BUITENLANDS OVERZICHT

Na de recente verkiezingen in de Duitse Bondsrepubliek, in Amerika en in ons land hopen de Fransen begin maart naar de stembus te gaan. De regerende partij der Gaullisten, die geleid wordt door president Pompidou, is niet zo erg gerust over de afloop van deze verkiezingen. Volgens de laatste opiniepeilingen moet zij het met haar 40 procent van het aantal stemmen afleggen tegen het volksfront van communisten en socialisten, dat het vertrouwen kreeg van 45 procent der kiezers. De derde groepering, het progressieve centrum, moest met de resterende 15 procent genoegen nemen. Zij neemt echter met dit aantal een uiterst be-- langrijke positie in, daar ze precies op de wip zit en met haar steun de Gaullisten of het Volksfront aan de macht kan brengen. Wanneer ze inderdaad deze positie in zal gaan nemen, dan zal ze aan de Gaullisten de voorkeur geven en niet met het Volksfront gaan samenwerken.

Ook al zou de uitslag van de verkie­ zingen overeenkomen met de opiniepeilingen, dan weten we nog niet, hoe sterk de partijen in het parlement vertegenwoordigd zullen zijn. Frankrijk kent namelijk het absolute districtenstelsel, waarbij de kandidaat gekozen is als hij meer dan de helft van het aantal stemmen in zijn district weet te behalen. Wanneer dat geen der drie partij-kandidaten de eerste keer gelukt, dan moet er een week later opnieuw gekozen worden tussen de twee kandidaten, die bij de eerste stemming als de bestgeplaatsten uit de bus kwamen. Bij deze herstemming is het uitermate belangrijk waar de stemmen van de derde groepering naar toe gaan.

Een belangrijke politieke versehuizing

Deze politieke verschuiving in Frankrijk vindt zijn oorzaak enerzijds doordat de Gaullistische partij, eertijds bijeengehouden door de grandeur en de charme van Charles de GauUe, lijdt aan wat de Fransen , , slijtage van de macht" noemen. Men verwijt haar dat ze achter de zaken aanloopt en onvoldoende rekening houdt met de wensen van het volk. Ze is niet in staat de inflatie te beteugelen en de drastische prijsstijgingen tegen te gaan. Daar komt nog bij dat de regering door enkele recente politieke schandalen steeds meer de naam krijgt corrupt te zijn. Anderzijds is het de socialisten onder leiding van Francois Mitterrand en de communisten gelukt, zich in een krachtige coalitie te verenigen en met een radicaal vernieuwingsprogramma uit te koinen, dat voor linksgezinde en minder vermogende kiezers zeer aantrekkelijk is.

Als men aan de macht komt wil men een minimumloon van 1000 franc per maand invoeren, de werkweek tot 40 uur verkorten en de mannen op 60jarige leeftijd pensioneren.

Op zakelijk gebied zal de wetgeving geen verbetering betekenen: de abortus zal worden vrijgegeven, echtscheiding zal mogelijk worden bij wederzijds goedvinden, terwijl de doodstraf zal worden afgeschaft. Andere belangrijke programmapunten zijn de beknotting van de macht van de president, afschaffing van het volksreferendum, stopzetting van de kernproeven en, uiteraard, een drastische uitbreiding van het aantal genationaliseerde bedrijven.

De coalitie van socialisten en com­munisten is het resultaat van de onverdroten ijver van Francois Mitterrand. In 1968 en 1969 leed hij zulke grote nederlagen bij de parlementsen presidentsverkiezingen, dat men meende dat zijn politieke rol voorgoed uitgespeeld was, evenals die van Nixon in 1960, toen hij het tegen John Kennedy af moest leggen. Kwam Nixon in 1968 met succes terug, thans tracht Mitterrand een leidende rol in de Franse politiek te gaan spelen. Hij begreep dat hij hiertoe met zijn socialisten alleen geen kans van slagen zou hebben. Daarom zocht hij aansluiting bij de communistische partij, die, ondanks haar grootte, een vrij onbelangrijke rol in de Franse politiek speelt. De nietcommunisten staan sceptisch tegenover deze partij, daar ze nog orthodoxe opvattingen heeft en regelmatig contact heeft met de communistische partijen achter het ijzeren gordijn; men ziet haar als een satelliet van Moskou. Geen wonder dat de partij de kans om uit het politieke isolement te geraken en als een volwaardige partij te worden erkend, gretig aangreep. Het samengaan van socialisten en communisten werd vergemakkelijkt, daar de plaats van de harde stalinistische leider Waldeck Rochet enige tijd geleden ingenomen is door de meer gematigde Georges Marchais, die de communistische partij direct trachtte een ander gezicht te geven.

Golda Meir niet welkom in Parijs

Enkele dagen geleden is in de Franse lioofdstad, zeer tot ergernis van George Pompidou, de jaarlijkse bijeenkomst van de socialistische internationele gehouden. De Franse president zag in de komst van zoveel socialistische regeringsleiders naar Parijs vlak voor de verkiezingen een poging om de partij van Mitterrand extra in de publiciteit te plaatsen; hij noemde dit inmenging in de Franse binnenlandse politiek. Hij ging zelfs zover dat hij de Israëlische premier Golda Meir duidelijk geïrriteerd te kennen gaf, dat ze hoogst onwelkom was in Parijs. De president heeft de bijeenkomst zelf luister bijgezet door er zo overdreven tegen van leer te trekken. Wanneer hij er niet zo'n kabaal over gemaakt had, zou niemand er veel aandacht aan hebben geschonken. Men zou ook zijn uitstapje naar Minsk, waar hij als een vooraanstaand Europees staatshoofd een tweedaagse ontmoeting met de Russische leider Breznjew gehad heeft, gemakkelijk als een verkiezingsstunt kunnen uitleggen.

Dat in het bijzonder premier Golda Meir het moest verduren, vindt zijn oorzaak in het feit dat zij een gast is, die de veiligheidsbrigade handen vol werk geeft. De Parijse politie had voor haar komst tientallen telefonische en schriftelijke dreigementen met bomaanslagen tegen Golda Meir ontvangen, zodat er uiterst zorgvuldige voorzorgsmaatregelen getroffen moesten worden. Frankrijk wilde voorkomen dat er door haar komst moeilijkheden zouden ontstaan, daar het met Marokko, Algerije, kortom met de hele Arabische wereld om politieke en economische redenen goede 'vrienden wil blijven.

De zorg van Pompidou

President Pompidou kan terecht de verkiezingen met zorg tegemoet zien, daar ze hem in een moeilijke positie kunnen brengen. De Fransen kiezen hun staatshoofd rechtstreeks, evenals de Amerikanen, echter voor zeven jaar. De Franse president is evenwel veel afhankelijker dan zijn Amerikaanse ambtgenoot van het parlement, dat om de vier jaar wordt vernieuwd. Het liefst zou Pompidou de verkiezingen ingaan als een nationale figuur, als leider van de natie die boven de partijen staat. Maar aangezien hij de enige Gaullist van allure is, zal hij zich wel zelf voor de partij in het strijdperk moeten werpen. Wanneer hij dat doet en het Volksfront behaalt de meerderheid, dan zal hij als staatshoofd 'moeten samenwerken met een regering, die hij om zijn principes moet bestrijden. Het al of niet ondertekenen van de wetten die zo'n Volksfrontregering zal maken, zal van hem veel staatsmanswijsheid vragen. We zullen hopen dat deze dilemma's aan Pompidou bespaard zullen blijven en dat het Franse volk zijn vertrouwen niet zal schenken aan het uitgesproken links regime van socialisten en communisten.

B. St.

R.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen