Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

BUITENLANDS OVERZICHT

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

BUITENLANDS OVERZICHT

9 minuten leestijd Arcering uitzetten

Steekspel in de Algemene Vergadering der Verenigde Naties

Reeds zeventien jaren achtereen is in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties gediscussieerd over 'de toelating van de communistische Volksrepubliek China tot dit wereldorgaan. Tot het vorige jaar hebben de Verenigde Staten van Amerika zich fel verzet tegen de toetreding van deze bijna 800 miljoen tellende wereldmarkt; zij hebben ook tot op heden de Volksrepubliek van Mao Tsetoeng niet erkend. Voor hen was de nationalistische regering van Tsjang Kai-sjek op Formosa (of Taiwan) de wettige regering van China en als zodanig heeft nationalistisch China met zijn 14 miljoen inwoners zitting in de Verenigde Naties en bezet het zelfs één van de vijf permanente zetels in de Veihgheidsraad.

Thans hebben de Verenigde Staten echter hun standpunt gewijzigd. Na het verrassende nieuws, dat president Nixon voorjaar 1972 een bezoek zal brengen aan Mao Tse-toeng, volgde al spoedig de bekendmaking dat de Amerikaanse regering zich niet langer zou verzetten tegen toetreding van communistisch China tot de volkerenorganisatie. Ze zou zelfs in de Veiligheidsraad de zetel van Formosa moeten innemen. Nu kwam echter het probleem aan de orde, wat er met de zetel van nationalistisch China moet gebeuren. De moeilijkheid is nl. dat beide, zowel communistisch China als nationalistisch China, er van uitgaan héél China, met inbegrip dus van het eiland Formosa of Taiwan, te vertegenwoordigen. De Verenigde Staten ijveren er voor om Formosa zijn zetel in de Algemene Vergadering te doen behouden. Vele andere landen zijn echter van mening dat communistisch China de plaats in moet nemen van .nationalistisch China, zodat laatstgenoemde geheel uit de Verenigde Naties zal verdwijnen. Inmiddels zal de beslissing thans wel gevallen zijn; ik vrees dat het Amerika niet gelukt is Formosa in de Algemene Vergadering te handhaven.

Voor een juist begrip van de situatie is het wellicht van belang iets te weten van de historische achtergronden, waardoor de beide China's ontstaan zijn.

China wordt een republiek

Tot het jaar 1911 was Cliina met zijn reeds vroeg ontwikkelde hoge cultuur een keizerrijk. In genoemd jaar werd de keizer door een groep jonge intellectuele revolutionairen onder leiding van Soen Jat-sen verdreven en werd China een republiek. In het uitgestrekte rijk heersten chaotische toestanden en hierin wilde Soen Jatsen orde scheppen. Bovendien wilde hij China bevrijden van zijn ondergeschikte positie aan de Westeuropese mogendheden, die alle één of meer havens aan de Chinese kust beheerden.

Het is daarom wel te begrijpen 'dat Soen Jat-sen, na de communistische revolutie in Rusland in 1917, steun zoch bij dit land.

Sowjet-adviseurs organiseerden zijn partij, de Kwo Min Tang, tot een hechte eenheid en trainden het Chinese leger. Ook werkte Soen Jat-sen samen met de in 1921 opgerichte Chinese communistische partij. Eén der oprichters van deze partij was de thans 78-jarige Mao Tsetoeng, een boerenzoon, die toen bibliothecaris aan de universiteit van Peking was. Soen Jat-sen is zelf nooit communist geworden, maar hij had bewondering voor Lenin en als Chinees nationalist meende hij een gemeenschappelijke vijand met de communisten te hebben in het westerse imperialisme en kolonialisme.

Tsjang Kai-sjek contra Mao Tsetoeng

Toen Soen Jat-sen in 1925 overleed, nam generaal Tsjang Kai-sjek de leiding van China en de Kwo Min Tang over. Deze verbond zich steeds sterker met de rechtervleugel van de partij, die bestond uit de landadel, de rijke burgerij in de steden, kortom met de bezittende klasse die steeds meer bezorgd werd over de groeiende invloed van de communisten. Hierdoor vervreemdde hij de linkervleugel van zijn partij van zich: de jonge intellectuelen, het industrieproletariaat en de boerenbevolking, die o.a. tengevolge van de hoge pachten in kommervolle omstandigheden verkeerde. Tsjang dreef deze vleugel steeds meer in de armen van het door hem zeer gehate communisme.

In 1927 stuurde Tsjang de Russische adviseurs naar huis en dreef hij de communisten grotendeels naar het zuidelijk binnenland van China. In 1934 voelde Tsjang zich krachtig genoeg om een groot offensief tegen hen te beginnen. Hij paste met succes de tactiek der verschroeide aarde toe; de toestand werd voor het Rode Leger uitermate kritiek. Mao besefte dat de enige mogelijkheid om aan totale vernietiging te ontkomen was: door Tsjangs „brandende muur" heen te breken.

In oktober 1934 begon zijn leger van 100.000 mannen, vrouwen en kinderen zijn beroemd geworden „Lange Mars", een tocht van ruim 10.000 km (riiim een vierde deel van de omtrek van de aarde), dwars door bijna onbegaanbare streken, over 18 bergruggen, 25 grote rivieren en door diepe ravijnen. De volgelingen van Mao werden voortdurend bestookt 'door de troepen van Tsjang, tegen wie ze twaalf veldslagen leverden; bovendien stonden ze bloot aan zware bombardementen uit de lucht. In oktober 1935, een jaar na het opbreken, bereikte het leger, dat toen nog maar 20.000 man telde, de provincie IJenan in het Noordwesten, tegen de grens van Mongolië. Daar slaagden de communisten erin het vertrouwen te wekken van de boeren en legden zij de basis voor hun latere overwinning. Mao Tse-toeng, die de „Lange Mars" beschreven heeft, verloor tijdens deze tocht zijn eerste vrouw. Twee van zijn kinderen raakten vermist en zijn nooit teruggevonden. Zijn tweede vrouw werd gewurgd door de troepen van Tsjang Kai-sjek. Zijn communisten hebben met deze tocht een leerschool van guerrillatactiek doorlopen, die sindsdien overal in de strijd voor het Chinese communisme werd toegepast; sinds een reeks van jaren ook in Laos en Vietnam.

Monsterverbond (1937) en burgeroorlog (1947)

Toen in 1937 Japan weer een aanval op China deed, kwam het tot eeii tijdelijk bondgenootschap van Tsjang en Mao tegen de brutale indringer. Tsjang wilde eerst van geen toenadering tot Mao weten, daar hij het gevaar van de communisten (een „hartziekte") groter vond dan dat van Japan (een „huidziekte"). Hij wilde dus eerst met Mao afrekenen, maar vele vooraanstaande figuren in China dachten er anders over; zij grepen naai een niet alledaags middel om Tsjang tot andere gedachten te brengen. Hij werd gekidnapt en in een onderhoud met Mao, waarbij ook Tsjangs vrouw nog werd ingeschakeld, overgehaald een eenheidsfront tegen Japan te vormen. De samenwerking in dit monsterverbond was verre van ideaal. Voor de Chinezen begon de wereldoorlog dus reeds in 1937. Sinds 1941 kregen zij de gealliceerden als bondgenoot, sinds Japan door de laffe aanval op de Amerikaanse vloot bij Pearl Harbor Amerika in de strijd had betrokken. Sinds de tweede wereldoorlog werd China als grote mogendheid erkend. Zowel Amerika als de Sowjet-Unie beschouwden Tsjang als het wettige Chinese staatshoofd.

Na de oorlog kwamen Tsjang en Mao, 'de nationalisten en de communisten, Weer onverzoenlijk tegenover elkaar te staan. De Verenigde Staten steun­ den Tsjang, hoewel ze scherpe kritiek uitoefenden op de onbekwaamheid en de corruptie van de leiders van de Kwo Min Tang. Grote hoeveelheden Amerikaans oorlogsmateriaal, bestemd voor de legers van Tsjang, vielen daardoor in communistische handen. Zoals gezegd wendden de Chinese boeren, die de meerderheid van het volk uitmaakten, zich steeds meer van Tsjang af, temeer daar zijn troepen zich schuldig maakten aan uitbuiting en plundering. Zij versterkten het rode léger, dat de ene overwinning na de andere behaalde. Op 1 oktober 1949 was de strijd beslecht; Tsjang werd van het vasteland verdreven naar Formosa, het laatste bolwerk van de nationalisten en Mao kon in Peking de Chinese Volksrepubliek uitroepen. Hij deed dit op het hoge balkon van de zg. „Poort van de Hemelse Vrede" (Tien An Men), waardoor vroeger de schatplichtigen uit verre landen op hun knieën binnenkwamen om hun schatting te leggen voor de gouden troon van de keizer. Onder oorverdovend gejuich werd er op 1 oktober 1949 de bloedrode vlag met de vijf gouden sterren gehesen.

Dit jaar een minder uitbundige 1 oktober-viering

De stichting van de volksrepubliek wordt jaarlijks op 1 oktober met grote festiviteiten herdacht. Dit jaar werd onverwachts de traditionele 1 oktober-parade in Peking afgelast. Ook werden de feesten veel bescheidener gevierd dan andere jaren: er werden geen redevoeringen gehouden, Mao liet zich niet zien en er verschenen geen hoofdartikelen in de Chinese pers. Deze gebeurtenissen hebben aanleiding gegeven tot wilde speculaties. Het gerucht ging, dat Mao zou zijn gestorven; enkele weken geleden verscheen hij echter weer in het openbaar, ter gelegenheid van het bezoek dat keizer Haile Selassie aan China bracht.

Van andere zijde werd beweerd, dat het één en ander verband • hield met de dood van de vroegere president van China, Lioe Sjao-tsje. Deze was in 1966 in ongenade gevallen en zou op 12 september geprobeerd hebben met een gekaapt vliegtuig naar Rusland te vluchten. In Mongolië zoü het vliegtuig echter 'door Chinezen naar beneden geschoten zijn, waarbij de gewezen president en nog negen hoge Chinese militairen zouden zijn gedood.

Waarschijnlijk is er echter iets aan de hand met de kroonprins van Mao, maarschalk Lin Piao. Volgens ge­ ruchten is hij een fel tegenstander van de toenaderingspolitiek van China en Amerika. Op 12 september zou hij een staatsgreep tegen Mao hebben gepleegd.

Daar Mao hiervan op de hoogte was gesteld, had hij op tijd zijn woning verlaten, zodat de staatsgreep mislukte. Hierop zou Lin Piao in het vliegtuig, dat enkele weken geleden in Mongolië neerstortte, zijn gevlucht. Ook is het mogelijk dat Lin Piao, die reeds jaren aan tuberculose leed, is gestorven, waardoor in het leger een strijd om de macht is uitgebroken. De kolossale 1 oktoberparade zou dan afgelast zijn, omdat de Chinese leiders bij die gelegenheid staan opgesteld in volgorde van belangrijkheid. Het ontbreken van Lin Piao zou dan vanzelfsprekend allerlei vragen hebben opgeroepen.

Blijft Formosa lid van de Verenigde Naties?

We keren tot ons uitgangspunt terug. De afgevaardigden van de 131 landen, die lid zijn van de Verenigde Naties, zullen zich in de eerste plaats uitspreken over de Albanese ontwerp-resolutie, die „de wettige rechten van de Volksrepubliek China in de Ver. Naties" wil herstellen. Als deze resolutie wordt aangenomen, betekent dit voor nationalistisch China dat zij de volkerenorganisatie moet verlaten. Nederland, dat de regering van de Volksrepubliek in 1950 al had erkend en tegelijkertijd de erkenning van het nationalistische regime had ingetrokken, zal deze Albanese resolutie steunen. Helaas onthoudt de Nederlandse delegatie zich van stemming, wanneer de Amerikaanse resolutie aan de orde komt, die van het probleem Formosa een , , belangrijke kwestie" wil maken. Wanneer déze resolutie wordt aangenomen, dan houdt dit in, dat er voor een eventuele uitstoting van Formosa een meerderheid van tweederde wordt vereist. Het juridische probleem van de toelating van beide China's zit hem natuurlijk in het feit, dat ze beide pretenderen gehéél China, inclusief Formosa te vertegenwoordigen. Deze pretentie is beslist niet vol te houden voor Tsjang, die de macht op het vasteland wellicht nooit meer zal heroveren. Deze pretentie gaat echter ook niec op voor Mao, daar hij Formosa niet bezit. Het is te hopen dat Nixons adviseur Kissinger, die thans in het diepste geheim besprekingen voert in Peking, een compromis weet te bereiken met communistisch China, waardoor het nationalistisch China bespaard zal worden (na ruim 20 jaar een bevoorrechte positie te hebben gehad) uit de Verenigde Naties te worden verwijderd.

Rijsoord

B. Stolk

Dit artikel werd u aangeboden door: Staatkundig Gereformeerde Partij

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 28 oktober 1971

De Banier | 8 Pagina's

BUITENLANDS OVERZICHT

Bekijk de hele uitgave van donderdag 28 oktober 1971

De Banier | 8 Pagina's