De Bartholomëusnacht 24 augustus 1572

Er zijn van die gebeurtenissen in de historie der Reformatie welke steeds weer ten voUe waard zijn om er bij stil te staan.

Zo herdenken wij op 31 oktober ieder jaar het grootse werk, waartoe God de Heere een eenvoudige monnik heeft willen gebruiken om Zijn Woord wederom als een licht op de kandelaar te plaatsen' en de zuivere leer des Evangelies wederom te doen horen, hierin bestaande, dat de zondaar uit loutere genade door middel van het geloof op grond enkel van de verdiensten van Christus gerechtvaardigd wordt.

Zo werd in 1959 ook de 450-jarige geboortedag van Calvijn herdacht en op 27 mei het feit, dat het 400 jaar geleden is, dat deze zo uiterst rijk begaafde dienstknecht Gods het tijdelijke met het eeuwige verwisselde. In sommige steden van ons vaderland wordt ook jaarlijks de herinnering levendig gehouden aan de grote daden Gods, bestaande in het verlossen en redden uit grote noden gedurende de bange worstelstrijd tegen het machtige Spanje. Wij noemen slechts de stad Leiden, alwaar ieder j aar op 3 oktober Leiden's ontzet in gedachtenis wordt gehouden.

Tot de data, welke als met een ijzeren griffel in de herinnering van alle rechtgeaarde protestanten zijn gegrift, behoort ook.de 24ste augustus 1572. Wat toen toch ifi die beruchte nacht in Parijs en andere steden van Frankrijk is gebeurd, zal nimmer vergeten kunnen en ook niet vergeten mogen worden door hen, die geestverwantschap gevoelen met' hen, die in die moordnacht zijn omgebracht.

Ook dit edele martelaarsbloed mag voorzeker niet vergeten worden. Het behoort in ere gehouden en geëerbiedigd te worden. Wie dit bloed zou vergeten, van hem of haar kan en moet naar waarheid gezegd worden, dat zij zich gedragen als bastaarden der Hervorming. Behalve, dat wij het niet kunnen en mogen vergeten wat er in die nacht van de 24ste augustus 1572 in Frankrijk is gebeurd, kunnen en mogen wij het Rome ook niet vergeven. En wel hierom niet, omdat Rome nog nooit in de schuld voor deze schanddaad is gekomen en nooit haar innig leedwezen daarover heeft betuigd.

Wellicht zou er iemand, die dit leest, kunnen wijzen op wat door de huidige paus, Paulus VI, bij de opening van de tweede zitting van het concUie met betrekking tot wat zich in het verleden in de verhouding Rome—Reformatie heeft voorgedaan, is gezegd. Hierop zij geantwoord, dat toen door deze paus absoluut geen schuld is bekend inzake de gruwelen, die door Rome ten aanzien van de protestanten zijn begaan. Hij heeft wel zo iets gezegd, wat er op gelijkt en door de geestelijkheid is er daarna ook zulk een uitleg gegeven, maar in werke- Ujkheid was er van een ruiterlijke schulderkenning over al wat onder invloed van Rome tegenover de protestanten en het werk der Reformatie is begaan, geen sprake. De paus toch sprak zich te dezer zake geheel in de voorwaardelijke vorrn uit. Hij zeide: "Als de katholieke kerk schuld heeft aan de scheiding, dan bidden wij deemoedig God om vergiffenis en vragen wij tegelijkertijd de broeders vergeving, als zij zich door ons gekwetst zouden voelen".

Men ziet dat hierbij van een schtdder'kenning aangaande de door Rome bedreven misdaden geen sprake is en al evenmin sprake is van erkenning van schuld aan de scheiding, die in de 16e eeuw plaats vond door het gezegende werk der Reformatie.

Neen, hier' werd door de paus helemaal geen schuld erkend. Als > Rome schuld heeft aan de scheiding, wU toch zeggen, dat het ook wel eens kan zijn, dat Rome geen schuld heeft aan de scheiding en ook geen 'schuld heeft inzake de onder Rome's goedkeuring en op Rome's aanstoken ver- richte moordpartijen, zoals o.m. in de Bartholomëusnacht plaats vond. Een moordpartij, die in de geschiedenis geboekstaafd staat als de Parijse bloedbrufloft.

Of heeft Rome soms aan dit vreselijke drama geen schuld gehad? Van roomse zijde is dit herhaaldelijk beweerd. Ontkennen kan men wel niet, dat paus Gregorius XIII na het vernemen van het moorden op de Hugenoten, onder wie admiraal De Coligny, te Rome een Te Deum liet zingen en vreugdeschoten liet lossen, dat hij een plechtige processie liet houden, medailles liet slaan, fresco's op de muren van het Vaticaan liet schilderen en ook persoonlijk aanwezig was bij de plechtige dankzegging in de Franse kerk, maar zo zegt men van roomse zijde, heel die uitbundige vreugde te Rome berustte op verkeerde inlichtingen. De paus zou namelijk in de waan hebben verkeerd, dat er in die nacht te Parijs een samenzwering van de Hugenoten tegen de Franse roomskatholieke regering was neergeslagen. Ergo, Rome gaat in déze geheel vrij uit. Het heeft helemaal geen schuld aan wat er in Parijs en andere steden in de nacht van de 24ste augustus 1572 en in de dagen daaropvolgend, is gebeurd. Rome wast ten deze derhalve haar handen in onschuld. Van schulderkenning met betrekking tot de Parijse bloedbruiloft is bij haar alzo geen sprake. Wat echter wel zeer opmerkelijk is, is wd dit, dat ook nimmer spijt werd betuigd over dat uitbundige feest, dat in Rome werd gehouden, nadat bekend was geworden, dat er van een samenzwering der Hugenoten tegen de Franse rooms-katholieke regering helemaal geen sprake is geweest! Dit geeft 'inderdaad veel te denken. Er lalijkt maar al te zeer uit, dat heel dat verhaal van die samenzwering der Hugenoten een leugenverhaal is om Rome , schoon te wassen.

Wijlen Dt. F.J. Koop, destijds hervormd predikant te Rotterdam, gewaagde in een door hem geschreven werk zelfs van een schaamteloze leugen. Hij schreef: "Gregorius XIII wist, door zijn nuntius te Parijs, precies waar het om ging. Salviati toch had hem onmiddellijk geschreven: "Het zal in rechten worden gestaafd, dat de Admiraal in de jongste dagen •opnieuw een aanslag smeedde tegen de persoon des Konings en van. zijn broeders. Dit is en blijft niettemin vals, en voor een iegelijk, die in de gelegenheid is, om iets' te weten van de zaken' der wereld, zou het een schande zijn het tegeloven". Rome was dus zo weinig bereid om iets af te staan van de droeve "eer", die haar gewerd door het verraad van 'de Bartholomëusnacht, dat zij onmiddellijk, bij monde van haar Parijse vertegenwoor­

diger, aan alle latere leugens de pas afsneed, en de volle verantwoordelijkheid van het bloedbad, dus ook van de moord op Coligny, op zich nam. Zelf heeft zij gewild, dat het nageslacht voor altoos zou weten hoe het in dezen zou hebben te denken, door deze woorden boven het schUderij van het Vaticaan, voorstellende de marteldood van Coligny te plaatsen: Pontifex Coligni (Colinïï) necem probat": de Opperpriester hecht zijn goedkeuring aan de dood van Coligny."

Uit het hier geciteerde blijkt wel overduidelijk, dat Rome wel degelijk schuld heeft aan het Parijsebloedbad. Dit wordt nog nader bevestigd door brieven van de paus Pius V aan Karel IX en diens moeder Catharina de Medicis. Aan de eerstgenoemde schreef hij in 1568, dat men op geen enkele wijze en onder geen enkel voorwendsel barmhartigheid aan de verspreiders der nieuwe leer moest bewijzen.. Zij mochten in geen geval worden ontzien. Integendeel moesten al die mensen aan rechtmatige martelingen .worden overgeleverd. Aan Catharina de Medicis schreef dezelfde paus, dat zij van de goddelijke hulp verzekerd mocht zijn, indien zij de vijanden van de "katholieke godsdienst" openlijk en ijverig bleef bestrijden, totdat zij allen uitgeroeid waren. Slechts door de algehele vernietiging der ketterij, aldus Pius V, kon de Koning in dit "edel koninkrijk" de oude eredienst van de "katholieke godsdienst" herstellen. Kort daarop gaf deze paus aan Catharina, de moeder des .Konings, verlof om voor vijftigduizend kronen aan kerkelijke goederen te naasten, mits dat gdd werd gebruikt "tot uitroeiing der ketters".

Wij besluiten deze herdenking van de gruwelijke slachting in de nacht van 23 op 24 augustus 1572 met wat staat opgetekend in de Openbaring van Johannes, hoofdstuk 17: 4' tot en met 6: "En de vrouw was bekleed met purper en scharlaken, en versierd met goud en kostelijk gesteente en paaurlen, en had in hare hand een gouden drinkbeker, vol van gruwelen en van onreinigheid harer hoererij. En op haar voorhoofd was een naam geschreven, namelijk: Verborgenheid, het grote Babyion, de moeder der hoererijen en der gruwelen der aarde. En ik zag, dat de vrouw dronken was van het bloed der getuigen • van Jezus".

Voorts hoofdstuk 18: 2 en 20: "Zij is gevallen, zij is gevallen, de grote stad Babyion, en is gewórden een woonstede der duivelen . en een bewaarplaats van alle onreine geesten en hatelijk gevogelte.

Bedrijf vreugde over haar, gij hemd, en gij heilige apostelen en gij profeten, vtfant God heeft uw oorded aan hslar geoordeeld".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen