Voor Oud en Jong

5.

DR. KROMSIGT OVER OPHEF­ FING PROCESSIEVERBOD

In wat voorafging, wees Dr. Kromsigt op de noodzakelijkheid van het voeren van aktie om de Volksvertegenwoordiging duidelijk te maken, dat door opheffing van het processieverbod het openbare leven een rooms cachet in plaats van een protestants cachet zal gaan vertonen. Hij vervolgde aldus:

Maar daarom moet ook vóór alle dingen duidelijk aangetoond worden, dat dit voorstel inderdaad in flagrante strijd is, zowel met het antirevolutionaire als met het christelijk-historische program. En dit is zo gemakkelijk, dat het terecht verbazing wekt, dat dit nog niet eerder in bepaalde kringen schijnt opgemerkt te zijn. Immers, art. 1 van „Ons Program" (der antirevolutionairen) spreekt ondubbelzinnig in deze. Het luidt aldus (het is, zoals men weet, door Dr. Kuyper opgesteld in 1878, toen de christelijke staatspartij nog één was):

„De antirevolutionaire of christehjkhistorische richting vertegenwoordigt. voor zoveel ons land aangaat, de grondtoon van ons volkskarakter, gelijk dit, door Oranje geleid, onder invloed der Hervorming, omstreeks 1572, zijn stempel ofttving, en wenst dit, overeenkomstig de gewijzigde volkstoestand, in een vorm, die aan de behoefte van onze tijd voldoet, te ontwikkelen". (1)

Let wel, het gaat dus om „de grondtoon van ons volkskarakter, gelijk dit omstreeks 1572 zijn stempel ontving", m.a.w. het gaat om ons protestants, gereformeerd volkskarakter, zoals zich dit in de 80-jarige oorlog heeft gevormd. En artikel 4 van het christelij k-historisch program spreekt niet minder duidelijk en beslist. Het luidt aldus: , , In overeenstemming met de historische ontwikkeling van het christendom op Nederlandse bodem moet Nederland bestuurd worden als een christelijke staat in protestantse zin".

Waarlijk, als men deze beide artikelen zo leest en er dan aan denkt, hoe antirevolutionaire en christelijk-historische ministers met het regeringsvoorstel inzake de processies tout court zijn meegegaan, dan staat men wel even verbaasd! Hier staan we voor de mysteriën der politiek, waarin het niet iedereen gegeven is door te dringen en waarover we nu ook maar niet zullen uitwijden. Maar dan voelen we tegelijk hoe broodnodig het is, dat het volk, het protestantse volk zowel in christelijk-historische als in anti-revolutionaire kringen zich gelden doet. De hoogste belangen staan op het speL Zouden onze vaderen tachtig jaren voor niet gestreden hebben? Daarom hopen we van harte, dat ieder in zijn kring zal doen wat zijn hand vindt om te doen, allereerst door er met vrienden en kennissen over te spreken en dan voorts door de zaak in politieke kiesverenigingen, maar ook in arbeidersvergaderingen als anderszins aan de orde te stellen. Hoe luider en krachtiger het protest uitgaat uit brede lagen van ons volk in de verschillende delen des lands, hoe beter het is. Wij, protestanten, mogen niet langer slapen. Want al slapende, zouden wij door Rome worden geknecht. Het zou schandelijke nalatigheid zijn, indien wij ons op deze wijze het duur verworven vaderlijk erfdeel van onze protestantse vrijheid lieten ontroven.

Op enkele meer bijkomstige argumenten, die gebezigd worden ten einde roomse processies in een protestants land te verdedigen, willen we tenslotte nog even ingaan. Men heeft de processies vergeleken met andere volksoptochten van propagandistische aard, optochten van vakverenigingen en dergelijke, of ook wel met zendingsfeesten. Doch beide vergelijkingen gaan ten enenmale mank. Immers, bedoelde volksoptochten zijn geen officiële, godsdienstige plechtigheden. Zij dragen een geheel privaat en profaan (niet-gewijd) karakter. Zij zetten daardoor ook geen cachet op het openbare volksleven. Een processie gaat daar echter naar de bedoeling barer deelnemers verre boven uit. Het is, zoals we boven reeds hebben aangewezen, een openbare, officiële godsdienstoefening, die het openbare leven, althans een wijle, voor zich opeist, die ook de andersdenkende niet ongemoeid laat, zoals een gewone optocht, hetgeen door protestanten in roomse landen meermalen is ondervonden. Daarom is zij te midden ener gemengde bevolking ontoelaatbaar en zeker wel allerminst toelaatbaar in een van ouds protestants land, dat zijn zelfstandig volksbestaan dankt juist aan een 80-jarige worsteling tegen een roomse overmacht.

(wordt vervolgd)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen