de antwoorden volgen van de minister van Justitie, Mr. Scholten.

VRAGEN:

1. Is het waar, dat de officier van justitie van het kantongerecht te Sommelsdijk zich onlangs in een requisitoir begeven heeft in een beoordeling van wat door kamer- en raadsleden der S.G.P. krachtens hun beginselen in parlement en gemeenteraden tot de eerbiediging van de zondag wordt voorgestaan en bepleit? 2. Is het voorts waar, dat vorenbedoelde officier van justitie zich bij die gelegenheid ook beledigend heeft uitgelaten over gemeentebesturen op Goeree-Overflakkee, zeggend, dat „de meeste gemeenten op Goeree-Overflakkee wet en overheid aan hun laars lappen"? 3. Indien de beide vorige vragen bevestigend moeten worden beantwoord, is de Minister dan niet van oordeel, dat deze officier zijn bevoegdheid verre te buiten is gegaan en zijn optreden, dat o.m. kritiek op de democratische rechten van S.G.P.-kamer- en raadsleden inhoudt, scherpe afkeuring verdient? Zo ja, wil de Minister dan mededelen of en op welke wijze hij vorengenoemde officier van justitie van zijn afkeuring heeft doen blijken?

ANTWOORDEN:

1. Op 10 januari 1964 heeft voor de kantonrechter te Sommelsdijk een zaak gediend, waarin sprake was van een overtreding van de, enkele maanden tevoren vernieuwde, bepaling van de algemene politieverordening dier gemeente, volgens wdke het in het belang van de openbare orde verboden is dat gelegenheden, waarvoor verlof of vergunning is verleend, op zondag buiten bepaalde uren geopend zijn. De betrokken officier van justitie heeft bij die gelegenheid gewezen op het compromiskarakter van de Zondagswet, waarbij hij onder meer heeft geciteerd uit hetgeen de toenmalige Minister van Binnenlandse Zaken tijdens de algemene beraadslagingen over het ontwerp van die wet in de Tweede Kamer der Staten Generaal heeft gezegd (Handelingen, zitting 1952— 1953, blz. 2501—2508). Voorts is melding gemaakt van de jurisprudentie van de Hoge Raad der Nederlanden, volgens welke gemeentelijke voorschriften op het onderhavige punt, die niet zijn aangepast aan de Zondagswet, onverbindend zijn, zodat handhaving daarvan door po- Utie en justitie niet mogelijk is. Opmerkingen van getuigen en het plei­ dooi van de raadsman hebben aanleiding gevormd voor dit betoog, waarin de S.G.P. niet is genoemd. Tevens heeft hierbij een rol gespeeld de kritiek, welke een lid van de gemeenteraad van Sommelsdijk in een openbare raadsvergadering had geoefend op de rechterlijke macht wegens het achterwege laten van vervolgingen ter zake van overtreding van de (met wet en jurisprudentie onverenigbare) oude gemeentelijke voorschriften. 2. Met verwijzing naar de hierboven gegeven uiteenzeffing wordt deze vraag ontkennend beantwoord. Met name zijn de woorden „aanhunlaars lappen" door de betrokken officier van justitie niet' gebruikt. 3. Deze vraag behoeft na het vorenstaande geen beantwoording.

De Minister merkt o.m. op, dat de S.G.P. niet is genoemd. Dit moge formeel zo zijn, maar wanneer de officier van justitie — volgens het verslag in de Rotterdammer — er gewag van maakt, dat alle partijen bij het vaststellen van de Zondagswet wat van hun opvattingen hebben laten vallen behalve deze, dan valt het toch niet te ontkermen, dat hiermede de S.G.P. wel degelijk is aangewezen. Wat het „aan hun laars lappen" betreft: deze uitdrukking komt letterlijk voor in het verslag van „De Rotterdammer". Het is mogelijk, dat de verslaggever hier met eigen woorden heeft weergegeven wat door de officier betreffende dit punt werd gezegd. Het verslag in „Eilandennieuws" versterkt ons in deze gedachte.

Wat tenslotte de verontwaardiging van de officier van justitie tegenover het raadslid der S.G.P. aangaat, zij er aan herinnerd, dat het leden van de rechterlijke macht waren, die het bezoeken van cafe's op zondag als ontspanning zijn gaan aanmerken, waardoor gemeentelijke verordeningen betreffende sluiting van cafe's op zondag krachteloos werden gemaakt. Over het algemeen genomen — er zijn uitzonderingen — hebben wij van deze heren geen steun gehad als het om de eerbiediging van Gods dag ging. Denk slechts aan de oude Zondagswet, die week aan week straffeloos overtreden werd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen